Genk - Stiemerbeekvallei

Stad Genk wil uitgroeien tot een rasterstad, waarin strategische sites als raders de ontwikkelingsdynamiek bepalen, waarin landschap en infrastructuren belevingsvolle en verbindende ruimtes vormen en waarin het aangenaam en leefbaar wonen is.  Genk wil ook uitgroeien tot een innovatieve, duurzame en veerkrachtige stad, waarin innovatie, creativiteit en technologische ontwikkeling samengaan met een versterking en een verhoogde beleving van het aanwezige landschap. 

De afgelopen jaren heeft Genk ingezet op de ontwikkeling van verschillende strategische stadsprojecten om haar stedelijk weefsel te versterken: het stadscentrum, C-Mine, het THOR-park,... Op dit moment heerst in Genk echter het gevoel dat het stadsweefsel samenhang mist door een gebrekkige relatie tussen deze kernen. 

In de stad zijn verschillende infrastructuren en potentiële dragers aanwezig om de verbindingen tussen de sites te versterken.  De Stiemerbeekvallei lijkt de potentie te hebben om als krachtige groen-blauwe ader en als zacht recreatief netwerk verbindingen te leggen tussen de verschillende stadsdelen en strategische sites en om de verblijfskwaliteit in Genk te verhogen.   De sites THOR/KRC, de sportcampus, C-mine, de Vennestraat en de kernstad grenzen fysiek aan de Stiemerbeekvallei.  

Een belangrijk onderdeel van de rasterstad Genk is de verweving tussen bebouwde en onbebouwde mazen in de rasterstad die een evenwicht moeten vormen.  Het landschap kan in Genk een sterk kader vormen om uit te groeien tot een duurzame, veerkrachtige en leefbare stad.  Het aanwezige landschap is vandaag echter niet overal aanwezig als een kwaliteit in de stedelijke ontwikkeling.  De Stiemerbeek is een verdrongen, blauwe ader die het contact met haar valleigebied grotendeels heeft verloren. Ze loopt dwars door  het verstedelijkt gebied van Genk en vormt op regionale schaal een verbinding tussen de Hoge Kempen en de Demervallei. 

De Stiemerbeekvallei is op vele plaatsen volledig ingesloten door bebouwing en staat onder stedelijke druk. Niettegenstaande herbergt de vallei op heel wat plaatsen nog erkende, ecologisch waardevolle elementen. De vele overstorten in het gebied hypothekeren echter deze natuurwaarden en de slechte waterkwaliteit bedreigt ook het lagergelegen natuurgebied De Maten, dat deel uitmaakt van het Natura 2000 netwerk. De Stiemerbeekvallei herbergt een enorme potentie om groen en bebouwing tot een aantrekkelijk geheel te verweven via multifunctionele inrichting van restruimtes en als landschapspark te fungeren in het duurzame Genk van de toekomst. 

De veelheid aan stakeholders en thematieken in dit verhaal vormen een boeiende uitdaging.

De vallei is de afgelopen jaren op diverse vlakken bestudeerd, de kennis m.b.t. ecologie, hydrologie, landschap en recreatie is relatief goed maar gefragmenteerd. Daarnaast zijn concrete projecten in de vallei opgestart die stuk voor stuk hun relatie met de vallei proberen te versterken. Echter ontbreekt een integrale, lange termijn visie voor de ontwikkeling van de Stiemerbeekvallei.

De stad Genk wenst de vallei te ontwikkelen tot een lineair, stedelijk park met een hoge natuur-en belevingswaarde die als blauw-groene ader diverse, strategische stadssites verbindt. In dit stadspark moeten synergieën ontstaan tussen natuur en stedelijke ontwikkelingen, moet ruimte zijn voor waardevolle natuur, water en ecologie, moeten bezoekers en bewoners recreatieve mogelijkheden krijgen om een groene parkomgeving  te beleven. Tevens moet het ontwerp kansen in zich dragen voor ontmoeting en verbondenheid.  Het ontwerp moet uitspraken doen over de verweving van een landschappelijke structuur in een bebouwd stedelijk gebied en zoeken naar slimme, functionele synergiën tussen meerdere thematieken (waterbeheer, recreatie, ecologische en landschappelijke opwaardering, mobiliteit).  Met ontwerpend onderzoek moet ook gezocht worden naar bijkomende belevingselementen met respect voor de ecologische waarde van de ruimte en het aangrenzend stedelijk weefsel Bovendien dient ruime aandacht besteed te worden aan  een geïntegreerde aanpak van complementaire watergerelateerde functies zoals waterkwaliteit, waterberging, hermeandering, herstel natuurlijke dynamiek.

De studie dient een aantrekkelijk en technisch haalbaar ontwikkelingsscenario te omvatten dat de verschillende thematieken evenwichtig integreert. Dit scenario heeft een langetermijnontwikkeling voor ogen en is gefaseerd en flexibel maar omvat eveneens een aantal quick-wins die het project op het terrein tot leven kunnen wekken. De visie wordt daarenboven gesteund door een breed draagvlak en vormt een wervend verhaal voor de betrokken stakeholders.

De Stad Genk heeft tevens de ambitie om dit project voorbeeldstellend te laten zijn voor de manier waarop bestaande of nieuwe groene ruimtes kunnen  geïntegreerd worden in het stedelijk weefsel en op welke manier groenzones nieuwe, uitgebreide en hedendaagse functies kunnen vervullen in of nabij dit stedelijk weefsel.

De Stad Genk zoekt een multidisciplinair team met kennis en ervaring inzake ruimtelijke planning,  landschapsarchitectuur, recreatie, participatie en met een sterke technische bagage op vlak van hydrologie en ecologie. Het team beschikt bovendien over sterke communicatieve capaciteiten om synergiën en draagvlak te creëren.

De inrichtingsstudie is de basis voor een vervolgproces dat zich vanaf de inrichtingsstudie al snel op afzonderlijke deelprojecten zal toespitsen. De inrichtingsstudie definieert de deelprojecten en stelt een strategie voor waardoor de opdrachtgever onmiddellijk van start kan gaan met de realisatie van de deelprojecten. De opmaak van het inrichtingsplan is het vast gedeelte van deze opdracht. De uitvoeringsstudie van een eerste fase van deelprojecten is een voorwaardelijk deel van de opdracht. Het budget voor de voorwaardelijke delen wordt bepaald door de uitgangspunten in de inrichtingsstudie, het ereloon voor uitvoeringsopdrachten maakt deel uit van de offerte. De opdrachtgever kan de masterplanner eveneens  aanstellen als een supervisor tijdens de planfase en de uitvoeringsfase van de deelprojecten die door derden uitgevoerd worden. Als supervisor is het zijn taak om de krachtlijnen en de samenhang van de inrichtingsstudie tijdens de uitvoering te bewaken. Deze opdracht kan beschouwd worden als een adviesopdracht en behoort eveneens tot het voorwaardelijk gedeelte van de studieopdracht