Heers - Nieuwe toekomst voor de tumuli

Uit het juryverslag

Om het begrafenisritueel te heractiveren zet Elise in op 2 concepten: “verdwijnen” in Gutschoven, en “herinneren” in Vechmaal. Ze legt daarbij bewust het verband met een geometrische figuur die gelinkt kan worden aan de dood: de langgerekte diamantvorm (doodskist/ sarcofaag)/ sacrale achthoek.

In Gutschoven stelt Elise voor een pad met achthoekige grondvorm in te snijden in de tumulus. De achthoek raakt niet aan de roofgang en het bewaarde fragment van de tumulus. Deze contour is quasi onzichtbaar van op de straat, en heeft dus landschappelijk bijna geen impact. De wandeling doorheen de contour is dus wandeling doorheen het donker naar het licht.

In Vechmaal blijft de tumulus onaangeroerd. Wel wordt aan de zijkant van het perceel een vlakke roosterstructuur aangebracht. Dit rooster is bedoeld voor boodschappen met bijzondere waarde.

Elise biedt een origineel, poëtisch concept, dat rekening houdt met het wezen van de plek. Ook het feit dat ze beide tumuli functioneel en materieel met elkaar verbindt, en een ritueel toevoegt, wordt geapprecieerd. Door de fysieke afsluiting van de sites in de grond te verwerken met een ha-ha weet zij de tumuli open te trekken naar het landschap en hun zichtbaarheid te verhogen. De integratie van de twee tumuli komt in haar voorstel het beste naar boven door de gelijkende vormentaal en de spreiding van de herdenkingsfunctie over de twee sites.

In de gemeente Heers liggen twee Gallo-Romeinse grafheuvels oftewel tumuli. Beide zijn eigendom van de provincie Limburg. Men wil de beide sites herwaarderen en herinrichten met een tweeledig doel:

1. Het bekomen van een beter beheer en betere bescherming tegen erosie;
2. Een betere ontsluiting voornamelijk naar de gebruikers van het gekende Limburgse fietsroutenetwerk, met een specifieke educatieve insteek voor groepen jongeren ter versterking van het (Gallo-)Romeins verhaal van de streek en de werking van het Gallo-Romeins Museum.

Beide sites liggen dicht bij elkaar en vertellen hetzelfde verhaal maar hebben een verschillende beheers- en bewaargeschiedenis doorgemaakt. De tumulus van Vechmaal is beperkt onderzocht en bevat nog archeologisch erfgoed, terwijl de tumulus van Gutschoven is afgegraven en gereconstrueerd, en dus meer mogelijkheden biedt tot unieke ontsluiting.