Aalst - Moorsel - pastorij

Dit project werd geselecteerd als laureaat voor de Prijs Wivina Demeester voor Excellent Bouwheerschap 2014.

Bekijk website Prijs Wivina Demeester

Koen Van Synghel in De Standaard (10 februari 2015)

Lees het artikel

In Moorsel zullen de historische pastorij en aangrenzende tuin opengesteld worden voor publiek gebruik. De opgave bevindt zich in het spanningsveld tussen monument en nieuwbouw, open en dicht, en publiek en besloten. Begrippen die niet per definitie verenigbaar zijn en juist om die reden vragen om een heldere visie.

De vrijstaande pastorij en de royale tuin vormen een typologische eenheid die door een tuinmuur bijeengehouden en begrensd wordt. Elke toevoeging lijkt deze eenheid te schaden en de begrenzing te overschrijden. Wat nu als de nieuwbouw zelf de grens tussen tuin en nieuw programma belichaamt en van daaruit een dialoog aangaat met pastorij en tuin?

Door het opschuiven van de zuidwestelijke begrenzing van de tuin ontstaat er ruimte voor het nieuwe programma, zonder dat er inbreuk gedaan wordt aan het karakter van de beschermde elementen. De lijn vormt de grens tussen de tuin en de nieuwe functies.

Door de kopse kanten terug te leggen ontstaan er publieke voorruimtes tussen dorpskern en Waverstraat en de pastorijtuin. Deze vormen de schakel tussen buiten en binnen de tuin.

De tuin informeert de distributie van het programma: De publieke delen worden in en nabij de pastorij gesitueerd, terwijl het meer besloten deel, de accommodatie van de KLJ, aan de achterzijde van de tuin een plek en een eigen ingang krijgt. Het programma wijkt halverwege de tuin voor de aanwezige bomen. Hierdoor ontstaat een tussenruimte, de ʻ boomkamerʼ , die mediëert tussen de publieke ruimtes en de lokalen van de KLJ. De nieuwe elementen benutten de aanwezige kwaliteiten maximaal en houden houden het beschermde geheel in ere.

Moorsel is een deelgemeente van de stad Aalst. Moorsel-centrum en aanpalende straten zullen in 2011 een metamorfose ondergaan door de volledige heraanleg van het openbaar domein.

Een belangrijke factor voor de bevordering van de leefbaarheid in de deelgemeenten is het versterken van de sociale cohesie.
Het Kerkfabriek Sint-Martinus MOORSEL vindt het daarom belangrijk dat deze dorpsgemeenschap beschikt over voldoende infrastructuur om het lokale verenigingsleven te ondersteunen. Dit project zal in samenwerking gebeuren met de VZW Parochiale Werken en de stad Aalst.

De pastorij met tuin en aanhorigheden is gelegen in het centrum van de gemeente Moorsel, en ideaal om deze gemeenschapsfuncties te vervullen.
De pastorij is een beschermd monument. Het is een dubbelhuis met 2 bouwlagen en van vijf traveeën onder zadeldak uit de 19de eeuw. De oudste kern van de pastorij gaat vermoedelijk terug naar de 18de eeuw. De huidige aanhorigheden naast en aanpalend aan de pastorij kunnen gesloopt worden.
Het ontwerpteam dient te voldoen aan de bepalingen van het  Besluit van de Vlaamse Regering van 14 december 2001 (inclusief latere wijzigingen) houdende vaststelling van het premiestelsel voor restauratiewerkzaamheden aan beschermde monumenten.

De pastorij dient volledig heringericht en uitgebreid te worden om de nieuwe functies te vervullen. Er wordt minimaal gedacht aan: verschillende vergaderzalen, een tentoonstellingsruimte, een locatie voor de jeugdverenigingen, een ontmoetingszaal, een woonst voor de pastoor, eventueel café (of jeugdhuis), woongelegenheden, …. (in functie van financiële optimalisatie).
Hierbij staat het monument van de pastorij steeds centraal en er moet rekening gehouden worden met de waardevolle interieurelementen. De uitbreiding dient in verhouding (schaal !) te staan tot de beschermde pastorij.

Een van de toekomstige gebruikers is de KLJ. De jeugdvereniging KLJ telt ongeveer 75 leden en heeft een minimale oppervlakte nodig van 150 m² waarvan de helft multifunctioneel mag gebruikt worden.

De tuin dient volledig landschappelijk ingericht en geoptimaliseerd te worden met o.a. speelinrichtingen voor de kinderen en wordt een openbare ontmoetingsruimte of park. De tuin dient zeker bouwvrij gehouden te worden.

Alles dient aangepast te zijn aan de hedendaagse wensen en normen.
Het architectuurontwerp van de pastorij en uitbreiding/nieuw gebouw en het ontwerp van het parkgedeelte dienen als één geheel of entiteit beschouwd te worden rekening te houden met de mogelijke financiële optimalisaties en het respect voor het bouwkundig erfgoed van de site en omgeving.

Globaal honorarium (architectuur, technieken, stabiliteit, landschapsinrichting): min 12 % max 15 % op het totale bouwbudget.