Diepenbeek - Toegangspoort ecocampus

De volledige studieopdracht voor de ontwikkeling van de toegangspoort voor de ecocampus in Diepenbeek werd gegund aan Muoto Architectes, OTO landscape architecture, Tab Architects. 

De Campus Diepenbeek is in transformatie. Door de provincie Limburg werd een masterplan ‘signaalgebied en campus Diepenbeek’ opgemaakt (OO2810, ontwerper AgenceTer), dat naderhand nog werd verfijnd in verscheidene deelstudies. Dit masterplan heeft tot doel om de ruimte voor een toekomstige ontwikkeling van de campus in harmonie en dialoog met het fragiele en waardevolle landschap van de Demervallei in kaart te brengen. Een evenwicht tussen uitbreiding en ecologische bescherming van het gebied vormt het uitgangspunt. Daarnaast zet deze opdracht sterk in op een ruimtelijke en duurzame vertaling van de innovatieve kruisbestuiving tussen onderwijs, onderzoek en economische bedrijvigheid die de campus te Diepenbeek kenmerkt. Het Poortgebouw wordt vormgegeven als het uithangbord van de campus, waarbij de focus sterk ligt op ontmoeten en samenwerken.

De toegangspoort tot de campus werd door Muoto Architectes, OTO landscape architecture en Tab Architects ruimtelijk vertaald als een verbindende plek waar activiteiten, multimodale knooppunten, collectieve voorzieningen en groenblauwe infrastructuren samenkomen. Een ensemble van cilindrische gebouwen van verschillende afmetingen, ingeplant rondom de bestaande rotonde, vormt een sterke figuur. De samenhang van het geheel berust op een dialoog, een zacht spel van convexe vormen. De rotonde wordt een plaats van convergentie die de nieuwe toegangsgebouwen met elkaar verbindt.

De alzijdigheid van de gebouwen laat toe deze dichter bij elkaar en bij de rotonde te plaatsen. Ze werken samen als een ensemble, een toegangspoort tot de drie deelcampussen. Een geometrie van gastvrijheid, traagheid en samenleven. Het poortgebouw is complex in termen van programma maar eenvoudig op het vlak van planvorming. Het voorstel om de circulatie naar buiten te brengen is in lijn met een elegante structuur waarbinnen nog flexibiliteit mogelijk is, en resulteert in meer bruikbare oppervlakte.

De identiteit van het parkeergebouw wordt bepaald door zijn structuur, die een kwalitatieve uitstraling heeft en mogelijkheden biedt voor een toekomstige flexibele invulling. Een binnenpatio biedt ruimte aan de twee spiraalvormige hellingbanen en twee halfronde openluchttuinen en draagt bij aan de visuele en ruimtelijke kwaliteit van het gebouw.

Zowel het parkeergebouw als het torengebouw zijn voorzien van functies die het maaiveld activeren en ontmoeting stimuleren.

Met dit voorstel wil men evolueren naar een poortgebouw met zo weinig mogelijk energieverbruikers en een gebouw dat geen afgiftesysteem voor koeling en verwarming meer nodig heeft. Dit past perfect bij het idee van de evolutie naar een energiepositieve campus en sluit naadloos aan bij de ambities van de opdrachtgever.

Voor deze opdracht werd het ontwerpteam eerst gekozen, zodat in een eerste fase de dialoog tussen opdrachtgever en ontwerper optimaal kan worden ingezet ter voorbereiding van een efficiënte verderzetting in een bouwteam.

De campus Diepenbeek is in transformatie. In 2018 werd door de Provincie Limburg het masterplan ‘signaalgebied en campus Diepenbeek’ afgerond. Dit masterplan heeft als uitgangspunt om een evenwicht te bieden tussen uitbreiding en ecologische bescherming van de waardevolle Demervallei.

De ambitie is om de campus Diepenbeek uit te bouwen tot een ecocampus die plaats biedt aan onderwijs, onderzoek en bedrijvigheid in de zorg- en bouwsector. De campus wordt opgedeeld in verschillende deelcampussen, met elk hun eigen focus en programma. De verschillende zones vormen echter wel één geheel en worden met elkaar verbonden door een aantal grote openbare assen, die de leesbaarheid van de campus voor de gebruikers en bezoekers aanzienlijk verbeteren.

Het masterplan werd in 2020 verder verfijnd, wat geleid heeft tot vernieuwende inzichten op vlak van bebouwing, ontsluiting, en waterhuishouding. Verdichting, ontharding, concentratie van volumes en bouwen in de hoogte gelden hierbij als uitgangspunten.

Deelcampus “health campus” strekt zich uit ten noorden en zuiden van de toegangspoort, en zal de spil worden van innovatie in de zorg. Waar de toegang tot de campus vandaag niet de uitstraling heeft die ze verdient, zullen de nieuwe gebouwencomplexen van de health campus in de toekomst een opvallende toegangspoort vormen tot de ecocampus Diepenbeek.

