Studiedag en boeklancering Verkavelingswijken
Presentatie van de inzichten uit het traject ‘Verkavelingswijken in transformatie’
ma 17 november 2025, 13.30 uur
Provinciehuis Oost-Vlaanderen, Charles de Kerckhovelaan 189, 9000 Gent
Kunnen de vele verkavelingswijken die Vlaanderen rijk is ook plaats bieden aan een deel van de 450 000 extra woningen die we nodig hebben tegen 2050? Met die vraag startte het leertraject ‘Verkavelingswijken in transformatie’. Het traject leverde een aantal inzichten op die het Departement Omgeving en het Team Vlaams Bouwmeester met een breed publiek willen delen tijdens een studiedag op 17 november 2025.
Vlaanderen telt 3.292 verkavelingswijken die een totale oppervlakte beslaan van 56.226 hectare – ruim 12% van het ruimtebeslag. Ongeveer 1.4 miljoen mensen, of 21% van de Vlaamse bevolking, woont in een verkavelingswijk. Net omdat verkavelingswijken een niet te verwaarlozen deel van onze ruimte innemen, voerden het Departement Omgeving en het Team Vlaams Bouwmeester er de afgelopen jaren onderzoek naar.
De verkaveling, voor vele Vlamingen nog steeds de ideale woonomgeving, staat symbool voor onze vaak kwistige omgang met de schaarse ruimte. In het licht van enkele actuele uitdagingen – de bouwshift, de vraag naar meer en kleinere woningen, de nood aan meer ruimte voor water en groen, de modal shift – biedt ze echter ook kansen. In Vlaanderen zijn immers heel wat – vaak verouderde – verkavelingswijken te vinden op locaties die goed bereikbaar zijn met het openbaar vervoer of op wandel- en fietsafstand van een dorps- of stadscentrum liggen, en waar ruimte is voor bijkomende woningen binnen het bestaande bebouwde areaal.
Uit die ‘goed gelegen’ verkavelingswijken, ongeveer 40% van het totale aantal, kozen we er drie – in Wondelgem, Roeselare en Tervuren – waar ontwerpers en onderzoekers aan de slag gingen. De inzichten uit dit leertraject bundelden we in een publicatie, die we op 17 november 2025 in Gent aan een breed publiek willen presenteren.
Tijdens deze studiedag brengen we de potentie én de urgentie om met die verkavelingswijken aan de slag te gaan onder de aandacht. We tonen een filmpje dat de drie wijken en inspirerende projecten in beeld brengt en nodigen een internationale spreker uit die aan de hand van gebouwde projecten laat zien hoe nieuwe woon- en leefomgevingen in verkavelingswijken eruit zouden kunnen zien. Tot slot wijden we interactieve sessies en een debat aan de vraag, hoe we in de toekomst verder werk kunnen maken van de duurzame transformatie van verkavelingswijken, en welke rol Vlaanderen en lokale besturen hierin kunnen opnemen.
Programma
9.00 – 12.00 uur: fietstocht langs verkavelingswijken in Gent
Met de Gentse stadsbouwmeester als gids – OPTIONEEL, beperkt aantal plaatsen, apart inschrijven is nodig.
De fietstocht start aan de voet van de loopbrug naar het Virginie Lovelinggebouw vlakbij het station Gent-Sint-Pieters
12.00 – 13.30 uur: lunch in het Provinciehuis
13.30 uur: verwelkoming
Julie Mabilde en Stephanie de Mûelenaere
13.40 uur: filmvertoning ‘Verkavelingswijken in transformatie’
14.00 uur: keynote ‘Social.Spaces.Matter’
Peter Zoderer, Feld72 architects
14.45 uur: inzichten uit drie Vlaamse verkavelingswijken
Dieter Leyssen, 51N4E
15.15 uur: koffiepauze
15.35 uur: interactieve deelsessies in kleinere groepen
- Ga zelf aan de slag met het ‘Verkavelingslexicon’, een instrument voor het voeren van gesprekken over veranderingen in wijken (Oswald Devisch, UHasselt).
- Hoe ga je in de praktijk in gesprek met wijkbewoners? Ervaringen uit Groenpark, Roeselare en andere trajecten (Merijn Van den Eede, Labland en Bert Gellynck, 1010au).
- Inzoomen op de digitale kaarten van de verkavelingswijken in Vlaanderen (Peter Willems en Stephanie de Mûelenaere, Departement Omgeving)
- Een incrementele verdichtingsstrategie voor Wondelgem (Dirk Somers, Bovenbouw)
- Financiële hefbomen voor de verdichting en transformatie van verkavelingswijken (Gwenny Moris, Orientes)
- Welke instrumenten hebben we vandaag al ter beschikking om aan de slag te gaan met de transformatie van verkavelingswijken? (Suzanne Van Brussel, HOGENT)
- Klimaatadaptatie als hefboom voor de duurzame transformatie van verkavelingswijken.
16.15 uur: boekpresentatie ‘Meer is mogelijk in de verkavelingswijk’
16.30 uur: plenair debat ‘Een actief beleid voor het historisch passief van de verkaveling’
gemodereerd door Stefan Devoldere, met:
- Véronique Claessens, Vlaams Bouwmeester
- Peter Vanden Abeele, Gentse stadsbouwmeester
- Françoise Vermeersch, senior-expert strategie Departement Omgeving
- Nathalie Muylle, eerste schepen Stad Roeselare
- Michiel Dehaene, professor stedenbouw UGent
- Kristof Coeckelbergh, diensthoofd Ruimte gemeente Tervuren
17.15 - 18.30 uur: drink
Inschrijven
Schrijf je in voor de studienamiddag en indien gewenst ook voor de fietstocht. Dit kan tot 7 november 2025.
Deelname is gratis.