Boom - Handelscentrum

De gemeente Boom, voorheen een bloeiende steenbakkers- en nijverheidsgemeente ligt centraal in de Rupelstreek. Van oudsher speelt zij een rol voor de regio op commercieel en dienstverlenend vlak. Toch ontkomt Boom niet aan de trend waarbij oudere kernen te kampen krijgen met een verschraling van het commerciële aanbod met leegstand en architecturale verloedering tot gevolg. Daarenboven kende Boom de laatste decennia een sterke bevolkingsafname met een sociale scheeftrekking en vergrijzing tot gevolg.

Op ruimtelijk stedenbouwkundig vlak heeft Boom de laatste jaren bijzondere inspanningen geleverd om haar gemeente op dat vlak te herprofileren. Eén van de resultaten van deze aanpak leidde eind 2008 tot de goedkeuring van een Masterplan voor het Boomse Handelscentrum. Dit masterplan bevat een geheel van samenhangende maatregelen die moeten leiden tot een naar vorm en inhoud dynamisch, gezellig en competitief handelscentrum voor de regio. De maatregelen zijn geclusterd rond aanbod (aan ruimte en aan producten en diensten), beeldkwaliteit, verkeer (bewegende verkeersstromen en het parkeren) en de rol van de gemeente en haar partners.

Het  Masterplan steunt op een ruimtelijk-functionele afbakening van het handelscentrum, waarbij de historische commerciële as wordt aangetrokken tussen twee goed uit te rusten commerciële poorten: de Grote Markt en de Varkensmarkt. Daarenboven bevat dit masterplan een lange termijnplanning dat rekening houdt met een aantal ruimtelijke evoluties die reeds zijn vastgelegd in een vijftal RUP’s of in plannen voor publieke werken. Tenslotte doet dit plan bij uitbreiding ook uitspraak over de leefbaarheid en de inrichting van de perimeter rond het handelscentrum.

Dit alles moet echter juridisch afdwingbaar gemaakt worden. Het is dan ook de bedoeling van het gemeentebestuur om middels een RUP voor dit centrum de stedenbouwkundige verordeningen juridisch en ruimtelijk afdwingbaar vast te leggen. Hierbij kan worden vastgesteld dat het historisch handelscentrum niet over een duidelijke blauwdruk noch over een pasklare toolbox beschikt om zichzelf coherent en over de lange termijn als een wervend beeld en architecturale identiteit te presenteren.

Daarom wil de gemeente opdracht geven tot de opmaak van een beeldkwaliteitsplan met bijhorende toolbox dat enerzijds alle ruimtelijke en beeldbepalende aspecten van het Masterplan integreert en dat anderzijds het langdurige transformatieproces van het centrum tot een coherent geheel aanstuurt. De opdracht zou zodoende kunnen resulteren in de creatie van een ruimtelijke architecturale eenheid. Ze dient  een nieuw aantrekkelijk, wervend architecturaal en ruimtelijk concept voor de toekomst vast te leggen of een bestaand idee - zoals ‘Boom aan de stroom’ - verder door te trekken. De opdracht verwerkt op dynamische wijze consignes voor straatmeubilair, materialen, profielopbouw, kindvriendelijkheid, toegankelijkheid, architecturale identiteit, verlichting, duurzaamheid, energiegebruik, functionaliteit, groenvoorzieningen, integratie van publieke functies, inrichting van het openbaar domein, landmarks, verwevenheid van de vervoersmodi alsook  de verwevenheid van wonen en werken.

De identiteit van ‘Boom handelscentrum’, de gebruiks- en belevingswaarde, de verblijfskwaliteit voor bezoeker en bewoner worden erdoor geaffirmeerd. Het resultaat van  de opdracht is voor Boom als bouwheer een visueel toetsingskader aan te reiken waardoor de voortdurende architecturale en ruimtelijke uitbouw zich kan inpassen in een aantrekkelijk en wervend centrum.