Heilige Huisjes?

Wat maakt de verkaveling zo onweerstaanbaar voor de Vlaming? De vrijstaande woning met tuin en oprit, de bijbehorende rust, privacy en ruimte: het zijn beelden die diep in ons collectief geheugen zitten. Maar tegelijk zijn deze wijken ook het resultaat van een onzorgvuldig planningsbeleid uit de tweede helft van de twintigste eeuw. Vandaag staan we op een ander punt in de geschiedenis. Met een groeiende woonnood, een nakende bouwshift en de druk van klimaat- en energie-uitdagingen is het duidelijk dat we niet eindeloos kunnen blijven verkavelen. De vraag dringt zich op: hoe kunnen de vele verkavelingswijken die Vlaanderen rijk is mee een antwoord bieden? 

De documentaire Heilige Huisjes? volgt het leertraject ‘Verkavelingswijken in transformatie’ van het Departement Omgeving en het Team Vlaams Bouwmeester. In drie verschillende wijken – in Gent, Roeselare en Tervuren – onderzochten ontwerpteams samen met lokale besturen en bewoners hoe de verkaveling kan evolueren tot een meer duurzame, leefbare en collectieve woonomgeving. De film toont de spanningen, de obstakels en de verbeeldingskracht die gepaard gaan met die zoektocht: van financiële haalbaarheid tot eigendomsstructuren, van draagvlak tot ontwerpkwaliteit. 

Die transformatie op gang brengen blijkt allerminst eenvoudig – de verkaveling is en blijft een heilig huisje waar we niet zomaar aan raken. Toch tonen inspirerende voorbeelden uit binnen- en buitenland dat het kan: verdichten zonder de kwaliteiten van het wonen in de verkaveling te verliezen – het groen, de ademruimte, de rust. Met visie, ontwerp en samenwerking kunnen deze wijken stap voor stap evolueren tot een toekomstgerichte, duurzame en diverse woonomgeving, mét architecturale kwaliteit. 

De documentaire werd voorgesteld tijdens de studiedag ‘Verkavelingswijken in transformatie’ op maandag 17 november in het Provinciehuis Oost-Vlaanderen in Gent.