Eind 2021 werd de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij Vlaams-Brabant eigenaar van de terreinen van de voormalige batterijenfabriek van Henri Tudor (later overgenomen door Exide). De site is gelegen in de Dijlevallei, op het grondgebied van de gemeenten Huldenberg en Grez-Doiceau, en beslaat zo’n 13,4 ha aan weerszijden van de gewestgrens. Aan westelijke en zuidelijke zijde wordt de site begrensd door de Dijle. Het station van Florival ligt op wandelafstand. De site sluit aan op een uitgebreid fiets- en wandelnetwerk.

In de eerste helft van de 20ste eeuw kende dit terrein, ondanks de geïsoleerde ligging in een groene, zeer landelijke en ecologisch waardevolle omgeving, een bloeiende industriële ontwikkeling. Deze   resulteerde in een substantiële bodemverontreiniging. Vanwege de kosten voor bodemsanering zijn de herontwikkelingsmogelijkheden beperkt. Het industriële verleden zorgde evenwel ook voor een mooie nalatenschap: hoewel geen van de gebouwen als erfgoed werden geïnventariseerd, bezitten sommige onmiskenbaar een industriële erfgoedwaarde die mee het karakter van de site bepaalt.

De site is hoofdzakelijk bestemd als industriegebied. De argumenten voor de oorspronkelijke grootschalige industriële ontwikkeling ervan zijn vandaag evenwel achterhaald: de site wordt gekenmerkt door een zeer slecht mobiliteitsprofiel voor zwaar verkeer. De herontwikkeling van de site zal daarenboven maximaal ingebed moeten worden in de waardevolle groene omgeving. Gezien haar ligging werd de site naar voor geschoven als potentiële onthaalpoort voor de Brabantse Wouden, waarbij ook zachte vormen van recreatie hier een plek kunnen vinden.

De opdrachtgevers zijn op zoek naar een scenario waarbij èn de economische mogelijkheden van de site maximaal worden benut èn maximaal ingespeeld kan worden op het unieke ecologische kader waarbinnen de ontwikkelingen plaats kunnen vinden. De POM Vlaams-Brabant wil op de Florivalsite een herbestemming realiseren die beantwoordt aan de volgende ambities:

