Beringen - Sociaal gebouw en inkomgebouw be-MINE

De stad Beringen wenst een herbestemmingsonderzoek te laten uitvoeren voor twee markante erfgoedgebouwen op de site be-MINE: het sociaal gebouw (1952) en het inkomgebouw (1925). Beide gebouwen maken deel uit van het beschermd monument ‘Steenkoolmijn van Beringen’ en zijn toe aan een nieuwe invulling.  

De be-MINE-site is de grootste industriële erfgoedsite van Vlaanderen en is uitgegroeid tot een toeristisch-recreatieve trekpleister met jaarlijks meer dan 1,5 miljoen bezoekers. Het inkomgebouw vormt de historische toegang tot de site en is eigendom van de stad Beringen. Het gebouw doet vandaag dienst als toeristisch onthaalpunt en onderging recent een grondige buitenrestauratie. Het sociaal gebouw is eigendom van be-MINE nv. Hier organiseert de vzw Vrienden van het Mijnstreekmuseum geleide bezoeken aan het Mijnmuseum en aan de ondergrondsimulatie. In 2026 zal op de site ook het nieuwe mijnbelevingscentrum Mineset openen, waarvan de provincie Limburg initiatiefnemer is. Hoewel de werking van het Mijnmuseum heel wat bijval kent bij bezoekers, stelt zich de vraag welke aantrekkingskracht dit nog zal hebben na de opening van Mineset. Bovendien geeft be-MINE nv aan dat ze, in het kader van haar reconversieopdracht, overweegt om na de opening van Mineset het sociaal gebouw te verkopen. Deze context biedt kansen om beide gebouwen een nieuwe rol te geven binnen het stedelijk weefsel van Beringen-Mijn. 

De stad Beringen wenst daarom, in samenwerking met be-MINE nv en andere betrokken partners, een herbestemmingsonderzoek te laten uitvoeren dat inzicht biedt in de ruimtelijke, programmatorische en financiële mogelijkheden van beide gebouwen. Het doel is om minstens drie realistische scenario’s uit te werken, met oog voor duurzaamheid, gedeeld gebruik en maatschappelijke meerwaarde. Uiteindelijk moet dit leiden tot een gedragen voorkeursscenario dat de basis vormt voor een toekomstgerichte invulling, met inbegrip van het toeristische onthaalpunt in één van beide gebouwen. 

De ambitie is om de historische en architecturale waarde van de gebouwen te respecteren en tegelijk nieuwe functies te integreren die bijdragen aan de dynamiek van de site en het bredere stedelijke weefsel van Beringen Mijn. Er wordt gedacht aan culturele, sociale of economische invullingen die het verhaal van de mijnsite verderzetten én verrijken. 

Het ontwerpteam wordt gevraagd om een herbestemmingsonderzoek uit te voeren dat minstens de volgende onderdelen omvat: 

• een bouwhistorische, bouwtechnische en ruimtelijke analyse, waarvoor de ontwerper zich kan baseren op eerdere onderzoeksrapporten
• een onderzoek naar het ontwikkelingspotentieel van beide gebouwen aan de hand van drie herbestemmingsscenario’s, inclusief een financiële toets die een indicatie geeft van noodzakelijke investeringen en mogelijke kansen voor valorisatie
• de uitwerking van een voorkeursscenario in overleg met de betrokken partners
• de organisatie van een marktverkenning voor het voorkeursscenario.  

Ontwerpend onderzoek naar een herbestemming vormt de kern van de opdracht. Naast het vermogen om ruimtelijke en technische mogelijkheden te vertalen naar een uitvoerbaar scenario en oog voor architecturale en stedenbouwkundige kwaliteit, wordt aandacht voor de maatschappelijke relevantie verwacht. Tijdens de uitvoering van het onderzoek moeten be-MINE nv, de vzw Vrienden van het Mijnstreekmuseum en de vzw Mijnmuseum actief betrokken worden in het proces.  

De stad zoekt hiervoor een multidisciplinair team met expertise in erfgoed, architectuur en stedenbouw. In deze fase zoekt de stad een ontwerper. In offertefase kan de ontwerper zich voor de overige disciplines laten bijstaan door een derde partij.  

De stad Beringen wenst de opdracht eind 2026 af te ronden.