Aarschot - Stadspark

Overlant zal, in samenwerking met Endeavour, Tractebel en Plot, het masterplan voor een samenhangende groenstructuur en een inrichtingsplan voor de heraanleg en uitbreiding van het stadspark van Aarschot ontwerpen. Het winnende ontwerpvoorstel schuift het concept van één groot en samenhangend Demerpark naar voren. De Demer en het erfgoed staan weer centraal en de stedenbouwkundige ontwikkeling van de stad wordt op een toekomstgerichte, duurzame manier aangestuurd.

Het concept van het Demerpark verbindt het stadspark met de omliggende ruimte. Van de Oude Demer tot de stationsomgeving wordt een robuuste en beleefbare landschappelijke infrastructuur rond de Demer geïntroduceerd, die de landschappelijke logica volgt en gelinkt wordt aan de historische structuren. De opbouw van het uitgebreide stadspark is sterk gericht op de beleving van inwoners en gebruikers, wat door de gunningscommissie sterk werd gewaardeerd.

Een parkpromenade zal de gebruiksmogelijkheden van het park aanzienlijk vergroten. De promenade verbindt alle toegangen en deelruimtes naadloos met elkaar en vormt de centrale loper bij evenementen. Het Demerpark met zijn tentakels is het resultaat van logische en systemische keuzes op het gebied van waterbeheer, ontharding, bomenbestand, schaduw- en koelteplekken. Het park zal ook de aanwezige erfgoedelementen opnieuw in de kijker zetten en met elkaar verbinden.

Het ontwerpvoorstel ondersteunt de evolutie naar een veilige en aangename fietsstad. De aanleg van ontbrekende schakels maakt routes intuïtiever en aangenamer voor fietsers. Ook voor wandelaars vanaf het station of de Demerparking worden grotere en kleinere lussen mogelijk via ruimtes op mensenmaat, langs historische straten en pleinen naar het Demerpark en vice versa. De omvorming van de historische stadsvesten Albertlaan en Elisabethlaan tot klimaatvesten en trage verkeersassen, als toonbeelden van duurzame stadsontwikkeling en klimaatadaptatie, werd goed onthaald.

De gunningscommissie waardeerde de vernieuwende ontwerpvisie voor de groeistad Aarschot, die voor de uitdaging staat om noodzakelijke verdichting te koppelen aan extra omgevingskwaliteit en ecosysteemdiensten. In nauwe samenwerking met de opdrachtgever en belanghebbenden wordt het wedstrijdconcept nu via een iteratief proces uitgewerkt tot een ontwerp met de meest kansrijke toekomstscenario’s.

Het stadsbestuur van Aarschot wil inzetten op de ontwikkeling van een vernieuwd stadspark met een hogere en groene belevingswaarde voor haar bewoners, maar ook voor bezoekers uit de ruimere regio en toeristen. Essentieel daarbij is dat het vernieuwde park verankerd wordt in een ruimtelijk en functioneel samenhangend geheel van groene, publieke ruimtes in Aarschot. De stad vraagt om voor deze groenstructuur een ruimtelijke visie te ontwikkelen en deze uit te werken in noodzakelijke conceptuele, haalbare inrichtingsvoorstellen.

Het huidige stadspark, ca. 1 ha groot, is gelegen in het centrum van Aarschot en grenst aan de Demer. Het park werd aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed. Het bevat veel waardevolle relicten, waaronder die van het voormalige kapucijnenklooster. Het stadspark kwam rond 1920 tot stand na samenvoeging van het kloostercomplex en het Drossaerde, het kasteel van de heren van Aarschot, waarvan heden enkel de poort overblijft. De landschappelijke aanleg dateert van de tweede helft van de 19de eeuw, waarbij ook een bocht in de Demer werd afgesneden. Verschillende restanten van de oude meanderbocht zijn nog terug te vinden, zoals de oude Demerbrug, restanten van een ophangbrug en een oude waterput. De Kiosk dateert van 1940. De stad beschouwt dit onroerend en natuurlijk erfgoed met hoge maatschappelijke en culturele waarde als een troef voor de nieuwe ontwikkeling van het park.

