Panel voor Klimaat en Duurzaamheid presenteert resultaten Systeemverandering noodzakelijk en urgent om klimaatverandering en de ecosysteemcrisis aan te pakken.

‘Om klimaatverandering en de ecosysteemcrisis echt aan te pakken, is systeemverandering noodzakelijk en urgent’, zegt het Panel voor Klimaat en Duurzaamheid onder leiding van Leo Van Broeck en Jean-Pascal van Ypersele in zijn rapport. Niets doen is geen optie, en zelfs wat België beloofde in het kader van het Klimaatakkoord van Parijs blijft ver onder wat nodig is. De klimaatdoelstellingen kunnen enkel worden gehaald als het beleid er onmiddellijk werk van maakt. Het rapport, dat zevenentwintig concrete beleidsvoorstellen voor klimaat- en duurzaamheidsbeleid op basis van wetenschappelijk onderzoek verzamelde, toont hoe het kan.

Eind januari 2019 vroeg Youth for Climate aan Vlaams Bouwmeester Leo Van Broeck en aan voormalig voorzitter van het IPCC en klimaatwetenschapper Jean-Pascal van Ypersele om  een panel van experten uit diverse disciplines samen te stellen. De jongeren vroegen met aandrang om hen en de beleidsmakers te laten weten welke wetenschappelijk onderbouwde oplossingen er zijn om de klimaatcrisis een halt toe te roepen.

Op dinsdag 14 mei 2019 presenteert het Panel voor Klimaat en Duurzaamheid zijn eindrapport in het Atelier Bouwmeester. Naast een grondige analyse van het probleem bevat het eindrapport 27 ingrediënten voor een coherent en beredeneerd beleid. De conclusie van de meer dan 140 wetenschappers en experten is duidelijk: élk van die aanbevelingen is dringend en de situatie is buitengewoon acuut.

We varen met onze Titanic recht op een ijsberg af en we kijken enkel of er niet te veel roet uit de schoorsteen komt. Dat is waanzin.’Vlaams Bouwmeester Leo Van Broeck

De centrale gedachte van het rapport is dat klimaat en duurzaamheid volkomen met elkaar vervlochten zijn, zegt Vlaams Bouwmeester Van Broeck. ‘De oplopende temperatuur is slechts een symptoom van een veel grotere systeemcrisis. We hanteren een model van onbeperkte groei op een planeet met erg beperkte middelen. Dit kan niet blijven duren. Onze grondstoffen, ons water, onze ruimte zijn erg schaars aan het worden. Er kan geen sprake zijn van enkel wat bijgestuurde business-as-usual.’

De klimaatcrisis vraagt dringend om ernstig en transversaal beleid, stelt het Panel voor Klimaat en Duurzaamheid. We moeten de menselijke voetafdruk drastisch verminderen. De rijke landen moeten niet alleen binnen hun grenzen, maar ook in hun internationaal beleid, de Europese politiek en in de ontwikkelingshulp inzetten op de duurzame omslag. Een rationeel klimaatbeleid is meerschalig: het vindt plaats op elk niveau en op aangepaste schaal.

Het Panel voor Klimaat en Duurzaamheid bracht onderzoekers en experts uit zeer verschillende disciplines samen: klimatologen, natuurkundigen, economen, milieudeskundigen, energie-experts, ingenieurs, biologen, sociologen en juristen. Iedereen nam deel op vrijwillige, belangeloze en onafhankelijke basis. Op drie maanden tijd werd een zeer grote hoeveelheid werk verzet. Iedereen beseft de buitengewone ernst en hoogdringendheid van de situatie. Als de overheid nu niet handelt, komen we echt in de problemen. Het is nu of nooit.”

Professor Jean-Pascal van Ypersele

De verhouding met de natuur moet worden omgegooid en de natuurlijke ecosystemen verdienen grootschalige uitbreiding en bescherming. De kern van een rationeel klimaatbeleid is een doorgedreven en versnelde energietransitie, weg van fossiele brandstoffen. Dat vergt zowel een economische omslag als begeleidende sociale maatregelen.

Het Panel voor Klimaat en Duurzaamheid wijst vooral op de systemische samenhang van de problemen. Oplossingen bestaan, maar de tijd van de losse maatregelen is voorbij. Wat we nu nodig hebben is beleid—rationeel, doeltreffend en ambitieus beleid. Dit kan al binnen enkele jaren vruchten afwerpen. Inzetten op klimaat en duurzaamheid is stoppen met snijden in eigen vel. De inspanningen zorgen voor positieve resultaten: nieuwe economische mogelijkheden, een veiligere wereld, burgers die langer, gezonder en waardiger kunnen leven.