1. Ruimte voor bedrijvigheid en verhoging van het ruimtelijk rendement
   Voor een deel van de site – aansluitend op de ecologisch waardevolle omgeving van de Dijlevallei – lijkt een herbestemming tot natuurgebied een logische stap. Desalniettemin wenst de POM Vlaams-Brabant ruimte voor bedrijvigheid te behouden, aangepast aan de groene omgeving. We willen nieuwe ontwikkelingen maximaal een plaats geven binnen het huidige ruimtebeslag zonder afbreuk te doen aan de leefkwaliteit en de landschappelijke kwaliteiten van de omgeving. Dit vereist een efficiënter en hernieuwd gebruik van reeds ingenomen ruimte.
2. Ontharding en vergroening (rekening houdend met de beperkingen van de historische bodemvervuiling)
   De te realiseren herbestemming moet de ecologische samenhang en biodiversiteit versterken. De inrichting van de ruimte draagt bij tot de versterking van het groenblauwe netwerk. De groene ruimtes worden zo veel mogelijk toegankelijk voor en beleefbaar door buurtbewoners. Het masterplan draagt ook bij aan de biodiversiteit en de bodemkwaliteit door aandacht voor multifunctionaliteit, draagkracht en ecologisch functioneren. Opvang, infiltratie en berging van water vormen een belangrijk aandachtspunt. De historische bodemvervuiling bepaalt mee de onthardings- en vergroeningsmogelijkheden in functie van de financiële haalbaarheid.
3. De transitie naar hernieuwbare energie en klimaatneutraliteit
   De POM wenst een ruimtelijke inrichting die voldoende veerkrachtig is om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen. Daarnaast moeten water- en energiezuinigheid gegarandeerd worden. Er wordt gekozen voor bouwvormen, oriëntaties en materiaalkeuzes die minder energieverbruik en minder virgin materiaalgebruik vereisen. De inrichting van de ruimte gebeurt in functie van de klimaatdoelstellingen en de reductie van de CO²-uitstoot en optimaliseert de productie, de opslag en de distributie van hernieuwbare energie. De ruimte wordt energie-efficiënt georganiseerd en gebruikt. Energie uit duurzame en hernieuwbare bronnen wordt maximaal benut.
4. Een sterkere verweving van activiteiten via gedeeld of meervoudig ruimtegebruik
   De POM beschouwt de site als een gebied waar economische activiteiten in de brede zin van het woord mogelijk moeten zijn, maar waar ook andere functies een plaats kunnen krijgen of verweven kunnen voorkomen. We zoeken vooral naar een manier om de verschillende activiteiten in een interessante mix op elkaar te laten inspelen.
5. Een geïntegreerde aanpak van de sites rond de Florivalstraat in cocreatie met alle betrokken stakeholders
   De POM wenst haar gronden aan de Florivalstraat, in cocreatie met de betrokken stakeholders, te ontwikkelen binnen een geïntegreerde visie op de ruimere omgeving.
   De eigendomsstructuur laat immers toe om een groot geïntegreerd project te realiseren. De aanpalende eigendommen in Waals-Brabant zijn op heden in handen van publieke partijen: SPGE is eigenaar van het waterzuiveringsstation aan de overkant van de Florivalstraat en de Regie der Gebouwen heeft de naastgelegen abdij van Florival in eigendom, een cisterciënzerabdij uit de 12de eeuw die later werd verbouwd tot kasteelhoeve en landhuis met park.
   Er wordt uitgekeken naar een ambitieus totaalproject, waarbij ook deze gronden in het masterplan vervat zitten. De herontwikkeling kan vervolgens gefaseerd verlopen.
   Voor het Vlaamse deel van de site van het voormalige Exide werd reeds een brownfieldconvenant opgestart met een inspanningsverbintenis van een aantal onmiddellijk betrokken partijen. Naar aanleiding hiervan vonden reeds uitgebreide contacten plaats met alle relevante stakeholders in zowel Vlaanderen als Wallonië: de gemeenten Huldenberg en Grez-Doiceau, de Provincies Vlaams-Brabant en Waals-Brabant, het Departement Omgeving, de Vlaamse Milieumaatschappij, het Agentschap Natuur en Bos, Vlaio, inBW, Sarsi, OVAM en het strategisch project Walden. Het masterplan en de herontwikkeling van de site zullen tot stand komen in samenwerking met deze stakeholders.

POM wenst een gedragen en financieel haalbaar masterplan uit te werken met maximale ambitie en voorbeeldfunctie in termen van duurzame herontwikkeling en samenwerking over de gewestgrens heen. We wensen met de (her)ontwikkeling van dit gebied een meerwaarde te creëren op zowel economisch, ecologisch als sociaal vlak en dit binnen een financieel haalbaar kader.

Selectievoorwaarden

Projectteam

• Minstens 1 stedenbouwkundig ontwerper
• Minstens 1 landschapsarchitect
• Waarvan minstens één 5 jaar ervaring als projectleider kan aantonen

Referentieprojecten

• Eén referentieproject toont aan dat kandidaat ervaring heeft met de herbestemming van bedrijfssites
• Eén referentieproject toont aan dat kandidaat ervaring heeft met het ontwerpen van een omgeving waar aandacht wort gegeven aan verweving van functies en flexibel ruimtegebruik
• Eén referentieproject is een onthardings- en vergroeningsproject op grote schaal

Voor deze referentieprojecten geldt

• Bij elke referentie wordt toegelicht welke rol de ontwerper vervulde bij het voorgestelde project
• De referenties mogen zowel gerealiseerd projecten zijn als projecten in uitvoering of in ontwerpfase

Selectie- en gunningscriteria

Zie selectieleidraad