De gebouwen die momenteel grenzen aan het park, zoals het dienstencentrum, de Stadsbazuin en de oude werkhallen, maken deel uit van het projectgebied. De stad wenst eventuele opportuniteiten voor deze gebouwen in relatie tot het stadspark te laten onderzoeken en de buitenaanleg ervan te integreren. Het is ook de ambitie van de stad om enkele stadsdiensten (evenementen, toerisme, communicatie,…) in de historische gebouwen onder te brengen.

Op ecologisch vlak zijn er heel wat uitdagingen. Met een nieuwe ontwikkeling beoogt de stad een sterke verhoging van de biodiversiteit in het park en het leggen van nieuwe verbindingen met de andere groene plekken. Tevens wil de stad in het park inzetten op maatregelen die kunnen bijdragen aan het opvangen van de gevolgen van de klimaatverandering. Een ontharding en kwalitatieve duurzame vergroening van de publieke ruimte zijn daarbij cruciaal.

De afgelopen decennia heeft Aarschot werk gemaakt van verschillende strategische stadsprojecten om haar stedelijk weefsel te versterken en te werken aan de transitie naar groene mobiliteit (Grote markt, Theo de Beckerstraat, De Grecht, Raskinkade, …). Tevens investeerde de stad in betekenisvolle, verbindende landschappen (Park Schoonhoven, park Rillaar, Elzenhof, Meetshovenbos…). Meer natuurcreatie was hierbij een aandachtspunt. Deze inspanningen missen echter samenhang. De stad wil daarom met dit project ook inzetten op de ontwikkeling van een overkoepelende ruimtelijke visie om de samenhang tussen deze groene plekken, met het stadspark als belangrijk onderdeel, verder vorm te geven en zo mogelijk de mobiliteitstransitie te ondersteunen.

Participatie vormt een belangrijk aspect bij de aanpak van dit project. Tijdens het planvormingsproces is veelvuldig overleg met en terugkoppeling naar de belangrijke stakeholders en buurtbewoners gewenst.

Bijzonder aandachtspunt is de wens om in het stadspark het visuele en fysieke contact met de Demer mogelijk te maken. Een nieuwe, aantrekkelijke publieke ruimte langs de Demer kan ook bijdragen aan de ontwikkeling van een groene klimaatas. Ook wil de stad via verschillende toegangswegen zichtassen op de Demer creëren, om de aantrekkingskracht voor bezoekers te verhogen. 

Na de oplevering van het master- en inrichtingsplan kan de opdrachtgever beslissen om het geheel dan wel een deel van de opdrachten voor de uitvoering van het masterplan te gunnen aan het ontwerpteam. De opdrachtgever is daartoe niet verplicht; hij kan ook beslissen om de betreffende vervolgopdrachten mits inrichting van een nieuwe aanbestedingsprocedure aan derden te gunnen. In dat geval zal de opsteller van het masterplan met de taak van kwaliteitssupervisor worden belast.

Doelstellingen van de Open Oproep :

• de uitwerking van een masterplan voor een samenhangende groenstructuur van de groene, publieke ruimtes en het stadpark in Aarschot met de uitwerking van noodzakelijke conceptuele, haalbare inrichtingsvoorstellen.
• de uitwerking van een inrichtingsplan voor het stadspark en de plekken waar het park verbonden wordt met zijn omgeving en de Demer.
• de voorwaardelijke realisatie van de uitvoering van deelopdrachten binnen het inrichtingsplan en/of de supervisie bij de realisatie van het inrichtingsplan.

De stad Aarschot zoekt een ontwerpteam dat zowel de landschappelijke, ecologische, bouwhistorische als technische aspecten van het park op een participatieve, duurzame manier kan aanpakken. Het team bevat dus de nodige experten in deze werkvelden.

Inclusief de opdracht en het ereloon

• Architectuur
• stabiliteit en technieken
• omgevingsaanleg
• procesbegeleiding
• stakeholdermanagement.

Projectteam

• Een projectleider met minstens 5 jaar ervaring bij een publiek project.
• Minstens één architect of landschapsdeskundige of stedenbouwkundige

Referentieprojecten

• Eén referentieproject betreft een project voor de inrichting van de publieke ruimte.

Voor deze referentieprojecten geldt

• De referenties mogen zowel gerealiseerd projecten zijn als projecten in uitvoering of in ontwerpfase

Zie selectieleidraad