Menen - Toekomstvisie vanuit patrimonium

De stad Menen wil een doordacht, inspirerend en richtinggevend ruimtelijk kader ontwikkelen dat als leidraad dient voor toekomstige beslissingen. Vertrekkend vanuit het eigen patrimonium wil de stad, rekening houdend met technische en financiële haalbaarheid, zicht krijgen op nieuwe kansen voor stadsontwikkeling, met oog voor klimaat, biodiversiteit en multifunctioneel ruimtegebruik. De stad wil, samen met haar inwoners, bouwen aan een duurzame, gezonde en dynamische toekomst. 

Menen beschikt over heel wat troeven, zoals haar ligging aan de Leie en de historische structuur als vestingstad. Ze combineert stedelijke voorzieningen met een leefbare, compacte schaal, aantrekkelijk voor bewoners en bezoekers. Het is een middelgrote stad met grootstedelijke uitdagingen. De stad beschikt over een aanzienlijke vastgoedportefeuille, verspreid over strategisch gelegen sites. Een aantal van deze gebouwen zijn verouderd, energetisch ondermaats of niet langer aangepast aan de huidige noden. Daarnaast telt Menen diverse stadsgronden met potentieel voor verdichting, herontwikkeling of vergroening. De stad wil deze eigendommen inzetten in functie van een aantrekkelijke leefomgeving met ruimte voor ontmoeting, zachte mobiliteit, biodiversiteit, handel, energie en gedeeld gebruik. De slechte staat van het patrimonium en de nood aan kwaliteitsvolle stadsontwikkeling vormen de aanleiding voor deze opdracht.  

Menen wil transformeren tot een stad waar bewoners zich thuis voelen, waar erfgoed en toekomst hand in hand gaan, en waar elke ruimtelijke ingreep bijdraagt aan een gezonde, leefbare en aantrekkelijke omgeving. In samenwerking met de burgers, de administratie en het ontwerpteam streeft het stadsbestuur naar een integrale visie op de (on)bebouwde ruimte die inzet op slimme verdichting, gedeeld ruimtegebruik en het versterken van de leefkwaliteit voor bewoners en bezoekers. In deze visie is er ruimte voor creativiteit, realisme en durf. Zo wil men het potentieel van elke publieke plek maximaal benutten om de stad klaar te maken voor de toekomst. Deze studie vormt de opstap naar een nieuw beleidsplan ruimte voor Menen, waarin de ambities voor een veerkrachtige en inclusieve stad verankerd worden.   

Voorafgaand aan deze opdracht wordt samen met Acasus (i.s.m. Provincie West-Vlaanderen) een strategische vastgoedbeleidsnota uitgewerkt. De nota – gebaseerd op data-analyse en workshops – bevat programmatorische doelstellingen en vormt de inhoudelijke basis voor het ontwerpend onderzoek. Het ontwerpteam wordt gevraagd actief deel te nemen aan dit voortraject en de inzichten die het oplevert te integreren in het verdere traject. De nota biedt richting, maar het is aan het ontwerpteam om via onderzoek en ruimtelijke denkkracht concrete scenario’s en keuzes uit te werken. 

Het ontwerpteam werkt een geïntegreerde visie uit op de bebouwde én onbebouwde ruimte van de stad Menen, met als doel de eigen gronden en gebouwen strategisch, duurzaam en toekomstgericht in te zetten. Daarbij wordt gezocht naar synergie tussen wonen, werken, vrije tijd, mobiliteit en natuur. Dit gebeurt op drie niveaus: 

1. Stedelijke visie: Waar en hoe kunnen publieke functies, voorzieningen en woonvormen zich ontwikkelen? Hoe maken we ruimte voor groenblauwe structuren, zachte verbindingen en klimaatrobuuste ingrepen?
2. Gebouwspecifiek: Voor enkele sites en sleutelgebouwen – de academie, CC De Steiger, de stationsomgeving, site Zuidkaai, site technische dienst, … – wordt een grondige analyse en toekomstscenario uitgewerkt, met het oog op mogelijke (ver)bouwprojecten i.f.v. dienstverlening.
3. Financieel toetsingskader: Elk scenario wordt onderworpen aan een financiële toets, inclusief fasering, tijdelijke invullingen, vermarktingspotentieel en samenwerkingsmodellen. 

De stad Menen gaat voor deze opdracht op zoek naar een multidisciplinair team met kennis van en ervaring in architectuur, stedenbouw, landschap, (burger)participatie, en vastgoedrekenen. In deze fase zoekt ze in de eerste plaats een ontwerper. De ontwerper kan zich voor de overige disciplines in offertefase laten bijstaan door een derde partij. Van de ontwerpers wordt verwacht dat zij het ontwerpend onderzoek en de mogelijke toekomstscenario’s verduidelijken met sprekend grafisch materiaal. Het stadsbestuur moet nauw betrokken worden bij het volledige traject en verwacht een intensieve samenwerking met een aantal administraties. De stad zal instaan voor de praktische en inhoudelijke organisatie van de overlegmomenten. 

Het Team Vlaams Bouwmeester begeleidt het hele project en zal deel uitmaken van het adviescomité voor de gunning van de opdracht. 

De Oproep aan geïnteresseerden heeft als doel om een lijst van geïnteresseerde ontwerpteams samen te stellen. Deze lijst zal de opdrachtgever in staat stellen om een keuze te maken van aan te schrijven ontwerpteams. Aan de aanmelding zijn geen rechten of plichten verbonden, noch voor de indiener, noch voor de opdrachtgever. De aanmeldingen zijn louter voor intern gebruik bij de opdrachtgever en het Team Vlaams Bouwmeester. De aanmeldingen zullen nergens bekendgemaakt worden.