Verkavelingswijken
In het kort
Kunnen de vele verkavelingswijken die Vlaanderen rijk is ook plaats bieden aan een deel van de 450.000 extra woningen die we nodig hebben tegen 2050? En hoe maken we verouderde verkavelingen klaar voor toekomstige uitdagingen? Deze kwesties vormden de basis voor het leertraject ‘Verkavelingswijken in transformatie’.
Verkavelingswijken in transformatie
Vlaanderen telt 3.292 verkavelingswijken die een totale oppervlakte beslaan van 56.226 hectare – ruim 12% van het ruimtebeslag. Ongeveer 1.4 miljoen mensen, of 21% van de Vlaamse bevolking, woont in een verkavelingswijk. Net omdat verkavelingswijken een niet te verwaarlozen deel van onze ruimte innemen, voerden het Departement Omgeving en het Team Vlaams Bouwmeester er de afgelopen jaren onderzoek naar.
De verkaveling, voor vele Vlamingen nog steeds de ideale woonomgeving, staat symbool voor onze vaak kwistige omgang met de schaarse ruimte. In het licht van enkele actuele uitdagingen – de bouwshift, de vraag naar meer en kleinere woningen, de nood aan meer ruimte voor water en groen, de modal shift – biedt ze echter ook kansen. In Vlaanderen zijn immers heel wat – vaak verouderde – verkavelingswijken te vinden op locaties die goed bereikbaar zijn met het openbaar vervoer of op wandel- en fietsafstand van een dorps- of stadscentrum liggen, en waar ruimte is voor bijkomende woningen binnen het bestaande bebouwde areaal.
Uit die ‘goed gelegen’ verkavelingswijken, ongeveer 40% van het totale aantal, kozen we er drie – in Wondelgem, Roeselare en Tervuren – waar ontwerpers en onderzoekers aan de slag gingen. De inzichten uit dit leertraject en aanbevelingen voor vervolg bundelden we in een publicatie. We maakten ook een documentaire ‘Heilige Huisjes?’ die terugblikt op hoe verkavelingen ontstonden en welke nieuwe uitdagingen zich in hedendaagse wijken stellen. En we maakten, in samenwerking met VITO, een kaart om een beter zicht te krijgen op de oppervlakte, de spreiding en het potentieel van verkavelingswijken in Vlaanderen, in het bijzonder de goed gelegen verkavelingswijken.
