Izegem - Vrijetijdscentrum

De studieopdracht voor de uitvoering van de herbestemming en uitbreiding van de oude drukkerij Strobbe tot een geïntegreerd vrijetijdscentrum te Izegem werd gegund aan het Duitse bureau BeL Sozietät für Architektur. Het team versterkt zich met Bureau Bouwtechniek voor architectuur, Imagine Structure en Mouton voor stabiliteit, en Transsolar en hp engineers voor technieken.

Op de hoek van de Grote Markt in het hart van Izegem ligt de voormalige drukkerij Strobbe. De prachtige drukkerijsite met zijn industriële uitstraling en grote bedrijfsvloeren is sinds een paar jaar verlaten. In 2016 maakt het studiebureau Palmbout Urban Landscapes een ruimtelijke visie voor de stad op, waarbij de site als een van de cruciale projectsites voor stedelijke ontwikkeling wordt weerhouden. De drukkerij is een begrip in Izegem en moet door haar centrale ligging een knooppunt worden tussen het stadscentrum en de nieuwe residentiële ontwikkelingen in het oostelijke deel van de stad. In 2017 wordt door Achtergael Architecten het masterplan ‘Strobbe Tuinen’ opgemaakt, dat richtinggevend is voor de verdere ontwikkelingen van de site. Izegem wil van dit project een bruisende plek maken en kiest er bewust voor, hier verschillende functies samen te brengen: de stedelijke bibliotheek, de kunstenacademie Art’Iz en het stadsarchief. Door al deze diensten, die op vandaag alle vier een eigen plek en werking hebben en een eigen publiek aanspreken, samen te brengen, wil de stad inzetten op kruisbestuiving en gedeeld ruimtegebruik.

Het ontwerp van BeL vertrekt van een zeer precieze lezing van de bestaande gebouwen, waarbij ze op een heldere manier de potenties, kwaliteiten en beperkingen van het Strobbe-gebouw duiden. De ingrepen zijn op het eerste gezicht eenvoudig, zelfs vanzelfsprekend, maar buiten de bestaande kwaliteit van de Strobbefabriek en haar structuur maximaal uit. Het gebouw wordt waar nodig grondig verbeterd, en met onderscheidende interieurelementen (props), dakkoepels en kleine optoppingen maken de ontwerpers de structuur geschikt voor het nieuwe programma. De doordachte inplanting van een lichtstructuur-billboard verhoogt de signaalwaarde van het gebouw, maar toch behoudt het zijn vertrouwde aanblik. Door het heldere concept en de duidelijke ontwerpkeuzes is het voorstel sterk, haalbaar en bouwbaar.

De keuze om het archief op de (donkere) gelijkvloerse verdieping te huisvesten en de royaal verlichte bibliotheek in de voormalige drukkerszaal, is zeer overtuigend. De speelse inkijk in het archief, aan de straatkant, is expressief en boeiend. De lokalen van de academie zijn in de voormalige kantoren en aan de randen van de industriële hal gepositioneerd. De supplementaire circulatieruimte is zeer compact gehouden, wat resulteert in een open plan. De positie van de evenementenzaal is goed doordacht, strategisch en in zekere zin exemplarisch voor het voorstel. Ze maakt een intensieve wisselwerking tussen de verschillende programmaonderdelen mogelijk. De synergie tussen deze instellingen resulteert in een sterk maatschappelijk geheel, een bruisende cultuurfabriek, waarin elke Izegemnaar zijn plek kan vinden.

Izegem is een dynamische en bedrijvige stad in het hart van West-Vlaanderen. Op de hoek van de Grote Markt ligt de voormalige drukkerij Strobbe (bekend van de scheurkalender De Druivelaar). Deze drukkerijsite is sedert een paar jaar verlaten. Het studiebureau Palmbout Urban Landscapes heeft een ruimtelijke visie voor de stad opgemaakt, waarbij deze site als een van de tien cruciale projectsites voor stedelijke ontwikkeling werd weerhouden. De drukkerij is een begrip in Izegem en moet door haar zeer centrale ligging een knooppunt worden tussen het stadscentrum en de vele nieuwe residentiële ontwikkelingen in het oostelijke deel van de stad. De industriële uitstraling en de grote bedrijfsvloeren geven het gebouwencomplex een sprekend karakter.

