Gent - Boekentoren Gent

De Raad van Bestuur van de Universiteit Gent heeft besloten tot het opstarten van het project voor de volledige restauratie van de Universiteitsbibliotheek en het voormalig Hoger Instituut voor Kunstgeschiedenis en Oudheidkunde omwille van de uitzonderlijke cultuurhistorische waarde van de gebouwen. Het complex werd gebouwd tussen 1936 en ca 1947 en heeft een totale oppervlakte van ca 20.000 m². Het is een meesterwerk van Henry van de Velde (1863-1967) en werd beschermd bij Koninklijk Besluit op 1 juli 1992.

Het complex verkeert al jaren in slechte staat, zowel bouwkundig als technisch. De universiteit beoogt een restauratie en een actualisering met respect voor de authenticiteit en de kwaliteit van het monument. De Universiteitsbibliotheek moet haar opdracht als dienstverlenende kracht voor het onderzoek en het onderwijs in de beste omstandigheden kunnen uitoefenen. Het is van groot van belang de bibliotheekwerking te analyseren en te optimaliseren en de bewegingen van mensen en boeken op een logische wijze te organiseren. Naast de Universiteitsbibliotheek biedt het complex ook onderdak aan een
vakgroep van de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte.

De ontwerpopdracht omvat:
1. Een bouwhistorisch onderzoek, dat erop gericht is de oorspronkelijke toestand te achterhalen en inzicht te verkrijgen in de bouwfysische en technische problemen van het monument. Er wordt een uitgebreid archivalisch en materieel-technisch onderzoek verwacht.
2. Een masterplan, dat tot doel heeft de krijtlijnen vast te leggen voor de verdere organisatie van de studieopdracht en het restauratieproces. Daarbij dient ook de relatie met de omliggende gebouwen en terreinen te worden onderzocht.
3. Een studieopdracht zijnde de architectuuropdracht (met inbegrip van de studie van de groenaanleg en de binneninrichting en de coördinatie van alle studies) + de stabiliteitsstudie + de studie van de speciale technieken. De boekentoren vormt ongetwijfeld een hoogtepunt in het oeuvre van Henry van de Velde en is een monument van jonge bouwkunst van internationale betekenis. De bouwheer wenst daarom ook een multidisciplinair ontwerpteam van bouwhistorici, ingenieurs stabiliteit en technieken, restaurateurs en ontwerpers aan te stellen, die elk in hun domein kwaliteitsvolle referenties kunnen voorleggen in de omgang met bouwkundig erfgoed.

Het strekt tot aanbeveling dat het ontwerpteam ervaring heeft met projecten van een gelijkaardige omvang en programmatorische complexiteit. Vanaf de kandidatuurstelling moeten de samenwerkingsverbanden worden opgegeven die het ontwerpteam zal aangaan voor uitvoering van de globale opdracht. Het multidisciplinaire team moet de ambitie van de bouwheer delen om in dit project de actuele noden van een universiteitsbibliotheek door kwaliteitsvolle ingrepen te realiseren en te verzoenen met de hedendaagse eisen van conservatie en restauratie van een dergelijk topmonument.