Studieopdracht voor de bouw van nieuw Museum voor Hedendaagse Kunst Antwerpen (M HKA) gegund

De studieopdracht voor de bouw van een nieuw Museum voor Hedendaagse Kunst te Antwerpen werd gegund aan een internationaal en multidisciplinair team rond het Antwerpse bureau Bovenbouw Architectuur en het architectenbureau Christ & Gantenbein uit Bazel (Zwitserland). De selectie- en gunningscommissies werden voorgezeten door de Vlaamse Bouwmeester. Het project zal gerealiseerd worden in bouwteam, wat betekent dat de opdrachtgever (de Vlaamse overheid), het gekozen ontwerpteam en de aannemer reeds in een vroege fase intensief zullen samenwerken. De aannemer wordt in een eerstvolgende fase aangesteld.  

Bovenbouw Architectuur is in ons land gekend van diverse publieke projecten, onder meer in de culturele sector, en mocht in 2021 ons land vertegenwoordigen op de Biennale Architettura in Venetië. Het bureau heeft zich voor dit project versterkt met het Zwitserse Christ & Gantenbein, dat reeds heel wat internationale ervaring heeft met museumbouw, met onder meer de uitbreidingen van het Kunstmuseum Basel en het MACBA in Barcelona. De ontwerpers worden overigens bijgestaan door een groot team van experten: Ney (stabiliteit), Waldhauser+Hermann (technieken concept), Arcade (technieken uitwerking, studie beveiliging, BIM management en EPB), Macobo (akoestiek), Jensen Hughes (fire safety engineering), Jaspers-Eyers (procesmanagement, cost control, risicobeheer, quality control), Atmos (duurzaamheid), Robin Winogrond (landschapsontwerp), Beersnielsen (museumverlichting).  

Het nieuwe M HKA wordt een hoogbouwvolume op de huidige locatie van het Hof van Beroep aan de Waalsekaai in Antwerpen. Deze plek is gekozen omdat ze een scharnierpunt markeert tussen de nieuw aangelegde Scheldekaaien en het nieuwe Zuidpark, en opdat het museum goed verankerd zou blijven in de kunst- en cultuurwijk Het Zuid. 

Het nieuwe M HKA zal een breed scala aan functies en faciliteiten omvatten om hedendaagse kunst op een kwalitatieve en duurzame manier te presenteren. Het museum zal ruimte bieden voor zowel de vaste collectie als tijdelijke tentoonstellingen, voor diverse evenementen en zal ook een café, eetgelegenheid en een museumshop omvatten. Tot slot zal het museum beschikken over kwalitatieve werkruimtes en logistieke faciliteiten om de dagelijkse werking en het beheer te ondersteunen. Het nieuwe M HKA zal een flexibel en toekomstgericht gebouw zijn, ontworpen om mee te evolueren met de tijd en de veranderende behoeften van de kunstwereld en het publiek. 

De selectie- en gunningscommissies werden voorgezeten door de Vlaamse Bouwmeester. Uit de verschillende kandidaten werden zes teams geselecteerd die in september 2024 hun visie hebben voorgesteld aan een professionele gunningscommissie. Op basis van het advies van de gunningscommissie heeft de Vlaamse Regering in januari 2025 de keuze voor het ontwerpteam en de ontwerpvisie bevestigd. 

Bovenbouw Architectuur en Christ & Gantenbein wisten de gunningscommissie te overtuigen met een sterke lezing van de stedenbouwkundige context, genereuze gebaren naar de buurt, openheid voor een ontwerpproces in intense dialoog met de opdrachtgever, een aangehouden focus op een optimale kunstbeleving wars van spektakel, en met een doorgedreven aandacht voor een stimulerende werkomgeving en duurzaam bouwen.