Projecten (lijstweergave)

Van 12 tot 22 september 2022 werd in het Atelier Bouwmeester de summerschool ‘Taferelen van dorpelijkheid’ georganiseerd. Tijdens twee intensieve weken gingen acht studentenduo’s aan de slag rond het thema dorpelijkheid. Hun verbeeldingsoefeningen worden momenteel gepresenteerd in de vitrines van het Atelier Bouwmeester. Je vindt ze ook op onze website. 

Na een oproep aan studenten nodigden we zestien onder hen uit om toekomstmogelijkheden voor het dorp te verbeelden en te verwoorden.  De studenten werkten in duo en werden begeleid door diverse deskundigen. Elk duo nam een concrete locatie als uitgangspunt. 

De resultaten zijn nog tot half december te bezichtigen in de vitrines van het Atelier Bouwmeester. Door de QR-codes te scannen vind je op onze website bij elk beeld ook uitleg over de plek, het beeld en de makers.

Als tweede verkennende stap in het traject rond ‘Dorpelijkheid’ organiseerde het Team Vlaams Bouwmeester in september 2022 een summer school. Samen met studenten gingen we op zoek naar wat we als ontwerper onder ‘dorpelijkheid’ kunnen verstaan en wat de betekenis ervan kan zijn in de huidige context van ruimtelijke transitie. Hoe kunnen kernversterking, de vrijwaring van het landschap en van de biodiversiteit, ontharding, de modal shift, klimaatmaatregelen, enzovoort, bijdragen tot de ontwikkeling van een nieuwe dorpse identiteit? Na een oproep aan studenten nodigde
het Team Vlaams Bouwmeester 16 onder hen uit om toekomstmogelijkheden voor het dorp te verbeelden. We vroegen hen na te denken over alternatieve typologieën, de omgang met collectieve en publieke ruimte, de relatie tot de natuur, nieuwe ontmoetingsplekken, enzovoort. De studenten werkten in duo en werden begeleid door diverse deskundigen. Elk duo nam een concrete locatie als uitgangspunt.

Verkennend onderzoek

In een eerste verkennend onderzoek brachten we een aantal uitdagingen in kaart en zochten we uit hoe een geïntegreerde reorganisatie kan bijdragen aan een meer duurzame ruimtelijke ordening, een performanter spoorsysteem en een duurzame mobiliteit. De opgave is dubbel: enerzijds is het nodig om het wonen te verdichten in de omgeving van stations; anderzijds kunnen we het spoorsysteem zo organiseren dat het sturend werkt voor gewenste ruimtelijke ontwikkelingen. Door spoor en ruimte tegelijk aan te pakken en als één systeem te bekijken, kunnen we een grote stap zetten naar een meer duurzaam Vlaanderen. 

• Onderzoeksteam: Xaveer De Geyter Architecten, SwecoBelgium en Floris Alkemade
• Uitvoering: 2020-2021

Vlugschrift

Op basis van dit eerste onderzoek – ‘Metro-Polis I’ – maakten we in 2023 een vlugschrift dat de belangrijkste inzichten uit het verkennend onderzoek bundelt. In dit vlugschrift beschrijven we hoe een meer duurzame ruimtelijke ordening kan bijdragen aan het beter functioneren van het spoorsysteem. En omgekeerd. 

Labo Ruimte (Departement Omgeving en Team Vlaams Bouwmeester) startte in samenwerking met het Brussels Gewest (perspective.brussels en de Brusselse Bouwmeester Maître Architecte) een analytisch en prospectief onderzoekstraject op naar de kwaliteitsvolle transformatie van het bebouwde weefsel in het 20ste-eeuwse randgebied van en rond Brussel. Een concluderende synthesenota met reflecties en aanbevelingen vormt het sluitstuk van dit traject. 

De synthesenota bundelt de inzichten en conclusies van de twee fasen van het prospectief ontwerpend onderzoek. Hiermee hopen de partners een bijdrage te leveren aan het debat over hoe we onze bebouwde omgeving, in de specifieke context van het 20ste-eeuwse Brusselse en Vlaamse randgebied, kunnen transformeren om ze duurzamer en kwaliteitsvoller te maken. Doel is inspiratie te bieden voor verdere samenwerking en kennisuitwisseling tussen de beide gewesten. 

Labo Ruimte (Departement Omgeving en Team Vlaams Bouwmeester) startte in samenwerking met het Brussels Gewest (perspective.brussels en de Brusselse Bouwmeester Maître Architecte) een analytisch en prospectief onderzoekstraject op naar de kwaliteitsvolle transformatie van het bebouwde weefsel in het 20ste-eeuwse randgebied van en rond Brussel. Een concluderende synthesenota met reflecties en aanbevelingen vormt het sluitstuk van dit traject. 

Het randgebied van en rond Brussel, dat het midden houdt tussen voorstad en periferie, stelt ons voor tal van stedelijke en maatschappelijke uitdagingen op het gebied van mobiliteit, milieu, gezondheid, maar ook op het gebied van kwaliteit en betaalbaarheid.  

In een eerste fase van het onderzoek stelde een verkenningsteam, dat zich verenigde onder de naam LABO XX+I, een diagnose van het ruimtelijk functioneren en de uitdagingen voor dit gebied. De resultaten werden gebundeld in een ‘atlas’. Voor de tweede fase van het onderzoek lanceerden we een oproep aan ontwerpteams die, in drie onderzoeksgebieden, een aantal uitdagingen verder verkenden, en mogelijke transformaties van het bebouwde weefsel in beeld brachten. Het team van Plusoffice en Anyways ging aan de slag rond het thema ‘de bereikbare stad’ op de as Jette-Zellik-Asse. Het team van 1010 Architecture Urbanism en Fallow nam de Woluwevallei tussen Kraainem en Sint-Lambrechts-Woluwe onder de loep en onderzocht daar de opgave van ‘de leefbare stad’. Het team van GRAU en CityTools werkte op de zone Erasmus in Anderlecht rond het thema ‘de dubbele korrel’.  

Een synthesenota bundelt nu de inzichten en conclusies van de twee fasen van het prospectief ontwerpend onderzoek. Hiermee hopen de partners een bijdrage te leveren aan het debat over hoe we onze bebouwde omgeving, in de specifieke context van het 20ste-eeuwse Brusselse en Vlaamse randgebied, kunnen transformeren om ze duurzamer en kwaliteitsvoller te maken. Doel is inspiratie te bieden voor verdere samenwerking en kennisuitwisseling tussen de beide gewesten.