Huldenberg - Leefbuurt Ottenburg

Stand van zaken 

Iedere Leefbuurtopdracht bestaat uit twee delen. De eerste fase behelst telkens de opmaak van een Leefbuurtplan. Dat is een masterplan voor een ruimer gebied met een toekomstvisie, een ruimtelijke ontwikkelingsstrategie en een actieplan met mogelijke proefopstellingen en quick wins. De tweede fase van de opdracht omvat de volledige studieopdracht voor de herinrichting van de publieke ruimte op een of meer strategische locaties. 

In november 2023 werd het Leefbuurtplan voor het dorp Ottenburg in Huldenberg goedgekeurd. De concrete herinrichting van het openbaar domein zal er gefaseerd worden in het volgende meerjarenplan. Ondertussen werden al heel wat flankerende acties uit het Leefbuurtplan uitgerold, gaande van de invoering van alternerende schooluren en de herorganisatie van een kiss-and-ridezone tot de bouw van nieuwe chirolokalen en de herbestemming van de pastorij. 

Download het Leefbuurtplan

Meer weten over dit project?

In de projectfiche uit de brochure ‘Leren van Leefbuurten’ schetsen we de specifieke context van deze Leefbuurt, we geven inzicht in de belangrijkste ambities van het bestuur en in de manier waarop het gekozen ontwerpteam daaraan beantwoordde in zijn offerte. Nogal wat uitdagingen zullen andere lokale besturen bekend in de oren klinken. 

download projectfiche

Voor iedere Leefbuurt werden vier ontwerpteams uitgenodigd om een offerte op te maken. Ook jonge ontwerpers met interesse in de publieke ruimte en verfrissende ideeën werden aangemoedigd om zich voor de oproep kandidaat te stellen. Onder ‘Selectie’ vindt je de verbeeldende visienota en het plan van aanpak van de andere teams. 

Projectdefinitie

In de projectfiche uit de brochure ‘Leren van Leefbuurten’ schetsen we de specifieke context van deze Leefbuurt, we geven inzicht in de belangrijkste ambities van het bestuur en in de manier waarop het gekozen ontwerpteam daaraan beantwoordde in zijn offerte. Nogal wat uitdagingen zullen andere lokale besturen bekend in de oren klinken. 

download projectfiche

Publicatietekst

Ottenburg is een deelgemeente van Huldenberg. Het is een landelijk kerkdorp met 2.300 inwoners midden in de verstedelijkte driehoek Brussel-Leuven-Waver. De Ottenburgenaars zijn verknocht aan hun dorp en dromen luidop van Ottopia: een groene plek, rustig maar niet saai, vol leven maar niet druk, een paradijs voor wandelaars, fietsers, kinderen en jongeren. Een weldoordachte toekomstvisie en een slimme ontwikkelingsstrategie moeten de troeven van Ottenburg samenbrengen in een samenhangend en uitvoerbaar masterplan.

De focus van het onderzoek ligt op de zone die wordt omsloten door de Schoolstraat, de Pompstraat en delen van de Tommestraat, Florivalstraat en Terlanenstraat. Ook ‘den Dries’ maakt deel uit van het studiegebied, samen met de verbindingen via de trage wegen in de buurt. In deze zone markeren drie centrale bomen evenveel plekken die elk op zich een flinke opwaardering verdienen:

• de lindeboom, waar je de feestzaal met tuin vindt en ook de pastorij, het oude gemeentehuis, het frietkraam en de kerk. Hier staat ook het monument voor Paul Splingaerd, de vondeling die mandarijn werd in de late Qing-regering.
• de Kastanje, waar nu nog gevoetbald wordt. Deze plek komt in de nabije toekomst vrij.
• Basisschool de Letterboom. Hier groeit en rijpt de volgende generatie.

Alle voorzieningen bevinden zich op wandel- of fietsafstand. Een goede ruimtelijke verbinding tussen deze plekken kan bijdragen aan de leesbaarheid en identiteit van het dorp. Straks vind je er ook de bus, een deelwagen en een goed uitgeruste fietsparking. 

Het projectgebied wordt doorsneden door de Leuvensebaan, een gemeenteweg die gebruikt wordt als sluiproute naar Brussel, Leuven en het nabijgelegen farmaceutisch bedrijf GSK (industriezone Wavre-Nord), met meer dan 9000 werknemers een van de grootste bedrijven in Wallonië. Het drukke autoverkeer en het gebrek aan oversteekplaatsen zorgen voor een onveilige situatie. Een mobiliteitstransitie naar een eigentijds snelheidsregime en parkeerstrategie in het dorp, een helder circulatieplan en de aanleg van een autoluwe publieke ruimte op maat van voetgangers en fietsers is dan ook urgent.

