Leuven - Zorgcampus Terbank

De opdracht werd gegund aan B-ILD met onderaannemers Fallow (landschap), BAS (stabiliteit) en STir (technieken). 

Het voorstel van B-ILD vertrekt vanuit een brede analyse van de omgeving. In het masterplan wordt een compact gebouw voorgesteld dat zich ondanks zijn uitgebreide programma bescheiden opstelt en zich in de westelijke hoek van de site nestelt. Op die manier wordt het grote groene binnengebied met de boomgaard gevrijwaard. Een publieke doorgang verbindt de site met de omgeving, en biedt bezoekers de mogelijkheid om het binnengebied te verkennen als één van de groenruimtes in de buurt. Het gebouw schakelt de verschillende leefgroepen in compacte volumes aan elkaar en zoekt op die manier aansluiting bij de korrel van de bebouwing aan de Sint-Jansbergsesteenweg. Het oudste gebouw op de site, de markante villa, wordt geïntegreerd in het ontwerp en krijgt een nieuwe (buurt)functie, waardoor het een belangrijk herkenningspunt blijft. 

De villa vormt, samen met de bestaande leefgroep aan de straat en de vier nieuwe leefgroepen iets dieper op de site, de nieuwe kop van het terrein. De ontwerpers creëren een ontmoetingsplek voor de bewoners maar ook voor de buurt, met het toegangsplein als kloppend hart van de site. Door het plein vooraan te situeren wordt gemotoriseerd verkeer van het terrein gehouden, terwijl de toegankelijkheid gewaarborgd blijft. Op die manier voorziet het voorstel in een open en publiek gedeelte ten zuiden van de site en een eerder gesloten en privatief gedeelte in het noorden. 

Het gebouw is opgevat als een reeks dubbelwoonsten (verwijzend naar de dubbelwoonsten van de naastgelegen wijk Ter Elst) om ook op die manier schaal te geven aan de verschillende leefgroepen. Tussen elke leefgroep wordt een lagere tussenruimte voorzien waar alle gedeelde functies een plek krijgen. Door de leefgroepen voor te stellen als massieve structuren en de gemeenschappelijke tussenruimten als open structuren, zorgt het ontwerp voor een natuurlijke leesbaarheid en opdeelbaarheid maar ook voor een gevoel van kleinschaligheid, geborgenheid en huiselijkheid. De schikking van de kamers rond een gemeenschappelijke trap biedt overzicht voor de opvoeders en bevordert sociaal contact. Elke kamer is uniek in oriëntatie en vorm. 

De conceptuele opbouw laat ruimte voor verschuivingen en aanpassingen, wat de samenwerking tussen het ontwerpteam en de opdrachtgever vergemakkelijkt. Met hun sterke visie en procesbereidheid maken de ontwerpers het mogelijk om de specifieke behoeften van de werking in het ontwerp te integreren. 

MPC Terbank vzw biedt verschillende ondersteuningsvormen voor kinderen, jongeren en jongvolwassenen met een lichte of matige verstandelijke beperking, vaak gecombineerd met gedrags- en emotionele stoornissen. Via een multidisciplinaire werking en een flexibele aanpak bieden we ondersteuning op maat, in nauwe samenwerking met de jongere en/of zijn naaste omgeving of instanties zoals de jeugdrechtbank.

De jongste jaren is Terbank sterk geëvolueerd. Waar vroeger haast uitsluitend residentieel werd gewerkt, wordt nu bijna de helft van de jongeren niet-residentieel begeleid. Toch is er nog steeds een grote vraag naar residentiële zorg voor een meer complexe doelgroep. Onze groep van residentiële cliënten vraagt een gerichte, moderne en duurzame woonomgeving, aangepast aan de zorgvragen van jongeren met een verstandelijke beperking, gedragsstoornissen en extra zorgnoden.

Voor de niet-residentiële cliënten, dit wil zeggen de kinderen en jongeren die gebruik maken van ambulante of mobiele begeleiding (dagopvang, dagbesteding, logeren, vakantieopvang,  crisiszorg…) werd tot nu toe door Terbank nog geen specifieke infrastructuur ontwikkeld. Het niet-residentiële aanbod werd ontwikkeld binnen de bestaande gebouwen, grotendeels op deze site, met beperkte aanpassingswerken. Vandaag stellen we echter vast dat een verdere uitbouw niet mogelijk is zonder ingrijpende en dure aanpassingen.

Onze nieuwe zorgcampus moet ruimte bieden voor de residentiële én niet-residentiële werking, zodat Terbank verder kan groeien, een sterk en divers residentieel programma in een aangename en aangepaste woonomgeving kan blijven aanbieden én de vele andere zorgvragen beter kan beantwoorden. Onze campus moeten worden ontworpen in functie van de flexibiliteit en creativiteit in de trajecten van de jongeren en duurzaam geïntegreerd worden in de omgeving.

De opdracht omvat de volledige studie voor de site met vier leefeenheden, solide individuele verblijfsmodules en polyvalente ruimtes voor de multifunctionele diensten. Dit alles dient geïntegreerd in een groene omgeving. De buitenruimte is bedoeld voor groenbeleving, tuinactiviteit, sport en spel enz. en biedt ook kansen om mensen uit de buurt te betrekken.