Verspreid over de stad zijn er vier functies die we in dit nieuwe project geïntegreerd zien samenwerken/samensmelten: de stedelijke bibliotheek, de kunstenacademie Art’Iz, het stadsarchief en het dienstencentrum voor senioren. Deze diensten, die op vandaag alle vier een eigen werking hebben en een eigen publiek aanspreken, zullen dus in dit nieuwe huis hun plek vinden. Het grootste (en oudste) deel van de huidige drukkerij wil de stad graag hergebruiken en dus grondig renoveren. Er zal evenwel een deel bijgebouwd moeten worden om aan de ruimtebehoefte te voldoen. De stad wil van dit project een landmark maken voor onze binnenstad.

Belangrijk is dat binnen dit nieuwe project de som groter wordt dan de delen. De stad heeft er expliciet voor gekozen deze verscheidene functies in het nieuwe project te laten verweven zodat er veel kruisbestuiving en gedeeld ruimtegebruik mogelijk is. De uitdagende opdracht voor de ontwerpers zal er dus in bestaan, een evenwicht te vinden tussen gedeeld ruimtegebruik, de specificiteit van de verschillende onderdelen en vooral het sturen van de bewegingen en looplijnen van de bezoekers en medewerkers, zodat het geheel natuurlijk gaat aanvoelen. Het gebouw moet als een thuis voelen voor leerlingen, bibliotheekbezoekers, senioren, ouders, leerkrachten,…  en rekening houden met de noden van de verschillende gebruikers, namelijk de stilte voor de lezers, het geluid voor de muzikanten, de gezelligheid voor de senioren, etc.

We willen dat het interieur de uitstraling krijgt van een gezellige woonkamer waar beleving centraal staat. De publieke ruimtes moeten ruim ogen waardoor de bezoeker/werknemer zich niet opgesloten voelt. Ze moeten daarenboven overzicht bieden, duidelijk gestructureerd zijn en logisch met elkaar verbonden. Het gebouw moet uitnodigen om er langdurig te verblijven en op ontdekkingstocht te gaan.

Voor deze site werd reeds een masterplan opgemaakt dat richtinggevend is voor de verdere ontwikkelingen. Daar verschillende spelers vorm zullen geven aan deze site, zullen de ontwerpers hun project inpasbaar moeten maken en de relatie tussen het gebouw en zijn omgeving vorm geven. Dit project zal het grootste aantal dagelijkse bezoekers aantrekken van alle Izegemse stedelijke sites. De bezoekersstromen die hierdoor zullen ontstaan, moeten een meerwaarde bieden voor de site en haar omgeving en geen overlast berokkenen.

Ten slotte verwachten we van het ontwerpteam dat het expertise betrekt omtrent akoestiek, duurzaam en energiezuinig bouwen en de klimatisering van archiefruimte met delicate stukken. De stad wenst een BEN-gebouw te realiseren.

Selectiecriteria

Aan de hand van de ingediende documenten worden volgende selectiecriteria onderzocht en getoetst aan de ambities van de opdrachtgever:

1. de algemene ontwerpmatige deskundigheid met betrekking tot de projectopdracht
2. de vakbekwaamheid
3. de relevante ervaring

Gunningscriteria

1. de kwaliteit van de concept- en visievorming en van het ontwerpend onderzoek, afgetoetst aan de ambities en verwachtingen van de opdrachtgever zoals ze geformuleerd zijn in het bestek:
   1.a. in een ruim maatschappelijk kader.
   1.b. meer functioneel toegepast op de eisen van de gebruiker
2. de procesgerichtheid en procesbereidheid
3. de aanpak van duurzaamheid
4. de raming van de projectkost
5. de beheersing van de projectkost
6. het honorarium
7. de samenstelling en deskundigheid van het ontwerpteam

Het gewicht van de respectievelijke criteria is als volgt vastgesteld: 4 / 2 / 2 / 1 / 1/ 1/ 1.