Om de potenties voor de toegangszone in kaart te brengen, werd een opportuniteitsstudie uitgevoerd. De toegangspoort dient te worden vormgegeven als een verbindende plek waar activiteiten, multimodale knooppunten, collectieve voorzieningen en groenblauwe infrastructuren samenkomen. Er worden ter hoogte van de toegangspoort drie nieuwe gebouwen voorzien: een poortgebouw (inspiratiehub), een parkeergebouw (parkeerhub) en een onderwijsgebouw (multimodale hub). Deze worden geschakeld via een voetgangersbrug die de verschillende gebouwen met elkaar verbindt, alsook de verschillende delen van de health campus.

Deze ontwerpwedstrijd omvat het poortgebouw, het parkeergebouw en de voetgangersbrug. De drie entiteiten dienen als één geheel te worden vormgegeven. De voetgangersbrug dient zo te worden ontworpen dat ze ook kan functioneren wanneer nog niet alle gebouwen zijn gerealiseerd.

Daarnaast dient ook de buitenruimte rond de gebouwen te worden ontworpen, volgens de principes van de uitgevoerde studies die betrekking hebben op dit gebied. Deze opdracht beperkt zich tot de opmaak van een ontwerp. De toegangspoort wordt doorsneden door de toekomstige campusboulevard. In afwachting van de concrete plannen en uitvoering daarvan, voorzien we binnen deze opdracht enkel een tijdelijke aanleg van de buitenruimte rondom de gebouwen die de toegankelijkheid van de gebouwen garandeert.

Het programma van de gebouwen wordt momenteel met de betrokken actoren verfijnd. De opdrachtgever verwacht dat er mee nagedacht wordt over de manier waarop we op vlak van het programma flexibiliteit (naar in- en uitbreiding) en multifunctionaliteit kunnen garanderen.

Het samenspel van de verschillende gebouwen moet de toegangszone een representatief karakter geven. Het geheel krijgt de allure van een poort, de ‘entree naar de stad’ en een ‘poort naar de natuur’. De focus ligt dus eerder op het samenspel van de verschillende gebouwen om te komen tot een symbolisch opgeladen punt, dan wel op één iconische eyecatcher. Niettemin dient er wel ingezet op een hoge beeldkwaliteit.

De ecocampus dient een toonbeeld van duurzaamheid te worden. Zowel wat betreft de gebouwen, als wat betreft de invulling van de onbebouwde ruimte. Zo heeft POM Limburg de ambitie om de ecocampus in de toekomst uit te bouwen tot een Positive Energy District. Op vlak van water is het de ambitie om de kringloop op de campus zo gesloten mogelijk te houden. Behoud en ontwikkeling van de biodiversiteit zijn belangrijke uitgangspunten. Een dynamische campus vraagt ook om een toekomstgerichte invulling. Door vanaf de start rekening te houden met veranderende noden, kunnen ruimtes, gebouwen en materialen met beperkte moeite blijvend in gebruik worden gehouden.

Om de ambities te realiseren zoeken we naar een multidisciplinair team dat zowel ervaring heeft met architectuur, landschapsarchitectuur als het ontwerpen van infrastructuur. Het team moet creatieve ideeën kunnen omzetten in een technisch en financieel haalbaar alsook duurzaam verhaal. Het ontwerpteam zorgt er bovendien voor dat het volledige proces door BIM ondersteund wordt.

Inbegrepen in de opdracht

• (landschaps)architectuurstudie voor het parkeer- en poortgebouw en de voetgangersbrug die de gebouwen aan de toegangspoort verbindt
• stabiliteitsstudie
• technieken
• studie van de akoestiek (specifieke akoestische vereisten, de geluidsisolatie naar de buren, de buitengeluiden, de ruimten onderling, de andere publieke en niet publieke ruimten en het geluidsniveau in de lokalen,…)
• de studie van de inrichting van de buitenruimte en de uitvoering van een tijdelijke buitenaanleg (i.f.v. de toegankelijkheid van de gebouwen)
• de studie van de binneninrichting, inclusief het vast meubilair
• het uitvoeren van de EPB verslaggeving
• het uitvoeren van de veiligheidscoördinatie
• financieel-technische doorrekening (raming)
• BIM ondersteuning voor het volledige proces

Niet inbegrepen in de opdracht

• MOBER
• archeologisch onderzoek
• sloopopvolgingsplan en asbestinventaris
• opmetingsplannen

Uitsluiting, selectie- en gunningscriteria

Gelieve de selectieleidraad door te nemen. Hierin kan u terugvinden:

• de uitsluitingsgronden
• de selectiecriteria (geschiktheid en technische en beroepsbekwaamheid
• de gunningscriteria
• de omschrijving van het bewijsmateriaal en de in te dienen stukken