Zwevegem - Kappaertsite

De studieopdracht voor de nieuwbouw en renovatie van schoolgebouwen voor buitengewoon onderwijs, deeltijds kunstonderwijs en vakantiekampen op de Kappaertsite te Zwevegem werd gegund aan TV BDR bureau / Carton123. Het ontwerpteam deed een beroep op de onderzoeksgroep Research[x]Design van de KULeuven voor haar expertise rond buitengewoon onderwijs en autisme.

Het voorgestelde masterplan voor de campus creëert een structuur van landschapskamers op basis van de historische landbouwpercelen. Deze kamers krijgen elk hun eigen karakter en invulling, hetzij als open ruimte, hetzij als gebouw. De kamerstructuur zorgt voor een schakeling van diverse, aantrekkelijke en uitnodigende (open) ruimtes die verbonden worden door zorgvuldig gekozen zichtassen. Op deze manier slagen de ontwerpers erin om de bestaande en de nieuwe delen van de campus samen te voegen in een leesbaar geheel.

Het programma voor het nieuw gebouw werd opgesplitst in drie geschakelde kleine volumes die goed aansluiten bij de korrel van de omgeving. De drie compacte gebouwen nestelen zich om een centrale speelplaats die het ‘buitenhart’ vormt van de school. Hun schakeling zorgt ervoor dat er aan de buitenzijde van de gebouwen diverse buitenruimtes ontstaan die aangepast ingericht worden in functie van de doelgroep of gewenste activiteit. Daarnaast wordt ook het gedeeld gebruik van de ruimtes makkelijker beheersbaar doordat de gebouwen apart afsluitbaar zijn.

De opdrachtgever waardeert het volumespel van gebouwen en daken en het warme materialenpalet dat aansluiting zoekt bij de omgeving en de bestaande schoolgebouwen, maar de school toch een eigen karakter geeft. In het gebouwontwerp charmeren de ruime lichtinval en de buitenruimtes op elke verdieping. Ook de bijzondere gangstructuur, met ankerplekken die als rust- of oriëntatiepunt kunnen dienen, spreken bijzonder aan.

Voor de verschillende gebruikers van de gebouwen ontplooit zich een kleinschalig, overzichtelijk en huiselijk geheel. Het ontwerpteam besteedt veel aandacht aan de specifieke doelgroep van kinderen met ASS, wat zich vertaalt in het zorgvuldige ontwerp van klassen, gangen, zicht op prikkelarme buitenruimte, … Daarnaast hebben de ontwerpers oog voor het samenleven van de drie gebruikers op de site en creëren ze mogelijkheden tot ontmoeting en interactie die zeer warm onthaald worden.

Zwevegem is een energieke gemeente met open dorpen. Het welbevinden van kinderen en jongeren is de ultieme barometer voor een gezonde woonomgeving, een democratische gemeenschap en een goed bestuur. In Zwevegem vormt kindvriendelijkheid dan ook een rode draad in het beleid.

Centraal in Zwevegem ligt de Kappaertsite, naast het kanaal Bossuit-Kortrijk. Hier wenst het lokaal bestuur een creatieve onderwijs- en vrijetijdscampus te realiseren, waar onderwijs, kunstonderwijs en vakantiewerking elkaar versterken. Kinderen en jongeren staan hier centraal. We nodigen hen uit om deel te nemen aan creatieve, culturele en vrijetijdsactiviteiten, en helpen hen de competenties van de 21ste eeuw te verwerven.

De verschillende partners in dit project zijn:

• de school voor buitengewoon lager onderwijs De Klim-Op, met basisaanbod en type 9 (autisme). De Klim-Op telt vandaag 116 leerlingen en kan toekomstgericht uitbreiden naar 165 leerlingen
• het deeltijds kunstonderwijs, met ongeveer 900 leerlingen, grotendeels kinderen en jongeren die naschools les volgen, maar ook een 120-tal volwassenen in de namiddag en ’s avonds
• de gemeentelijke vakantiewerking, die men wenst te centraliseren op één locatie. Tijdens de schoolvakanties nemen gelijktijdig 250 tot 300 kinderen en jongeren hieraan deel. Op woensdagnamiddag wordt een groep van gemiddeld 75 kinderen en jongeren opgevangen.

De opdracht bestaat in de opmaak van een ontwikkelingsvisie voor de campus, en de realisatie van een eerste fase. Deze eerste fase omvat het ontwerp en de realisatie van een nieuw gebouw, alsook de renovatie van twee bestaande gebouwen en een gedeelte van de omgevingsaanleg. 

