Projecten (lijstweergave)

Cahier #3 Openbaarheid is de derde editie in de reeks ‘Cahiers’, waarin het Team Vlaams Bouwmeester aspecten belicht van kunst en/in de openbare ruimte. Het is gewijd aan de stedelijke publieke ruimte, en meer bepaald de (nog) niet (meer) geplande ruimte. Aan de basis van de publicatie ligt een kunstopdracht, door het Team Vlaams Bouwmeester uitgeschreven aan acht kunstenaars - Franky D.C, Ellen Harvey, Agentschap, Anna Faroqhi, Dennis Tyfus, Patrick Corillon, Loek Grootjans, Vadim Vosters. Toenmalig artistiek adviseur Rolf Quaghebeur nodigde hen uit om vanuit hun eigen praktijk en denkkaders een bijdrage te leveren over begrippen als publiek domein, planning en restruimte. Daarnaast omvat het cahier ‘nabeschouwingen’ over twee multidisciplinaire (kunstenaars)initiatieven: het project ‘The Stone Road’ rond de gewestweg N6 tussen Brussel en Bergen (2006-08, met Orla Barry, Wim Cuyvers, Els Dietvorst, Nikolaus Gansterer en Johanna Kirsch) en een denkoefening over herbestemming door het Gentse collectief Tractor. Verder belicht Katrien Laenen enkele specifieke aspecten van de planning en vormgeving van de publieke ruimte in Vlaanderen. Het cahier bevat voorts essays van cultuurfilosoof en sociaal wetenschapper Eric Corijn en architect en onderzoeker Kenny Cupers en een interview met de New Yorkse kunstenaar Vito Acconci door Koen Brams en Dirk Pültau. Fotograaf Marc De Blieck leverde een ‘beeldessay’.

Paperback, 270 p., tweetalige editie (NL met ENG bijlage), 2011

Download publicatie

Met het traject Leefbuurten zet het Team Vlaams Bouwmeester in op de toekomstbestendige herinrichting van de publieke ruimte in woonbuurten. Sinds 2022 zijn zeven ontwerpteams aan de slag in zeven wijken. In de reeks SmallTalk brengen we deze projecten paarsgewijs onder de aandacht en laten we zien hoe de diverse uitdagingen die er spelen tot heel verschillende ontwerpvoorstellen én een verschillend plan van aanpak leiden, op maat van het project. Aansluitend gaan we telkens met een panel in gesprek over de hindernissen die zowel opdrachtgevers als ontwerpers moeten nemen om tot de realisatie van een Leefbuurt te komen. 

Leefbuurten zijn levendige, klimaatrobuuste en autoluwe buurten waar het aangenaam wandelen, fietsen en wonen is. Vanuit de overtuiging dat grensverleggende realisaties een sneeuwbaleffect kunnen sorteren, ondersteunt het Team Vlaams Bouwmeester sinds 2021 zeven steden en gemeenten in de transformatie van één van hun woonbuurten tot zo’n Leefbuurt. Na een intensief begeleidingstraject werd voor ieder project een ontwerpteam aangesteld dat met veel enthousiasme aan de slag ging met de opmaak van een ‘Leefbuurtplan’: een toekomstvisie en ontwikkelingsstrategie voor de ganse buurt.

Inmiddels zijn verscheidene projecten flink gevorderd: het ‘Leefbuurtplan’ staat er op punt, strategische projecten werden bepaald, quick wins en proefopstellingen zijn in uitvoering. Momenteel werken de ontwerpteams de inrichtingsplannen uit voor de definitieve realisaties op het terrein. Dit najaar en komend voorjaar geven we in de reeks SmallTalk dan ook graag het woord aan telkens twee teams die het ontwerp voor hun Leefbuurt zullen presenteren. De combinatie van verschillende cases maakt duidelijk dat de realisatie van een Leefbuurt maatwerk vereist, zowel wat de analyse betreft als bij het ontwerp en de uitvoering.

De realisatie van zeven voorbeeldige projecten is niet het enige doel van het traject Leefbuurten. De projecten leveren ook ervaringen op die het mogelijk maken bestaande regels, werkwijzen en doorlooptijden te verbeteren. Aansluitend bij de presentatie van de projecten gaan we daarom ook dieper in op de beleidscontext tijdens een panelgesprek. Met verschillende betrokkenen, van ervaringsdeskundigen tot beleidsmakers, gaan we in dialoog over de lessen die uit het traject te trekken vallen. Welke zijn de succesfactoren en struikelblokken? Hoe kunnen we de methodiek van Leefbuurten opschalen en ervoor zorgen dat de geïntegreerde inrichting van de publieke ruimte een reguliere praktijk wordt?

