Zemst - Woonzorgcentrum Releghem

Het OCMW Zemst is op zoek naar een ontwerper voor een nieuw woonzorgcentrum met 92 woningen en de renovatie van het bestaande historische pand tot een multifunctioneel gebouw met een lokaal dienstencentrum, diensten van het OCMW, het huis van het kind en een onthaalfunctie voor de bewoners van de gemeente. Deze realisaties vormen de eerste fase van de uitwerking van het opgemaakte masterplan. De opdrachtgever voorziet een budget van 19.500.000 euro (excl. btw en erelonen) voor de nieuwbouw, de verbouwing en de omgevingsaanleg.

Op een site van 3,7 ha in het centrum van de gemeente, tussen de Hoogstraat en de Lindestraat, baat het OCMW Zemst het woonzorgcentrum (WZC) Releghem uit, waar 92 ouderen gehuisvest zijn. Aansluitend op het WZC is het OCMW via De Meerpaal ook de beheersinstantie van een groep van 51 assistentiewoningen. Op de site, die helemaal eigendom is van het OCMW, bevinden zich ook het huis van het kind, een strijkwinkel en zeven noodwoningen, waarvan er drie bewoond zijn. Vooraan op de site staat het historische gesticht/rusthuis, dat in 1893 in gebruik werd genomen, al enkele jaren leeg. Het WZC Releghem is dertig jaar in gebruik en beantwoordt niet meer aan de huidige visie en toekomstige noden rond ouderenzorg.  

Masterplan 

Het OCMW-bestuur heeft daarom een masterplan voor de hele site laten opmaken dat gefaseerd ontwikkeld zal worden.  

Het is de ambitie van het bestuur om van de site een welzijnssite te maken midden in een levendige buurt. Aansluitend op de woonomgeving met vooral gezinswoningen willen we een plek creëren met een publieke open ruimte en woongelegenheden voor ouderen, voor mensen met een beperking en voor kwetsbare doelgroepen. Ook gemeenschapsfuncties zoals een lokaal dienstencentrum, een kinderdagverblijf, het huis van het kind en diensten van het OCMW moeten hier een plaats kunnen vinden, zodat de site een knooppunt wordt voor alle inwoners van de gemeente. 

Het masterplan schetst het ruimtelijk kader waarbinnen verschillende architectuuropdrachten zullen uitgewerkt worden.  

Deze Open Oproep betreft de volledige studieopdracht voor de realisatie van de eerste fase van het masterplan die bestaat uit: 

1. de realisatie van een nieuw WZC;
2. de herbestemming en uitbreiding van een bestaand gebouw met erfgoedwaarde;
3. de aanleg van de open(bare) ruimte van fase 1. 

Wonen voor ouderen 

Heel concreet staat bij de realisatie van een zorgzame woonomgeving elk individu in relatie tot de andere (buurt)bewoners: in eerste instantie de eigen gezinsleden en ruimer de familie, vrienden en buren. Een zorgzame buurt creëert een context waarbinnen elk individu in staat is verantwoordelijkheid tegenover de anderen op te nemen, zonder dat dit dwingend wordt. 

Uitgangspunt van het masterplan is dat in een zorgzame buurt iedereen kan wonen, van jong tot oud, met of zonder een mentale en/of fysieke beperking, gedurende de hele levensloop, en dit telkens in de meest geschikte woning en in samenwerking met lokale zorgorganisaties.  

 Welzijnsfuncties 

Het leegstaand gebouw van 1893 in de Hoogstraat is niet als monument beschermd maar heeft een belangrijke erfgoedwaarde. Dit gebouw wordt herbestemd voor een aantal diensten van het OCMW die nu in het gemeentehuis gehuisvest zijn, een lokaal dienstencentrum, het huis van het kind en een laagdrempelig onthaal. Door zijn prominente plek in de gemeente en op de site kan het gebouw een zeer toegankelijk knooppunt worden voor al wie in Zemst ondersteuning zoekt. 

Open ruimte 

De open ruimte, die voor een groot deel publiek toegankelijk zal zijn, vormt de drager en verbinding van de verschillende programmaonderdelen. Ze heeft ook een verbindende functie tussen de generaties. Het behoud van waardevolle groenstructuren, de aansluiting op trage wegen, de toegankelijkheid voor voegangers, fietsers, auto’s en via openbaar vervoer en de klimaatrobustheid zijn hierbij belangrijke aandachtspunten.