20 oktober 2015, Brigitinnekerk, Brussel

Organisatie: het Kenniscentrum Vlaamse Steden, Team Vlaams Bouwmeester met de medewerking van CRKC, VVSG en Vlinter

De toekomst van de kerkgebouwen in Vlaanderen hangt af van de mate en de wijze waarop we ze vandaag en morgen nog zullen gebruiken. Nu de publieke middelen schaarser worden en het aanbod aan erediensten versneld vermindert, moeten we als gemeenschap nadenken over de toekomst van dit erfgoed en bekijken welk gebruik, medegebruik of welke bestemmingen we er willen aan geven. Dit is een collectieve opgave. Het is niet alleen de taak van de kerk of de erfgoedzorg, maar de verantwoordelijkheid van de diverse maatschappelijke geledingen en lokale gemeenschappen.

Reeds geruime tijd beraden vertegenwoordigers van steden en gemeenten enerzijds en centrale kerkbesturen en kerkfabrieken anderzijds zich over deze problematiek. Elementen voor afweging en selectie worden verankerd in parochiekerkenplannen, haalbaarheidsonderzoeken brengen duidelijkheid over zinvolheid en betaalbaarheid van suggesties voor herbestemming of nevenbestemming. Op deze studiedag worden nieuwe inzichten hieromtrent samengebracht. Een nieuwe website met 250 inspirerende praktijkvoorbeelden uit binnen- en buitenland wordt gelanceerd.

Kerken vormen niet alleen het visuele en het sociale centrum van een parochie of wijk, kerkgebouwen werden in het verleden ook opgetrokken voor en door die gemeenschap. Medegebruik of hergebruik voor een profane gemeenschapsfunctie is ook vandaag afhankelijk van de inzet en de middelen van een lokale gemeenschap. Projecten die voortbouwen op een sterk maatschappelijk draagvlak en het resultaat zijn van een slim en doordacht ontwerp, leiden uiteindelijk tot duurzame oplossingen voor behoud.

De studiedag wil verantwoordelijken van steden, gemeenten en kerkbesturen, inspireren om het proces en de ombouw op een kwalitatieve manier aan te pakken. De Vlaams Bouwmeester wil samen met de andere publieke partners de maatschappelijk relevantie van deze opgave op de agenda zetten, het publieke debat erover aanjagen om uiteindelijk werk te maken van waardevolle realisaties.