Centraal in het projectgebied bevinden zich nog een aantal bouwpercelen, en ook de gemeente bezit hier nog enkele gronden. Kernversterking is mogelijk, maar moet steeds gebeuren op maat van het dorp. In het masterplan wordt de preferentiële invulling van deze percelen opgenomen. Er is nood aan extra ruimte waar de schoolkinderen kunnen turnen en lokalen voor de jeugdbeweging. Daarnaast zijn er ook een aantal ontbrekende publieke functies. Om die noden te lenigen, vormen opwaardering en maximaal hergebruik van het publieke patrimonium het uitgangspunt. Het gaat dan om de kerk, de pastorij, het oude gemeentehuis, de feestzaal, het paviljoentje van de technische dienst, de voetbalkantine, de school, kapelletjes,…

De gemeente Huldenberg is op zoek naar een ontwerpteam dat in nauw overleg met de bewoners een ruimtelijke ontwikkelingsvisie voor de dorpskern uitwerkt. De visie moet een kader scheppen voor de ontwikkeling van een leesbare, aangename en veilige publieke ruimte. De voetganger en de fietser zijn maatvoerend. De inrichting van het openbaar domein is klimaatadaptief, met veel ruimte voor functioneel groen en water. Tegelijk moet de visie de gemeente toelaten, in te zetten op een kwalitatieve stedenbouwkundige sturing in lijn met de aanbevelingen uit de Bouwmeester Scan (2019). Van het ontwerpteam wordt verwacht dat het de gemeente adviseert over de creatie van eventuele financiële meerwaarde. De eerste implementering van het masterplan kan de autoluwe herinrichting behelzen van de Kerkstraat, de Pastorijstraat en het plein aan de Leuvensebaan. Er wordt in overleg onderzocht wat haalbaar is rekening houdend met eventuele subsidies en wenselijke vastgoedvalorisatie op maat van het dorp. De gemeente heeft middelen ter beschikking om op kortere termijn al enkele quick wins uit te voeren, die de transitie naar een leefbuurt ruimtelijk vertalen en tastbaar maken.

Van de ontwerpers wordt verwacht dat zij ervaring hebben in de publieke ruimte en in dialoog gaan met stakeholders, eigenaars en bewoners om te komen tot een breed gedragen en uitvoerbare visie. Dit veronderstelt dat er binnen het ontwerpteam een partner aanwezig is die over de nodige communicatieve en participatieve vaardigheden beschikt.

Het Team Vlaamse Bouwmeester begeleidt het hele project en zal samen met de externe deskundigen (mobiliteit, landschap en participatie) deel uitmaken van het adviescomité voor de gunning van de opdracht. Na de gunning zal het ontwerpteam de gemeente verder ondersteunen bij de uitvoering van het project. De projectregisseur en de experten zetten de kwaliteitsbewaking verder in de vorm van een adviesverlenende rol. In deze fase zal ook de Stuurgroep Leefbuurten nog een aantal keer samenkomen om de uitvoering op te volgen in functie van het Leertraject.

De Oproep aan geïnteresseerden heeft als doel om een lijst van geïnteresseerde ontwerpteams samen te stellen. Deze lijst zal de opdrachtgever in staat stellen om een keuze te maken van aan te schrijven ontwerpteams. Aan de aanmelding zijn geen rechten of plichten verbonden, noch voor de indiener, noch voor de opdrachtgever. De aanmeldingen zijn louter voor intern gebruik bij de opdrachtgever en het Team Vlaams Bouwmeester. De aanmeldingen zullen nergens bekendgemaakt worden.

Zelf aan de slag?

Misschien ziet u ook in uw gemeente een toekomstige Leefbuurt. Het Team Vlaams Bouwmeester ontwikkelde een modeldocument dat iedere opdrachtgever als leidraad kan hanteren bij de opmaak van een projectdefinitie voor de een Leefbuurt. Deze modelprojectdefinitie maakt deel uit van de handleiding voor de aanstelling van een ontwerpteam bij de brochure Leren van Leefbuurten. 

download modelprojectdefinitie

Hoe werd het ontwerpteam aangesteld?

De opdracht voor deze Leefbuurt werd geplaatst via een onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande bekendmaking (OPZB). Voorafgaandelijk werd het instrument Oproep aan Geïnteresseerden (OAG) van het Team Vlaams Bouwmeester ingezet. Met deze oproep organiseert het team een marktverkenning om te peilen welke ontwerpteams beschikbaar zijn en interesse hebben voor een bepaalde opdracht.

Lees meer over de Oproep aan geïnteresseerden