De Vlaamse Bouwmeester en het Vlaams Architectuurinstituut kenden voor 2019-20 aan drie onderzoeksvoorstellen het Bouwmeester Label toe. BOS+ en Fris in het Landschap willen kwalitatieve vergroening in penitentiaire centra promoten, Bulk architecten gaat onderzoek doen naar de mogelijkheden van open constructies, en David Verhoestraete (Cluster landschap & stedenbouw) en Jan Staes (UAntwerpen) willen ontwerpend onderzoek inzetten om een visionair toekomstperspectief voor de vallei van de Kleine Nete te ontwikkelen op basis van een synergie tussen vormen van extensief landgebruik.
Voor het zevende jaar op rij ging het Team Vlaams Bouwmeester met het Bouwmeester Label op zoek naar sterke ruimtelijke concepten en geïntegreerde onderzoeksvragen die een positief maatschappelijk verschil kunnen maken. Dit jaar gebeurde dit opnieuw in nauwe samenwerking met het Vlaams Architectuurinstituut. Drie projecten werden geselecteerd.
Met het Bouwmeester Label wil de Vlaamse Bouwmeester vernieuwende en beleidsrelevante ideeën oppikken vanuit de onderzoeks- en ontwerppraktijk. Bedoeling is om ongevraagd onderzoek te ondersteunen in zijn prille beginfase. De Vlaamse Bouwmeester en het Vlaams Architectuurinstituut kozen voor 2019-20 de volgende laureaten:
Bouwmeester Label 020
BOS+ en Fris in het Landschap
Zuurstof voor de gevangenis: verhoogd welzijn via vergroening in penitentiaire centra
Natuur- en milieuorganisatie BOS+ en ontwerpbureau Fris in het Landschap willen aandacht vragen voor de kwalitatieve vergroening van penitentiaire centra en de belangrijke sociale, ecologische en gezondheidsvoordelen die hieruit voortkomen (o.a. verhoogd mentaal en fysiek welzijn van gevangenen en personeel, agressiepreventie, recidivebeperking, verhoogde biodiversiteit, klimaatadaptatie en mitigatie). Met een inspiratiegids voor gevangenisbesturen willen ze praktische handvaten bieden om die vergroening te realiseren.
Bouwmeester Label 021
BULK architecten
Construct: de architectuur van de constructie
Bulk architecten zal onderzoek doen naar de mogelijkheden van open constructies, die door hun flexibiliteit en aanpasbaarheid ook duurzamer zijn. Er zijn echter meerdere drempels die het moeilijk maken om ze te ontwerpen en te bouwen, zoals dwingende programma’s van eisen en de huidige rolverdeling tussen architect en ingenieur, die architectuur loskoppelt van constructie. Bulk architecten meent dat de constructie weer moet worden ontworpen, willen we de belofte van de intelligente ruïne realiseren. Ze gaan op zoek naar oplossingen voor de genoemde knelpunten en willen – samen met een ingenieur – een catalogus van vormtypen ontwikkelen, waarin de rijkdom wordt geïllustreerd van ontwerpen die starten vanuit constructie en ruimte, eerder dan vanuit een programma.
Bouwmeester Label 022
David Verhoestraete (CLUSTER landschap & stedenbouw) en Jan Staes (Universiteit Antwerpen - Ecosystem Management Research Group
Nationaal Veenpark Kleine Nete
Het onderzoeksvoorstel van David Verhoestraete (CLUSTER landschap & stedenbouw) en Jan Staes (Universiteit Antwerpen - Ecosystem Management Research Group) focust op de toekomst van de open ruimte vanuit het functioneren van het fysisch systeem en stelt een herijking van het landschap voor op basis van een synergie tussen vormen van extensief landgebruik.
De ontginningsgeschiedenis van de Netevallei en de aangrenzende landduinen van de Kempense Heuvelrug is exemplarisch voor het openruimtebeleid in Vlaanderen en illustreert waartoe een louter sectorale opdeling van de open ruimte kan leiden. Het onderzoeksteam wil pleiten voor een drastische omslag in het planologisch hokjesdenken en wil ontwerpend onderzoek inzetten om een visionair toekomstperspectief voor de vallei van de Kleine Nete te ontwikkelen.
Het vervolg
De laureaten krijgen elk 5.000€ (excl. btw) om hun project verder uit te werken tot een dossier dat hun idee ingang kan doen vinden bij betrokken beleidsmakers en administraties. Het Team Vlaams Bouwmeester engageert zich bovendien om de geselecteerde onderzoeksintenties op de politieke agenda te helpen plaatsen.
