Halle - Leefbuurt Don Bosco

Stand van zaken 

Iedere Leefbuurtopdracht bestaat uit twee delen. De eerste fase behelst telkens de opmaak van een Leefbuurtplan. Dat is een masterplan voor een ruimer gebied met een toekomstvisie, een ruimtelijke ontwikkelingsstrategie en een actieplan met mogelijke proefopstellingen en quick wins. De tweede fase van de opdracht omvat de volledige studieopdracht voor de herinrichting van de publieke ruimte op een of meer strategische locaties.  

In maart 2024 werd het Leefbuurtplan voor de Don Boscowijk in Halle goedgekeurd. Momenteel is men er naarstig bezig met de nodige onderzoeken en de opmaak van het ontwerp voor de herinrichting van twee strategische locaties – het parkeerplein Hollestraat en rondpunt Astridlaan – met het oog op uitvoering in het najaar van 2026.  

Meer weten over dit project?

In de projectfiche uit de brochure ‘Leren van Leefbuurten’ schetsen we de specifieke context van deze Leefbuurt, we geven inzicht in de belangrijkste ambities van het bestuur en in de manier waarop het gekozen ontwerpteam daaraan beantwoordde in zijn offerte. Nogal wat uitdagingen zullen andere lokale besturen bekend in de oren klinken. 

download projectfiche

Voor iedere Leefbuurt werden vier ontwerpteams uitgenodigd om een offerte op te maken. Ook jonge ontwerpers met interesse in de publieke ruimte en verfrissende ideeën werden aangemoedigd om zich voor de oproep kandidaat te stellen. Onder ‘Selectie’ vindt je de verbeeldende visienota en het plan van aanpak van van de andere teams.

Projectdefinitie? 

Lees hier hoe de opdrachtgever de ambities en verwachtingen voor deze Leefbuurt beschrijft. De projectdefinitie vormt het inhoudelijk kader voor de opdracht waarmee het ontwerpteam aan de slag is. Voor de opmaak van dit document kon de opdrachtgever rekenen op de ondersteuning van een projectregisseur vanuit het Team Vlaams Bouwmeester, maar ook op de begeleiding door een groep experts in mobiliteit, participatie, landschap en ecologie.

download projectdefinitie

Publicatietekst

De stad Halle is gelegen in het zuidwesten van de provincie Vlaams-Brabant, op de grens tussen Vlaanderen en Wallonië in de Groene Gordel rond Brussel, en telt ca 40.000 inwoners.

Het gemeentebestuur stelt het vergroenen en verduurzamen van het openbaar domein als een van de meest prioritaire beleidsdoelstellingen voor de huidige legislatuur. Met de verbetering van de publieke ruimte wil het bestuur inzetten op een leefbare en beleefbare stad: groen zorgt voor klimaat- en gezondheidsvoordelen, maar ook voor meer sociale cohesie. Daarnaast staat ook de transitie naar een meer duurzame en integrale mobiliteit, uitgaande van het STOP-principe, hoog op de agenda. Met onder meer de deelname aan het project Leefbuurten wil de stad deze doelstellingen realiseren. 

In Halle kadert het project Leefbuurten in een overkoepeld traject Klimaatwijken, een initiatief van Stad Halle, Regionaal Landschap Pajottenland en Zennevallei, Plan Boommarter en de Provincie Vlaams-Brabant. Klimaatwijken zet in op zowel het publieke, het semipublieke als het private terrein en ging in 2020 van start in twee wijken: Don-Bosco en Nieuw-Rodenem. Klimaatwijken hanteert een bottom-upmethode. Van bij de start wordt met bewoners en andere stakeholders samengewerkt om de wijk van de toekomst te dromen. Met de ondersteuning van Leefbuurten willen we in de wijk Don Bosco een versnelling hoger schakelen voor wat betreft de publieke ruimte. Met de ervaring uit deze wijk zal een systematische transitie naar een klimaatrobuuste stad worden gevoed.

De wijk Don Bosco ligt aan de westzijde van de stad, tussen de waardevolle groenstructuur Pajottenland en het stadscentrum. De wijk vertoont een heterogeen karakter. Enkele straten worden gekenmerkt door vrijstaande of halfopen bebouwing met voortuinen en garages. Daarnaast vind je er ook smalle stadsstraten met rijwoningen waar het openbaar domein gedomineerd wordt door geparkeerde wagens. Kenmerkend is de aanwezigheid van twee grote scholen die de ruime regio bedienen: Don Bosco en het Koninklijk Atheneum met respectievelijk 2500 en 1500 leerlingen. Deze brengen indrukwekkende verkeersstromen teweeg voor en na schooltijd.

