Klimaatwijken
In het kort
Met de Pilootprojecten Klimaatwijken willen we de energietransitie en de kwaliteitsvolle verdichting van het woonweefsel vertalen in concrete, collectieve renovatie- en vernieuwingsprojecten op bouwblok- of wijkniveau.
Energietransitie en wijkontwikkeling
Het concept ‘Klimaatwijken’ vertrekt vanuit de hypothese dat de reconversie op wijkschaal, met aandacht voor een meer collectieve, gebiedsgerichte en geïntegreerde aanpak, een schaalvoordeel én een opportuniteit biedt om verschillende uitdagingen op vlak van energie, klimaat en ruimte aan elkaar te koppelen.
De schaal van de wijk vormt een tussenschaal waarop de wisselwerking tussen energieverbruik, mobiliteit, bebouwingsstructuur, ruimtegebruik, waterbeheer, materiaalverbruik en biodiversiteit via ontwerp ook onderzocht en verbeeld kan worden. Een schaal die bevattelijk is en voldoende concreet om ook het gesprek met bewoners aan te gaan. Het is als het ware de grootst denkbare projectschaal waarop je ook operationeel aan de slag kan. Op dat schaalniveau bestaan echter nog maar weinig instrumenten en sturingsmechanismen met betrekking tot de reconversie van onze gebouwde omgeving. Bovendien zorgt de versnipperde eigendomsstructuur in Vlaanderen ervoor dat die collectieve, gebiedsgerichte en geïntegreerde aanpak niet evident in een businessmodel te gieten valt.
Doelstellingen Pilootprojecten Klimaatwijken
Onder de noemer ‘Klimaatwijken’ lanceerden het Departement Omgeving, het Team Vlaams Bouwmeester en het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap in het voorjaar van 2020 een projectoproep om lokale besturen te ondersteunen bij concrete reconversieprojecten op schaal van een wijk. Uit de kandidaturen werden drie steden (Kortrijk, Leuven en Mechelen) gekozen en voor elk van de projecten werd een multidisciplinair ontwerp- en onderzoeksteam aangesteld.
Het concept ‘Klimaatwijken’ vertrekt vanuit de hypothese dat de reconversie op wijkschaal, met aandacht voor een meer collectieve, gebiedsgerichte en geïntegreerde aanpak, een schaalvoordeel én een opportuniteit biedt om verschillende uitdagingen op vlak van energie, klimaat en ruimte aan elkaar te koppelen.
Conclusies
Het doel van het Programma Klimaatwijken is om de zeven sporen van verandering in praktijk te (blijven) brengen. Deze zeven sporen zijn permanente vuistregels die permanent moeten bewaakt worden.
Het Programma Klimaatwijken gaat over samen doen, leren, verbeteren en groeien. Om aan de slag te kunnen, moeten vooraf een aantal voorwaarden vervuld zijn.
