Merelbeke-Melle - Stedenbouwkundige visienota voor de ILVO Onderzoekskouter

ILVO is een onderzoeksinstelling verbonden aan de Vlaamse overheid. Ze heeft als missie kennis op te bouwen om, op een maatschappelijk verantwoorde manier en binnen de planetaire grenzen, voldoende gezond en gevarieerd voedsel te kunnen produceren. Met meer dan 700 werknemers, ca. 200 ha proefvelden en 90 gebouwen beschikt ILVO over een rijk en uniek patrimonium, ingebed in het Rodeland, waar momenteel een landschapsproject actief is op het grondgebied van de gemeenten Gavere, Melle, Merelbeke en Oosterzele. Het ILVO wenst nu te investeren in een efficiënte, state-of-the-art campus met infrastructuur die zich inschrijft in de ambities van klimaatneutraliteit en die bijdraagt aan het Europese streven naar een duurzame en aangename leefomgeving.

In 2020 ontstond het concept van de Onderzoekskouter, dat onder meer een geïntegreerde vastgoedvisie omvat. Deze overstijgt de huidige versnipperde structuur, een erfenis van de vroegere Rijksstations waar ILVO uit is ontstaan, en schuift een geïntegreerd campusmodel naar voren. Dat campusmodel zet zowel in op een verbetering van de inhoudelijke en organisatorische werking van ILVO, als op een verbeterde interactie met het bijzondere omringende landschap en een verduurzaming van de mobiliteit.

Het toekomsttraject zet de voorbeeldfunctie van de ILVO Onderzoekskouter meer in de verf en stoomt de organisatie klaar om ook in de toekomst een landschappelijk kwalitatieve en performante incubator voor landbouwkundig onderzoek te blijven. ILVO kiest er daarom resoluut voor, de open ruimte onder zijn beheer maximaal klimaatrobuust uit te bouwen en in te zetten op bijbehorende klimaatneutrale gebouwen.

Binnen het Onderzoekskouter-project focust deze opdracht specifiek op de interactie tussen het bebouwde en onbebouwde, rurale landschap. Voorafgaand aan de opstart van de concrete architecturale studieopdracht(en) voor de uitrol van de vastgoedvisie wenst ILVO een stedenbouwkundige visienota te laten opstellen voor de Onderzoekskouter, in relatie tot het landschap van het Rodeland als geheel. De visienota heeft als doel de beeldkwaliteit in het waardevolle kouterlandschap te creëren en veilig te stellen, en de identiteit van de ILVO Onderzoekskouter te versterken.

De stedenbouwkundige visienota zal als handleiding en inspiratiebron dienen bij de verdere ontwikkeling van de Onderzoekskouter en de concrete projecten die er uitgevoerd worden, zodat een eenheid in werkwijze en resultaat kan worden bereikt over verschillende projecten heen. Een eerste concreet project is de bouw van een nieuw Horizongebouw, een onderzoekscentrum met meer dan 40 laboratoria. De stedenbouwkundige visienota zoomt in op het concrete traject voor het Horizongebouw en onderzoekt het detailniveau van minstens twee deelsites.

Een grondig participatietraject zal van cruciaal belang zijn om kennis te capteren en draagvlak te creëren. De stedenbouwkundige visienota wordt opgemaakt in nauw overleg met de verschillende betrokken actoren, zowel intern als extern. Dit participatietraject wordt verduurzaamd via de oprichting van een kwaliteitskamer als overlegstructuur, die de verdere ontwikkeling van de Onderzoekskouter in de toekomst kan begeleiden en ervoor zorgt dat alle ontwikkelingen op elkaar afgestemd blijven.

De opdracht omvat concreet:

• een verkennend ontwerpend onderzoek met onder meer grondige ruimtelijk-landschappelijke analyse, om te komen tot een structuurschets die de ambities op ruimtelijk niveau scherpstelt
• de opmaak van een stedenbouwkundige visienota met drie schaalniveaus (streek-Rodeland, ILVO-Onderzoekskouter, minimum twee deelsites), vertrekkende vanuit de voorgaande analyses
• aanzet van een participatietraject met interne en externe actoren.

Voor deze opdracht worden volgende expertises verwacht:

• De opdrachtgever is voor deze opdracht op zoek naar een multidisciplinair team met kennis van en ervaring in ontwerp, het gebruik en de indeling van bebouwde en onbebouwde ruimte, landschapsontwerp- en ontwikkeling, stedenbouw, architectuur en ecologie. Van de ontwerpers wordt ook verwacht dat zij in dialoog gaan met diverse interne en externe stakeholders.

Het Team Vlaamse Bouwmeester begeleidt het hele project en zal deel uitmaken van het adviescomité voor de gunning van de opdracht.

De Oproep aan geïnteresseerden heeft als doel om een lijst van geïnteresseerde ontwerpteams samen te stellen. Deze lijst zal de opdrachtgever in staat stellen om een keuze te maken van aan te schrijven ontwerpteams. Aan de aanmelding zijn geen rechten of plichten verbonden, noch voor de indiener, noch voor de opdrachtgever. De aanmeldingen zijn louter voor intern gebruik bij de opdrachtgever en het Team Vlaams Bouwmeester. De aanmeldingen zullen nergens bekendgemaakt worden.