Een belangrijke uitdaging bij dit project is het verzoenen van de eisen van de verschillende betrokken partijen. Het bestuur heeft namelijk de ambitie om in te zetten op maximaal gedeeld gebruik. Ontwerpers worden gevraagd om de gebouwen en lokalen polyvalent in te richten, zodat deze door meerdere partijen kunnen worden gebruikt. Duurzaamheid van de gekozen materialen en technieken is een aandachtspunt. Het project op de Kappaertsite wordt deels gerealiseerd met AGION-subsidies. De ontwerpers dienen bijgevolg ook rekening te houden met de subsidiabele bouwkost.

Bij de reconversie van de scholencampus Kappaert is een slimme herinrichting van het openbaar domein in deze omgeving van groot belang. Aan de ontwerpers wordt gevraagd om de noodzakelijke basisaanleg te realiseren (paden en toegangen, gras- en speelzones, fietsenstalling). Deze moet passen binnen de toekomstvisie van het bestuur, waarbij de doorwaadbaarheid van de site voor trage gebruikers en de koppeling aan een frisse, multifunctionele parkomgeving essentieel zijn. Een combinatie van geschakelde, aparte plekken moet ruimte bieden aan divers gebruik door verschillende groepen, zowel interne gebruikers als de brede bevolking. Denk hierbij aan schoolgaande jeugd, spelende buurtkinderen, (wachtende) ouders, een buurtfeest, natuurbeleving, rustplekken,… Verharding wordt functioneel toegepast en minimaal gehouden. Met dit alles willen we een duidelijk, veilig, groen en aangenaam kader ontwikkelen rond deze campus.

De locatie is vlot bereikbaar voor de brede groep gebruikers. Op vlak van mobiliteit willen we een verkeersluwe schoolomgeving realiseren met prioriteit voor de zwakke weggebruiker. Ook een verbinding voor fietsers wordt gecreëerd tussen Deerlijk en het centrum van Zwevegem, en een veilige wandel-fietsverbinding tussen wijk Kappaert/Stedestraat, de campus en Zwevegem centrum over het kanaal Bossuit-Kortrijk.

Aanverwante projecten

De volgende projecten maken geen deel uit van de opdracht, maar zijn er wel mee verbonden:

• OC De Brug: na de ingebruikname van de nieuwe campus, zal de volwassenenafdeling beeld van het deeltijds kunstonderwijs hier minstens enkele jaren verder les volgen. Op deze locatie zijn renovatiewerken noodzakelijk in functie van bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne. Op langere termijn is het mogelijk dat de volwassenenafdeling beeld verhuist naar de Kappaertsite, in de gebouwen die momenteel door Rhizo worden gebruikt.
• Sint-Jozef-Werkmankerk: deze kerk op de Kappaertsite wordt ontwijd en zal gebruikt worden als ontmoetingsplek voor verenigingen. Occasioneel gebruik van deze kerk is ook mogelijk voor de verschillende partners op de Kappaertsite.

Het ereloonpercentage

inbegrepen

• Mastervisie op de site
• Architectuur (incl. omgevingsvergunning, aanbestedingsdossier, werfcoördinatie, kwaliteitsbewaking en studiebezoeken)
• Interieur – eerste uitrusting, waaronder vast meubilair
• Stabiliteit
• Technieken
• Studie van de akoestiek
• Veiligheidscoördinatie
• EPB
• Aanleg buitenruimte en omgevingsaanleg (apart ereloonpercentage)

Niet inbegrepen

• Participatie
• Communicatie
• Los meubilair
• Opmetingsplannen
• Archeologisch onderzoek indien van toepassing

Selectiecriteria

Geschiktheid om beroepsactiviteit uit te oefenen.

Voor architectuuropdrachten moeten de kandidaten de inschrijving op de lijst van de beroepsorde van architecten (of een gelijkaardige beroepsvereniging in de Europese Unie) aantonen.

Technische en beroepsbekwaamheid

Vervolgens wordt de technische en beroepsbekwaamheid aan de hand van onderstaande selectiecriteria getoetst:

• De algemene ontwerpmatige deskundigheid met betrekking tot de specifieke projectopdracht.
• Vakbekwaamheid.
• Relevante ervaring.

Gunningscriteria

1. de kwaliteit van de concept- en visievorming en het ontwerpend onderzoek in het licht van de ambities en verwachtingen van de publieke opdrachtgever, zoals ze geformuleerd zijn in het bestek:
   a. in een ruim maatschappelijk kader
   b. meer functioneel toegepast op de praktische eisen van de gebruiker
2. de projectkost inclusief de studiekost en kostenbeheersing
3. de aanpak van duurzaamheid
4. de procesgerichtheid, procesbereidheid en visie op de werfopvolging
5. de realisatietermijn

De gewichten volgens hoger gegeven opsomming van de criteria zijn: 3/3/2/1/1