De lezingen vinden plaats in het Atelier Bouwmeester, starten telkens om 19u00 en worden omstreeks 21u00 afgerond met een drankje. Dit najaar starten we met de volgende vier projecten:

• 10 oktober 2023: Palokewijk in Dilbeek en Bosveld, ook gekend als Keirlandse Zillen, in Mol
• 23 november 2023: Ottenburg in Huldenberg en Muizen in Mechelen 

Programma 10 oktober 2023

19u00 – welkomstwoord

door Vlaams Bouwmeester Erik Wieërs

19u10 – introductie

door Eline Aerts, projectregisseur Leefbuurten

19u20 – presentaties

• Leefbuurt Palokewijk in Dilbeek door Koen Stuyven en Esmée Hof (VECTRIS)
• Leefbuurt Bosveld in Mol door Steven Geeraert (MAARCH) en Joppe Dehandschutter (CLUSTER landschap & stedenbouw)

20u20 - panelgesprek

Publiek gesprek gemodereerd door Eline Aerts met:

• Irini Raeymaekers, Projectleider Openbare Ruimte, gemeente Dilbeek
• Erik Schoofs, Waarnemend Algemeen Directeur woonmaatschappij Woonboog, regio Kempen-Midden
• Jan Vilain, Hoofdredacteur RUIMTE / deskundige publieke ruimte, Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning (VRP)

20u50 – reflectie

door Vlaams Bouwmeester Erik Wieërs

21u00 – afsluitend drankje

Met het traject Leefbuurten zet het Team Vlaams Bouwmeester in op de toekomstbestendige herinrichting van de publieke ruimte in woonbuurten. Sinds 2022 zijn zeven ontwerpteams aan de slag in zeven wijken. In de reeks SmallTalk brengen we deze projecten paarsgewijs onder de aandacht en laten we zien hoe de diverse uitdagingen die er spelen tot heel verschillende ontwerpvoorstellen én een verschillend plan van aanpak leiden, op maat van het project. Aansluitend gaan we telkens met een panel in gesprek over de hindernissen die zowel opdrachtgevers als ontwerpers moeten nemen om tot de realisatie van een Leefbuurt te komen.

Leefbuurten zijn levendige, klimaatrobuuste en autoluwe buurten waar het aangenaam wandelen, fietsen en wonen is. Vanuit de overtuiging dat grensverleggende realisaties een sneeuwbaleffect kunnen sorteren, ondersteunt het Team Vlaams Bouwmeester sinds 2021 zeven steden en gemeenten in de transformatie van één van hun woonbuurten tot zo’n Leefbuurt. Na een intensief begeleidingstraject werd voor ieder project een ontwerpteam aangesteld dat met veel enthousiasme aan de slag ging met de opmaak van een ‘Leefbuurtplan’: een toekomstvisie en ontwikkelingsstrategie voor de ganse buurt.

Inmiddels zijn verscheidene projecten flink gevorderd: het ‘Leefbuurtplan’ staat er op punt, strategische projecten werden bepaald, quick wins en proefopstellingen zijn in uitvoering. Momenteel werken de ontwerpteams de inrichtingsplannen uit voor de definitieve realisaties op het terrein. Dit najaar en komend voorjaar geven we in de reeks SmallTalk dan ook graag het woord aan telkens twee teams die het ontwerp voor hun Leefbuurt zullen presenteren. De combinatie van verschillende cases maakt duidelijk dat de realisatie van een Leefbuurt maatwerk vereist, zowel wat de analyse betreft als bij het ontwerp en de uitvoering.

De realisatie van zeven voorbeeldige projecten is niet het enige doel van het traject Leefbuurten. De projecten leveren ook ervaringen op die het mogelijk maken bestaande regels, werkwijzen en doorlooptijden te verbeteren. Aansluitend bij de presentatie van de projecten gaan we daarom ook dieper in op de beleidscontext tijdens een panelgesprek. Met verschillende betrokkenen, van ervaringsdeskundigen tot beleidsmakers, gaan we in dialoog over de lessen die uit het traject te trekken vallen. Welke zijn de succesfactoren en struikelblokken? Hoe kunnen we de methodiek van Leefbuurten opschalen en ervoor zorgen dat de geïntegreerde inrichting van de publieke ruimte een reguliere praktijk wordt?

De lezingen vinden plaats in het Atelier Bouwmeester, starten telkens om 19u00 en worden omstreeks 21u00 afgerond met een drankje. Dit najaar starten we met de volgende vier projecten:

10 oktober 2023: Palokewijk in Dilbeek en Bosveld, ook gekend als Keirlandse Zillen, in Mol

23 november 2023: Ottenburg in Huldenberg en Muizen in Mechelen 

Programma 23 november 2023

19u00 – welkomstwoord

door Vlaams Bouwmeester Erik Wieërs

19u05 – korte introductie

door Eline Aerts, projectregisseur Leefbuurten

19u10 – presentaties

• Leefbuurt Ottenburg in Huldenberg door Bert Gellynck en Vincent Van Praet (1010au)
• Leefbuurt Muizen in Mechelen door Thijs de Boer (VOIDS)

20u10 - panelgesprek

Publiek gesprek gemodereerd door Eline Aerts met:

• Patrick Princen, schepen van Openbare werken e.a., Stad Mechelen
• Wout Baert, coördinator Fietsberaad Vlaanderen
• Klaas Decanniere, dorpsraad Ottenburg

20u50 – reflectie

door Vlaams Bouwmeester Erik Wieërs

21u00 – afsluitend drankje

Onder begeleiding van het Team Vlaams Bouwmeester, Fietsberaad Vlaanderen en diverse experts bouwen zeven steden en gemeenten aan een Leefbuurt. Het publieke domein zal er heringericht worden tot aangename verblijfs- en ontmoetingsruimte, op maat van voetgangers en fietsers en met meer plaats voor groen en water.