De wijk ligt op wandel- en fietsafstand van het centrum van Halle. Voorzieningen zoals winkels en diensten, ontspanning, sport, cultuur, gezondheid en zorg zijn alle bereikbaar te voet of met de fiets. Ondanks het feit dat de buurt dus alle potenties heeft om zich te ontwikkelen tot een 15-minutenwijk, ligt de focus van de weggebruiker op de auto. De gewestweg N6 vormt een belangrijke barrière voor actieve weggebruikers. Het openbaar domein is er ingericht op maat van de auto met een overmaat aan verharding en een gebrek aan groen. Hierdoor speelt de Don Boscowijk ook een belangrijke rol in de waterproblematiek van het lager gelegen centrum. Overstromingen hebben al meermaals plaatsgevonden. Het vergroten van de opvangcapaciteit van hemelwater in de wijk zelf is dan ook een belangrijk doel in deze Leefbuurt. In de Jean Jacminstraat zijn reeds op korte termijn rioleringswerkzaamheden gepland die moeten bijdragen aan een opwaartse buffering.

Het gemeentebestuur zoekt een multidisciplinair ontwerpteam voor de opmaak van een ambitieuze ruimtelijke toekomstvisie voor de wijk, waarin al deze uitdagingen op een integrale manier benaderd worden. Omdat de huidige verkeerscirculatie een onevenwicht creëert in de publieke ruimte is een mobiliteitsstudie daarbij noodzakelijk. Een goede bereikbaarheid van de wijk staat voor veilige routes van woning naar school, van woning naar station en van woning naar centrum. Het weren van sluipverkeer in de wijk moet bijdragen aan de realisatie van autoluwe woonstraten waar enkel bestemmingsverkeer welkom is. Het is tegelijk de bedoeling de bussen uit de wijk te weren. Op die manier kunnen de inrichting en het gebruik van de publieke ruimte er vanuit de voetganger of fietser benaderd worden. Ook de schoolomgevingen moeten veiliger en leesbaarder worden. Deze toekomstvisie met mobiliteitsstudie zal de drager vormen van alle toekomstige ontwikkelingen in de wijk.

De opdracht omvat tevens een eerste concrete uitvoering van deze toekomstvisie. Een of enkele strategische eerste uitvoeringsprojecten kunnen op korte termijn als katalysator worden ingezet voor de transformatie van de gehele wijk. Daarbij wordt gedacht aan een herinrichting van de Astridlaan en het kruispunt met de Cypriaan Verhavertstraat, al dient de studie uit te wijzen welke eerste ingrepen de grootste vruchten afwerpen.

Het overkoepelend project Klimaatwijken loopt in nauwe samenwerking met externe partner GroenLAB, die instaat voor het participatie- en communicatietraject. Dit proces, dat zich momenteel in de ‘droomfase’ bevindt, zal voor de wijk Don Bosco, middels proefopstellingen, voeding geven aan de toekomstvisie voor de publieke ruimte. Van het aangestelde ontwerpteam wordt een ondersteunende rol verwacht. De afstemming met het lopende wegenis- en rioleringsproject in de Jean Jacminstraat maakt ook deel uit van de opdracht.

Het Team Vlaamse Bouwmeester begeleidt het hele project en zal samen met de externe deskundigen (mobiliteit, landschap en participatie) deel uitmaken van het adviescomité voor de gunning van de opdracht. Na de gunning zal het ontwerpteam de gemeente verder ondersteunen bij de uitvoering van het project. De projectregisseur en de experten zetten de kwaliteitsbewaking verder in de vorm van een adviesverlenende rol. In deze fase zal ook de Stuurgroep Leefbuurten nog een aantal keer samenkomen om de uitvoering op te volgen in functie van het Leertraject.

De Oproep aan geïnteresseerden heeft als doel om een lijst van geïnteresseerde ontwerpteams samen te stellen. Deze lijst zal de opdrachtgever in staat stellen om een keuze te maken van aan te schrijven ontwerpteams. Aan de aanmelding zijn geen rechten of plichten verbonden, noch voor de indiener, noch voor de opdrachtgever. De aanmeldingen zijn louter voor intern gebruik bij de opdrachtgever en het Team Vlaams Bouwmeester. De aanmeldingen zullen nergens bekendgemaakt worden.

Zelf aan de slag?

Misschien ziet u ook in uw gemeente een toekomstige Leefbuurt. Het Team Vlaams Bouwmeester ontwikkelde een modeldocument dat iedere opdrachtgever als leidraad kan hanteren bij de opmaak van een projectdefinitie voor de een Leefbuurt. Deze modelprojectdefinitie maakt deel uit van de handleiding voor de aanstelling van een ontwerpteam bij de brochure Leren van Leefbuurten. 

download modelprojectdefinitie

Hoe werd het ontwerpteam aangesteld?

De opdracht voor deze Leefbuurt werd geplaatst via een onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande bekendmaking (OPZB). Voorafgaandelijk werd het instrument Oproep aan Geïnteresseerden (OAG) van het Team Vlaams Bouwmeester ingezet. Met deze oproep organiseert het team een marktverkenning om te peilen welke ontwerpteams beschikbaar zijn en interesse hebben voor een bepaalde opdracht.

Lees meer over de Oproep aan geïnteresseerden