Bilzen - Medisch Centrum Sint-Jozef

Het Medisch Centrum Sint Jozef is een psychiatrisch ziekenhuis gelegen in Munsterbilzen. Het zorgaanbod is georganiseerd binnen 3 leeftijdsgebonden doelgroepen (kinderen en jongeren, volwassen en ouderen) waarbij een brede waaier van zorg aangeboden wordt van poliklinische activiteiten, daghospitalisatie, residentiële behandeling tot mobiele teams. Het MCSJ heeft 276 erkende bedden, 35 erkende dagplaatsen, 20 uitdovende PVT bedden en tevens 45 erkende PVT-bedden op een campus in Tongeren.

www.mc-st-jozef.be

Het MCSJ wil zich manifesteren als een voortreffelijk psychiatrisch ziekenhuis dat haar patiënten en hun leefomgeving een verantwoorde totaalzorg verstrekt met uitgesproken aandacht voor een individuele benadering. 
Deze totaalzorg is gericht op het bevorderen van de levenskwaliteit door het behouden, herstellen of creëren van het psychisch evenwicht of het dragelijk maken van psychische stoornissen.

De eerste patiënt werd opgenomen in 1897, bijna 120 jaar geleden. Op het terrein vind je dan ook nog vrij oude gebouwen, al dan niet leegstaand, terug. Eén van deze gebouwen, het Abdissenhuis, is beschermd sinds 2003. Daarenboven dient er rekening mee gehouden te worden dat ongeveer 1/4de van het totale terrein archeologisch beschermd is. De campus wordt in twee verdeeld door een openbare weg, de Abdijstraat. De verschillende gebouwen/afdelingen liggen verspreid over het terrein en worden voornamelijk door groen omgeven.

Het MCSJ wenst haar strategische zorgvisie in het sterk evoluerende landschap van de geestelijke gezondheidszorg te vertalen in een nieuw masterplan en dit met aandacht voor een humane zorgomgeving geïntegreerd in de dorpsgemeenschap. Dit masterplan vormt eveneens een lange-termijn-ontwikkelingskader voor de vernieuwing van de gebouwde infrastructuur van het MCSJ. Aan het masterplan koppelt het MCSJ meteen de ontwerpopdracht voor de eerste twee bouwprojecten. Het gaat om een nieuwbouw Ouderen (68 bedden en 15 dag plaatsen) en een nieuwbouw Volwassenen voor 25 plaatsen daghospitalisatie. Indien uit het nieuwe masterplan blijkt dat het opportuun is om andere bouwprojecten naar voor te schuiven (i.p.v. de twee voorgestelde projecten), is dit bespreekbaar.

Voor de ontwerper bestaat de uitdaging er in om een nieuwe functionele zorginfrastructuur te ontwerpen en in te planten, rekening houdend met de reeds nieuw gebouwde diensten/afdelingen (zoals o.a. K-delta voor Kinderen & Jongeren en de Technische Dienst). Daarnaast dient de ontwerper een beheersplan op te stellen, volgens het decreet Onroerend Erfgoed, voor de beschermde zone en het beschermd monument. Dit beheersplan is afgestemd op het nieuw te ontwikkelen masterplan. Voor de herbestemming van het Abdissenhuis wordt de integratie binnen de werking van het MCSJ bestudeerd, rekening houdend met de wetgevingen waaraan het MCSJ dient te voldoen. 

Het MCSJ blijft kiezen voor doelgroep specifieke gebouwen, met een duidelijk onderscheid tussen deze doelgroepen. De uitstraling van de nieuwe gebouwen moet de destigmatisering van de psychiatrische patiënt voorop stellen en moet vermaatschappelijking, herstel en re-integratie stimuleren. De gebouwen bieden een veilige gestructureerde omgeving, waarborgen de nodige privacy en maken supervisie mogelijk. Er wordt bij voorkeur ingezet op laagbouw en een open huiselijk karakter staat voorop. De vernieuwde campus behoudt zijn leesbaarheid en creëert kansen tot ontmoeting: architectuur en zorgprogramma’s stimuleren het gemeenschapsleven.  Afscherming door bv. groene buffers creëert een beschermende verblijfsomgeving van onze zorgvragers. Dagactiviteiten worden duidelijk onderscheiden van verblijfsactiviteiten.

Gezien er op het moment van publicatie nog geen duidelijkheid is over de mogelijke subsidiering van bouwprojecten in de gezondheidszorg, moet de vroegere subsidieregeling van het VIPA in acht genomen worden.

Het MCSJ wenst zoveel als mogelijk duurzaam en CO² neutraal te bouwen. Daarbij is de bouwkost zeer belangrijk, maar minstens even belangrijk zijn de exploitatiekosten:

• Technische onderhouds- en schoonmaakkosten, logistieke kosten (wandelafstanden personeel, aantal bergingen,…)
• Energiekosten(geïntegreerd concept gebouw/technieken/stabiliteit)
• Verbouwingskosten (flexibiliteit van het gebouw bij groeiende/inkrimpende afdelingen)

Bovenstaande dient gerealiseerd te worden binnen het kader van de vroegere VIPA-reglementering/subsidiering (tenzij er ondertussen nieuwe richtlijnen zouden verschijnen) en de erkenningsnomen voor psychiatrische ziekenhuizen.

Na de oplevering van het masterplan kan de opdrachtgever besluiten om het geheel dan wel een deel van de opdrachten voor de uitvoering van het masterplan te gunnen aan het ontwerpteam. De opdrachtgever is daartoe niet verplicht; hij kan ook beslissen om de betreffende vervolgopdrachten mits inrichting van een nieuwe aanbestedingsprocedure aan derden te gunnen. In dat geval zal de opsteller van het masterplan met de taak van kwaliteitssupervisor belast worden.