Vilvoorde - Stedenbouwkundige visie en masterplan Portaels-site

Context

De stad Vilvoorde wenst de Portaels-site, het bouwblok naast de Onze-Lieve-Vrouw van Goede Hoop kerk (waar momenteel Lidl, C&A en het administratief centrum Portaels gehuisvest zijn) en zijn directe omgeving, te transformeren tot een multifunctionele, gemengde, bruisende en aangename stedelijke plek aan de rand van het centrum, die ruimtelijk en functioneel verbonden is met haar omgeving. Lidl en de stad, de eigenaars van het grootste deel van het bouwblok, zijn samen op zoek naar een ontwerpteam voor de opmaak van een stedenbouwkundige visie en ruimtelijk masterplan voor deze strategisch gelegen site.

De site vormt vanuit Brussel en Grimbergen een poort naar het handelscentrum en ligt op wandelafstand van de Grote Markt en het station. Tegelijkertijd vormt deze plek een centrale publieke ruimte in het centrum, geschikt voor diverse activiteiten. Op korte termijn wordt het Heldenplein naast de kerk heraangelegd met een halte van de trambus. De kerk zelf is beschermd en vastgesteld als bouwkundig erfgoed.

Probleemstelling en opdrachtomschrijving

Met deze opdracht wil de stad nagaan hoe dit bouwblok in afstemming met zijn omgeving kwalitatief kan worden ontwikkeld. De vraag van Lidl om de winkel op deze site uit te breiden en aan te passen aan moderne eisen inzake ruimte en comfort, vormt de hefboom om de ruimtelijke kwaliteit en stedenbouwkundige inpassing van het volledige bouwblok te herbekijken. In het bouwblok bevindt zich nog een handelsruimte die momenteel wordt verhuurd aan C&A. Programmatorisch is het behoud van retailfuncties een belangrijke voorwaarde voor de stad. Deze handelsvestigingen versterken immers het stadscentrum. Het administratief centrum Portaels, eigendom van de stad en gelegen boven de C&A, zal verhuizen en op termijn samengevoegd worden met de andere administratieve centra van de stad. Gezien de strategische ligging vlakbij twee knooppunten van openbaar vervoer (trambushalte en treinstation), komt de plek ook in aanmerking voor verdichting en verweving met andere functies zoals wonen en/of dienstverlening.

Voorstellen voor de herinrichting van de publieke ruimte om en rond het bouwblok maken deel uit van de opdracht. Daarbij gaat de aandacht naar ontharding, vergroening, integratie van wandel- en fietsverbindingen, ontmoetingsmogelijkheden en verblijfskwaliteiten. Voor het parkeren, laden en lossen, stallen van fietsen en deelauto’s worden in samenspraak met de retailpartners creatieve oplossingen gezocht in relatie tot een kwalitatieve beleving van de publieke ruimte. De stad ziet de herbestemming van de site als een kans om de dynamiek van haar handelscentrum en de woon- en leefkwaliteit in het centrum te verhogen:

• Hoe kunnen vernieuwende woon- en werkvormen en de behoefte aan groen samengaan met deze ligging in het centrum en met ruimte voor lokale handel?
• Hoe worden de publieke ruimte en de mobiliteitsstructuur hierop afgestemd?
• Hoe wordt deze plek functioneel verbonden met de omgeving (wegenstructuur, paden voor langzaam verkeer, verblijfsruimtes, groenstructuren, beeldkwaliteit, verkeersveiligheid) en vice versa?
• Op welke wijze biedt een landschaps- en cultuurhistorisch perspectief een bijdrage in keuzes voor duurzame ruimtelijke oplossingen?

De transformatie van de plek en de inbedding in de omgeving moeten een bijdrage leveren aan de structuur en leesbaarheid van het centrum van Vilvoorde. De strategische ligging in het hart van de stad in combinatie met de bereikbaarheid en de functionele mix bieden enorme opportuniteiten om te evolueren naar een klimaatbestendige stedelijke vernieuwbouw met een antwoord op de verschillende uitgangspunten voor duurzame ontwikkeling.

Aan de hand van ontwerpend onderzoek en een onderzoek naar gabarit, volumewerking en bouwlijn brengen de ontwerpers de architecturale en stedenbouwkundige mogelijkheden van de site in beeld. Het ontwerpteam heeft ook aandacht voor de haalbaarheid van het project en ambities inzake duurzaamheid. Met de opmaak van een masterplan wil de stad inzetten op een kwalitatief stedenbouwkundig project, waarbij de nodige randvoorwaarden zorgen voor een hoge architecturale kwaliteit bij de uitvoering. Om erop toe te zien dat de uitgangspunten die in het masterplan zijn opgenomen optimaal ruimtelijk vertaald worden, overweegt de stad Vilvoorde om deze uitgangspunten in een volgende fase formeel goed te keuren zodat zij als beleidsmatig gewenste ontwikkeling kunnen worden meegenomen bij de vergunningverlening.

De opdrachtgever is op zoek naar geïnteresseerde ontwerpers met kennis en ervaring op het vlak van stedenbouw, architectuur, de aanleg van publieke ruimte en projectorganisatie. Er wordt ook advies verwacht over de financiële kosten en baten die gecreëerd kunnen worden.