Waarschoot - Kerk en dorpscentrum

De bouw van een nieuwe kerk kan aangegrepen worden om de samenhang tussen gemeenschapsvoorzieningen en publieke ruimte in het centrum van Waarschoot een nieuw elan te geven. Hiertoe worden een aantal ruimtelijke concepten aangereikt. Het historische stratenpatroon wordt als basisvorm opnieuw in beeld gebracht. Overmatig ruimtegebruik door de auto wordt teruggedrongen. Een dorpsplein, tussen het gemeentehuis en het kerkgebouw, vormt een nieuwe toevoeging. De kerktoren is daarbij het scharnier waarrond nieuwe gebouwen opgetrokken worden : ten noorden de nieuwe kerk, ten zuiden het cultureel centrum. Tenslotte worden oude kerkwegels en kleine straatjes in een nieuwe vorm aantrekkelijke doorgangen voor voetgangers en fietsers. Op die manier ontstaat een nieuwe samenhang in de kern.

Van de kerk worden de toren en het koor bewaard. De sloop van de zijvleugels en het dak maken dat de schaalverhoudingen worden hersteld. Het vernieuwde publieke domein sluit aan bij de sacrale en profane sfeer. Op het plein aan de toren is er ruimte voor ceremonies. Het plein tussen cultureel centrum en gemeentehuis biedt plaats voor manifestaties. De wand tussen beiden deelruimtes creëert een functionele zone voor voorzieningen. De dubbele bomenrij in de Stationstraat wordt onderbroken ter hoogte van het nieuwe plein. Dit versterkt de binding plein/straat. Een zware boom markeert het scharnierpunt tussen de drie centrumstraten. In deze drie hoofdstraten wordt voldoende parkeergelegenheid voorzien zodat het dorpsplein parkeervrij is.

De nieuwe kerk is een balkvormig volume met een drieledige opbouw : winterkapel, kerkruimte en catecheseruimte/sacristie. Een schuine vleugel verruimt het geheel en biedt uitzicht op twee waterpartijen. Vanuit de toren ziet men in de sacrale binnentuin. Ook het cultureel centrum is een eenvoudig volume, ingeplant evenwijdig aan het kerkschip. Waar de achterwand gesloten is om de rust in de binnentuin te bewaren, is de  voorzijde volledig geopend naar het nieuwe plein.

Het gebouwencomplex vormt een flexibel en duurzaam geheel : als de kerkfunctie ooit vervalt, kunnen de drie ruimtes, gescheiden of geschakeld, ingezet worden als extra tentoonstellingsruimte, kunstgalerij of muziekruimte voor het cultureel centrum. De winterkapel blijft altijd een religieuze ruimte, gesymboliseerd door de kruisvorm in het betonreliëf van de straatgevel.

Op Nieuwjaar 2002 brandde de Sint-Ghislenuskerk in Waarschoot af. Deze gotische kerk werd gebouwd in de 17de eeuw. Door de uitbreiding tot in het midden van de 19de eeuw was de kerk zeer ruim en ongewoon breed. De kerk is ingeplant aan de N.O.-zijde van het driehoekige dorpsplein te midden van een parkje, aangelegd op het vroegere kerkhof. Het huidige platform vertoont een driebeukige hallenkerk van drie traveeën met een vierkandt uispringende toren. De witgekalkte bakstenen toren in gotische stijl brandde niet af en moet worden behouden en gerestaureerd. De restauratie van de toren is niet inbegrepen in de opdracht.

In het hoofdgedeelte van de nieuwe kerk moeten 500 stoelen geplaatst worden, een 100-tal voor de winterkapel/doopkapel, doch met de mogelijkheid aan te sluiten op het kerkgedeelte. Uiteraard maken een sacristie, toilet, begroetingsruimte voor begrafenissen, en devotieruimte en toiletten voor de kerkgangers, alsmede de technische ruimtes deel uit van de opdracht.

Het programma omvat ook de opmaak van een structuurschets voor de inplanting van de nieuwe kerk, rekening houdend met de geplande dorpskernvernieuwing.