De projectzone is enkel toegankelijk via noordelijke perceel langsheen de Sint-Janbergsesteenweg. Een andere toegangsweg is niet toegestaan. De percelen zullen nog voorzien moeten worden van een toegangsweg en nutsvoorzieningen. Aan de noord- en zuidkant bevindt zich particuliere bebouwing, aan de oostzijde ligt een woonzorgcentrum. Het nieuw verworven perceel zelf is momenteel een boomgaard, waarvan we het karakter gedeeltelijk willen behouden.

Op de nieuwe locatie willen we dan ook een multifunctionele zorgcampus met een mix van bewoning en ruimte voor activiteiten creëren. Het geheel omvat de bestaande leefgroep (meest noordelijke gebouw), vier nieuwe wooneenheden voor de bewoners van de leefgroep, een aantal mini-woonunits voor de jongeren die willen doorgroeien naar zelfstandigheid, en multifunctionele ruimtes. Een deel van het nieuwe programma willen we een plek geven in het bestaande karaktervolle gebouw, zodat dit zijn rol kan opnemen als baken en oriëntatiepunt op de site.

De site moet een levendig geheel worden, waar naast wonen ook centrale diensten, dagopvang, begeleide bezoeken en vrijetijdsbeleving een plek krijgen. De groene omgeving waarin het geheel is ingebed biedt voor de bewoners, tijdelijke verblijvers, bezoekers, medewerkers en omwonenden ruimte voor ontmoeten, spel, sport en andere activiteiten.

De opdracht bestaat uit een vast en een voorwaardelijk deel. Het vaste deel omvat een inrichtingsplan voor de volledige site en het ontwerp en de uitvoering van de eerste fase met twee leefeenheden, individuele verblijfsmodules en ruimtes voor de multifunctionele diensten gerealiseerd. Volgende uitgangspunten zijn daarbij belangrijk:

• De toegankelijkheid van de site voor wagens is beperkt. Er is plaats voor wandelen, lopen, fietsen, steppen, … op een aangepaste ondergrond.
• De buitenruimte is een duurzame groene omgeving, die een minimum aan onderhoud vergt. De relatie van de gebouwen tot de buitenruimte en de overgangen tussen private en publieke zones op de site zijn belangrijke aandachtspunten voor het ontwerp.
• De verschillende programmaonderdelen zijn op een flexibele manier op elkaar afgestemd en vormen een omgeving waar ondersteuning op een vlotte manier mogelijk is. Er wordt bekeken welke doelgroepen kunnen samenleven op de campus maar ook op welke manier er voldoende privacy kan voorzien worden voor elke doelgroep apart.
• We proberen maximaal zelfvoorzienend te zijn binnen haalbaarheid van budget en hechten belang aan nieuwe inzichten rond circulair bouwen.
• Er moet een goede, werkbare, ergonomische en robuuste omgeving worden gerealiseerd, waar we op een vlotte manier ondersteuning kunnen bieden aan een groep jongeren/kinderen met een verstandelijke beperking, gedrags- en emotionele ontwikkelingsstoornissen en beperkte motorische problemen.
• De gebouwen en kamers zijn gericht op ontspanning en traumasensitieve activiteiten waarbij geïntegreerde veiligheid erg belangrijk is.
• Eén van deze leefgroepen moet in het weekend beschikbaar zijn voor de logeerfunctie. De inrichting van de kamers moet op dubbel gebruik voorzien worden in de beide wooneenheden zodat weekendverblijf vlot kan worden geboden.
• Belangrijke elementen in het programma van eisen zijn rustplekken in het kader van traumasensitief werken, maar evenzeer een afzonderingsruimte in het kader van veiligheid.

Het voorwaardelijke deel omvat het ontwerp en de realisatie van de overige 2 leefgroepen. De realisatie van het voorwaardelijke deel is afhankelijke van de beschikbare budgetten.

Inclusief de opdracht en het ereloon

• architectuur
• stabiliteit en speciale technieken
• omgevingsaanleg en infrastructuur
• EPB en ventilatie
• Veiligheidscoördinatie

Exclusief de opdracht ven het ereloon

• topografische opmetingen (reeds gebeurd)
• grondsonderingen
• grondhygiënisch onderzoek
• archeologisch onderzoek
• sloopinventaris
• asbestinventaris

Selectievoorwaarden

Bewijs inschrijving Orde van Architecten

De kandidaat moeten ingeschreven zijn bij de orde van architecten (of gelijkwaardig - zie selectieleidraad 2.1.1)

Projectteam

• Minstens 1 deskundige architectuur met 5 jaar ervaring als projectleider bij publieke projecten

Referentieprojecten

• 1 van de referentieprojecten toont aan dat de kandidaat ervaring heeft met het ontwerpen van een collectief woon- of zorgproject
• 1 van de referentieprojecten toont aan dat de kandidaat ervaring heeft met het bouwen van een project met een specifieke relatie tot publieke ruimte

Voor deze referentieprojecten geldt

• Bij elke referentie wordt toegelicht welke rol de ontwerper vervulde bij het voorgestelde project
• De referenties mogen zowel gerealiseerd projecten zijn als projecten in uitvoering of in ontwerpfase

Selectie- en gunningscriteria

zie selectieleidraad