Tentoonstelling ‘Dorpelijkheid’ in Atelier Bouwmeester

‘Dorpelijkheid’ is een thema in de ambitienota van Bouwmeester Erik Wieërs. Hij wil er mee over waken ‘dat het verdichten van de dorpskernen gepaard gaat met het versterken van hun karakter en identiteit’. Rond dit thema zal het Team Vlaams Bouwmeester in 2022 een of meerdere trajecten uitzetten. Bij wijze van opmaat nodigden we een fotograaf, een kunstenaarsduo en een documentairemaakster uit voor een eerste verkenning.

De noodzaak om de versnippering van het Vlaamse landschap tegen te gaan en terug in de dorpskernen te gaan wonen, wordt algemeen onderschreven. Door de steeds prangender problematiek rond klimaat, mobiliteit, waterhuishouding en energie, ziet iedereen in dat dit de juiste weg is. De verdichting van onze dorpskernen is echter niet zomaar een wiskundige oefening, het is ook een complexe ontwerpopgave. In nieuwe ontwikkelingen in dorpskernen zien we soms de ongelukkige inpassing van vaak generieke stedelijke typologieën. Samen met de dominantie van autoverkeer en de omvorming van de dorpspleinen tot parkings, bedreigt dit het karakter van de dorpen. Het verdichten van de dorpskernen kan nochtans ook gezien worden als een kans om de Vlaamse dorpen weer een identiteit te geven. De verdichtingsopgave gaat dan niet enkel over vorm en architectuurtaal, maar ook over dorpse gebruiks- en omgangsvormen en de relatie tot het publieke domein: trage wegen, achterdeuren of op de dorpel zitten.

Over de vraag, welke de nieuwe architectuur en de nieuwe ruimtelijkheid van het dorp zouden kunnen zijn, wil het Team Vlaams Bouwmeester in 2022 een of meerdere trajecten uitzetten. Alvorens die concreet vorm te geven, leek het goed om even met een andere blik (dan die van architecten, stedenbouwkundigen en ruimtelijke planners) naar het dorp te laten kijken. We denken dat het openen van zo’n verbeeldingsruimte een manier kan zijn, niet alleen om ons te laten prikkelen en inspireren, maar ook om het publieke debat wat rijker te schakeren, voorbij de behoudsgezinde verontwaardiging en het goedbedoelde pragmatisme.  

In het radioprogramma Pompidou op Klara bespreekt Koen Van Synghel de tentoonstelling over dorpelijkheid

Herbeluister