Antwerpen, circulaire stad

Wereldwijd winnen metropolitane regio’s aan economisch belang. Sociale, ecologische en ruimtelijke uitdagingen zetten het stedelijk systeem onder druk. Steden en stadsregio’s werken daarom aan oplossingen om de veerkracht en leefbaarheid te vergroten. Er liggen uitdagingen op het kruispunt van werk, economie, ondernemerschap, slim materialen- en bodembeheer, natuur in de stad, ruimtegebruik, mobiliteit en logistiek. De zoektocht naar nieuwe en werkbare concepten en praktijken voor de stad van morgen is volop aan de gang. Een van die nieuwe concepten is ‘ de circulaire stad’.

Stromen in en rondom de stad, zoals water, mensen, goederen en energie, vormen steeds vaker de basis van het denken over de toekomst van de stad. We beschouwen de stad of stadsregio als een ecosysteem: een complex, uitgestrekt en interactief metabolisme dat onophoudelijk werkt om in de behoeften van zijn bewoners te voorzien. Het concept van de ‘circulaire stad’ streeft ernaar die ‘stofwisseling’ te verbeteren, duurzamer en veerkrachtiger te maken, kringlopen te sluiten.

Antwerpen is bij uitstek een stad van stromen. Het meest in het oog lopend zijn de goederen, de havenactiviteiten en het water. Maar ook lucht, verkeer, sedimenten en afval bewegen doorheen de stad, langs zichtbare en minder zichtbare ruimtelijke knooppunten, met meer of minder impact op mens en milieu.

Het onderzoekstraject ‘Antwerpen, de circulaire stad van morgen’ heeft als doel nieuwe inzichten te genereren die het stedelijk beleid kunnen voeden. Anderzijds kan Antwerpen een testcase zijn, ook voor andere Vlaamse steden, om te onderzoeken hoe we evolueren naar duurzame, circulaire steden.

Het gehele onderzoekstraject omvat twee grote fases en verschillende deelonderzoeken. 

Fase 1

Onder de titel ‘Metabolisme van Antwerpen, stad van stromen’ verkenden we hoe de stad duurzamer georganiseerd kan worden door kringlopen te sluiten. 

Fase 2

Onder de noemer ‘Stratenclusters’ onderzochten we op welke manier een andere inrichting van het publieke domein op schaal van een buurt, een groep straten of een stratencluster, ons verder kan helpen in de uitdagingen waarmee de stad geconfronteerd wordt.

Meer over het onderzoekstraject

Labo Ruimte Antwerpen circulaire stad van morgen is een samenwerking van het Team Vlaams Bouwmeester, het Departement Omgeving, de Stad Antwerpen, de OVAM (enkel voor fase 1) en het Havenbedrijf Antwerpen NV (enkel voor fase 1)