Het woon- en zorgproject van vzw De Korenbloem is een van de vijf Pilootprojecten Zorg die in 2012 werden opgestart op initiatief van Vlaams Bouwmeester Peter Swinnen en Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Jo Vandeurzen. De Korenbloem wint na de Belgian Building Award nu ook de prestigieuze European Bauhaus Prize in de categorie ‘Prioriteit geven aan de plaatsen en mensen die het het meest nodig hebben’. Het project werd gerealiseerd door de architectenteams Studio Jan Vermeulen, Sergison Bates en Tom Thys Architecten.
Bij de lancering hadden de Pilootprojecten Zorg als doel om vijf voorbeeldprojecten te realiseren op het vlak van zorgverlening, architectuur en ruimte. Na een oproep in 2012 aan zorgverstrekkers voor de bouw van innovatieve zorginfrastructuur werden vijf projecten geselecteerd. Elk van hen kreeg een team van deskundigen toegewezen en vijf interdisciplinaire ontwerpteams kregen de opdracht om de zorgmodellen van de toekomst te ontwerpen.
Het project van De Korenbloem focust onder andere op kleinschalig wonen voor mensen met dementie. Er wordt extra aandacht besteed aan bewoners die op jonge leeftijd te maken krijgen met dementie en specifieke behoeften hebben als het op wonen of hun dagbesteding aankomt. Specifiek aan dit project is dat de nieuwe gebouwen zijn ontwikkeld vanuit het bestaande erfgoed op de site, het hergebruik van deze gebouwen en het streven naar een maximale relatie met de omgeving en de buurt.
‘De meesten onder ons hebben een bepaald beeld van een woonzorgcentrum: een gebouw met lange gangen. Bij De Korenbloem is het helemaal anders. Dit is geen standaard woonzorgcentrum. We investeren in groepswoningen waarin acht oudere mensen samenwonen met een open keuken en een living. Hierbij werd alles erg huiselijk ingericht. Mensen wonen hier samen net zoals bij hen thuis.’Kristof Claeys, directeur van De Korenbloem.
De ontwerpteams Studio Jan Vermeulen, Sergison Bates en Tom Thys Architecten voerden een zeer intensieve dialoog met de deskundigen en de opdrachtgever en maakten zich de zorgambities van De Korenbloem en de problematiek van (jong)dementie eigen. Fundamenteel bij het ontwerpen van de wooneenheden van de gasten was de ‘mental map’ die de architecten hadden opgesteld. Deze schetst een beeld van de manier waarop personen met dementie hun omgeving waarnemen. Voor de gasten worden kleine dingen immers vaak belangrijker dan de grote, wat afwijkt van hoe architecten doorgaans wooneenheden en een zorgomgeving benaderen. De tekening toont een netwerk van kleine, persoonlijke dingen die deel uitmaken van ‘kleine werelden’ in een boeiende zorgcampus. De ontwerpers proberen veel aandacht te besteden aan deze perceptie, zonder de werking van een goed functionerende en efficiënte zorginstelling uit het oog te verliezen.
‘Natuurlijk zijn we fier op zo’n internationale erkenning, er werden 1.000 projecten ingezonden en dan kom je als winnaar uit de bus. We zijn dus heel verheugd.’Kristof Claeys, directeur van De Korenbloem.