LABO RUIMTE, het laboratorium voor ontwerpend onderzoek rond complexe ruimtelijke vraagstukken, een samenwerking tussen het Departement Omgeving en het Team Vlaams Bouwmeester, bestaat tien jaar. Een ideaal moment om terug en vooruit te blikken. De inzichten uit een reeks toekomstlabo’s en vele formele en informele gesprekken hebben geleid tot een nieuwe publicatie, die de ambities voor de komende tien jaar bundelt.  

LABO RUIMTE wil verder kijken dan morgen, en voorbij de heersende paradigma’s. LABO RUIMTE zet hiervoor ontwerpend onderzoek in, met als doel nieuwe ruimtelijke mogelijkheden en alternatieve oplossingen te verkennen en te verbeelden, die een antwoord bieden op de grote uitdagingen van de toekomst. Hoe kunnen we onze steden en landschappen organiseren opdat ze ruimte en zuurstof (blijven) geven aan menselijke activiteiten? Hoe kunnen we een ruimtelijk antwoord bieden op de klimaatverandering, veranderende woonwensen en werkgewoonten, toenemende zorgnoden en andere maatschappelijke opgaven?

Dit experiment gaat LABO RUIMTE niet alleen aan. Naargelang van de thematiek betrekt LABO RUIMTE geëngageerde administraties, experten, gebiedsactoren of beleidsmakers die bereid zijn om over de grenzen van functies en disciplines heen samen te werken rond een urgent thema. In alle vrijheid, maar nooit vrijblijvend. LABO RUIMTE biedt een vrije denk- en spreekruimte aan waar ontwerp en verbeeldingskracht ingezet worden als middel om mogelijkheden voor de toekomst op een (stads)regionale schaal te testen en bespreekbaar te maken. LABO RUIMTE is ook een leeromgeving waarin gezamenlijk – in het samenspel tussen ontwerpers, wetenschappers en beleidsmakers – nieuwe inzichten worden vergaard om de beleidsagenda te voeden en waar nieuwe coalities kunnen ontstaan.

De afgelopen tien jaar heeft LABO RUIMTE heel wat onderzoeksrapporten en publicaties uitgebracht over diverse thema’s, zoals de ruimtelijke impact van klimaatverandering, toenemende droogte en wateroverlast, de energie- en mobiliteitstransitie, circulariteit, de landbouw-transitie, enzovoort. Tal van ontwerpers, onderzoekers, experten, partners en stakeholders waren hierbij betrokken.

Doorheen de jaren is er dus een gemeenschap gevormd van diverse partijen die samen werk willen maken van de grote ruimtelijke uitdagingen voor de toekomst. Dit najaar gingen we in drie toekomstlabo’s met een tachtigtal partners en betrokkenen in gesprek om samen terug en vooruit te blikken, en kritisch te reflecteren op wat al goed loopt en wat nog anders of beter kan.

De publicatie 10 jaar LABO RUIMTE. Ontwerpen aan de toekomst bundelt de resultaten van die gesprekken in 15 ambities.