OAG2108 Een toekomstvisie voor het natuurdomein de Vijvers van Bellefroid te Leuven

Inleiding, visie en ambitie mbt de volledige opdracht

De Vijvers van Bellefroid zijn gelegen langs het kanaal Leuven-Mechelen, in de Leuvense deelgemeente Wilsele, op een boogscheut (zo’n 3,5 km) van het centrum van Leuven. Sinds begin 2020 zijn deze voormalige karperkweekvijvers in stadseigendom. Het hele gebied is +- 21 ha groot en bestaat grotendeels uit twee grote ondiepe vijvers met beperkte omliggende oeverzones.

De coronacrisis heeft ons nog beter het belang doen inzien van aangename, groene openbare ruimte. De stad Leuven is dan ook erg tevreden dat het zo’n groot natuurdomein kan openstellen voor de Leuvenaars, maar wenst dit op een duurzame, integrale en participatieve manier aan te vatten. Er is nood aan een masterplan die de ontsluiting van het gebied in kaart brengt en de natuurtechnische en recreatieve inrichting ervan vastlegt.

Doel van het masterplan is een toekomstvisie te ontwikkelen die het natuurdomein van de Vijvers van Bellefroid inbedt in een breder raamwerk van actuele of te ontwikkelen gebiedskwaliteiten en voorzieningen op een ruimer schaalniveau (Wilsele/Leuven). Het nieuwe concept biedt opportuniteiten voor de opwaardering van de landschappelijke structuren, laat toe de biodiversiteit te versterken en biedt ruimte voor zachte recreatie en natuurbeleving.

De uitbouw van zachte recreatievormen wordt vooropgesteld, maar uitsluitend rondom de zuidelijke vijver. Vanuit het beleid en in samenspraak met ANB werd immers beslist de noordelijke vijver te allen tijde af te sluiten voor publiek. Dit om de huidige natuurwaarde maximaal te beschermen en te versterken. Om de natuurwaarde van beide vijvers maximaal beleefbaar te maken, zal een landschapsobservatiepunt (LOP) deel uitmaken van het project.

De (ontwerp)opdracht

De opdracht omvat twee fasen: een masterplan met daaraan gekoppeld het verder uitwerken van enkele specifieke deelprojecten.

Masterplan

Voor de opmaak van een masterplan wordt een duurzame toekomstvisie voor de vijvers van Bellefroid uitgewerkt. Het masterplan biedt een antwoord op minstens volgende inrichtingsvraagstukken:

• Verschillende vormen van ontsluiting en verweving van functies op diverse schaalniveaus
  relatie met de Vaart
  relatie met de Brandweg (sportschuur, cafetaria, viaduct E314…)
  relatie met de Bornestraat (school, bijkomende toegang?)
  Potentiële ecologische verbindingen en verbindingen met omliggende woonkernen
• Visievorming en ontwerpend onderzoek i.f.v. de natuurtechnische en recreatieve inrichting van de zuidelijke vijver, o.a. het recreatief opladen van de rondgang en de strategische positionering en vormgeving van het LOP.
• Integrale benadering van natuurtechnische ontwerpconcepten ter hoogte van de noordelijke vijver.
• Het opstellen van een Geïntegreerd Natuurbeheerplan type 2*. Meer bepaald de opmaak van een inventaris (deel II), de beheersdoelstellingen (deel III) en de beheermaatregelen (deel IV). Het eerste deel, de verkenningsfase, zal door de stad opgemaakt en aangeleverd worden bij de gunning van de opdracht.
  * De beheerder stelt over minstens 25% van de oppervlakte van het terrein het realiseren van één of meerdere natuurstreefbeelden tot doel. Voor het volledige terrein gelden de criteria voor geïntegreerd natuurbeheer.

Deelprojecten

Na de masterplanfase worden enkele specifieke deelgebieden verder uitgewerkt. Deze worden tot op het niveau definitief ontwerp en/of uitvoeringsdossier uitgewerkt:

• Niveau definitief ontwerp: uit ontwerpend onderzoek in de masterplanfase komen mogelijk interessante deelzones naar voor die diepgaander uitgewerkt kunnen worden tot op het niveau van definitief ontwerp. Er zullen in deze tweede fase maximaal drie deelzones worden geselecteerd voor verdere uitwerking t.e.m. definitief ontwerp (bijv. zone sportschuur, mogelijke verbinding met de Vaart, Bornestraat, …)
• Niveau definitief ontwerp en uitvoering: de bouw van een landschapsobservatiepunt (LOP) met hoogstaande architecturale kwaliteit en de recreatieve infrastructuur voor de rondgang langs de zuidelijke vijver, in harmonie met vooropgestelde natuurtechnische inrichtingswerken. Zowel het LOP als de recreatieve infrastructuur (rustpunten, meubilair, vlonderpaden, …) dienen vormelijk op elkaar afgestemd te worden. De recreatieve insfrastructuur moet de specifieke natuurwaarden en de natuurbeleving onder de aandacht brengen.

Het Team Vlaamse Bouwmeester begeleidt het hele project en zal deel uitmaken van het adviescomité voor de gunning van de opdracht.

De Oproep aan geïnteresseerden heeft als doel om een lijst van geïnteresseerde ontwerpteams samen te stellen. Deze lijst zal de opdrachtgever in staat stellen om een keuze te maken van aan te schrijven ontwerpteams. Aan de aanmelding zijn geen rechten of plichten verbonden, noch voor de indiener, noch voor de opdrachtgever. De aanmeldingen zijn louter voor intern gebruik bij de opdrachtgever en het Team Vlaams Bouwmeester. De aanmeldingen zullen nergens bekendgemaakt worden.