Burcht - Herbestemming Kerk

Burcht is een deelgemeente van Zwijndrecht die mogelijk haar naam ontleent aan de aanwezigheid van een versterking op deze plek in de middeleeuwen. Burcht wordt gekenmerkt door zeer uitlopende architectuur, met industrie, residentiële gebouwen en erfgoed, zoals de Sint-Martinuskerk.

De Sint-Martinuskerk kent een bijzondere stedenbouwkundige positie tussen het Kerkplein en de Schelde. De kerk ligt langs het plein, met de hoofdingang en de toren aan de westzijde en het koor en sacristieën aan de oostzijde. Hierdoor toont het profiel van de kerk zich duidelijk langs de Schelde. Een visuele verbinding tussen kerkplein en Schelde ontbreekt evenwel. Twee verschillende ruimtes, elk met eigen kwaliteiten, worden door de kerk van elkaar afgescheiden: het open plein voor de kerk en de stille tuin met bomen aan de oever. Het fietspad loopt achter de kerk, parallel aan de Schelde, en is een belangrijke omgevingsfactor. Het optillen van het belevingsniveau van deze buitenruimten maakt deel uit van de ontwerpopgave. De uitvoering ervan wordt in een latere fase gepland.

De kerk zou volgens de overlevering gesticht zijn in 910. Eertijds bestond ze uit een gotisch koor uit de 15de eeuw, hersteld in de 16de eeuw, en een schip met westtoren uit 1854. De kerk werd nagenoeg volledig herbouwd in 1899-1904 naar een ontwerp van architect Eugène Nève. Herstellingswerken werden uitgevoerd in 1938, 1947-48 en 1953, naar ontwerp van architect Cools.

Vandaag kent de kerk een combinatie van liturgisch en sociaal-cultureel gebruik (eredienst, concerten, recepties, Open Kerkendag,...). In de toekomst wenst men de kerk te onttrekken aan de eredienst en te herbestemmen tot een culturele ontmoetingsplaats. Met de herbestemming van de Sint-Martinuskerk wil het gemeentebestuur mensen verbinden, verenigingen een plaats geven en cultuur in de gemeente laten (be)leven. Het is dan ook van groot belang dat elke ruimte die in het kerkgebouw zwwordt gecreëerd, multifunctioneel kan worden ingezet.

Herbestemmingsonderzoek heeft uitgewezen dat er minstens ruimte kan worden geboden aan een grote repetitieruimte voor grote én kleine culturele verenigingen (fanfares, toneelgroepen, koren), een ruimte voor grote festiviteiten (concerten, eetfestijnen, groepskooklessen…),een ruimte voor grote tentoonstellingen, een aantal kleine ruimtes (voor vergaderingen, workshops, opslag van materiaal), een ruimte voor een filiaal van de hoofdbibliotheek of diensten van de bibliotheek en een cultuurcafé aan de Schelde. Het gemeentebestuur vindt het ook belangrijk de religieuze geschiedenis van het gebouw niet te verloochenen. Een ruimte die hieraan herinnert of ruimte biedt voor bezinning en gebed, is gewenst.

Naast een culturele programmering, wil het gemeentebestuur deze herbestemming inzetten om in het compacte dorpscentrum van Burcht een trekpleister te realiseren. De herbestemming van de kerk wordt gezien als een economische en sociale stimulans voor het centrum. Ontwerpers dienen de mogelijkheid van een fysieke verbinding, doorheen de kerk, tussen het centrale kerkplein en de Schelde, te overwegen.

De instandhoudingswerken aan het gebouw moeten in deze opdracht mee in rekening gebracht worden. De opdrachtgever heeft naast de nieuwe invulling ook een plan van aanpak nodig voor de herstelling van alle bestaande muren, vloeren, daken, enzovoort. Duurzaamheid en ecologie zijn belangrijke aandachtspunten, zowel voor de instandhouding als voor de nieuwe invulling van het kerkgebouw.

Geraamd bouwbudget 

• € 3.450.000 Excl. btw Excl. ereloon 
• De omgevingsaanleg is inbegrepen in het ontwerp maar de uitvoering wordt voorzien in fase 2 en er wordt een bijkomend budget voorzien.
• De bebouwde oppervlakte bedraagt +/- 950 m²

inbegrepen in deze opdracht

• Architectuur
• Stabiliteit en technieken
• Omgevingsaanleg (ontwerp)
• EPB
• Duurzaamheid…

(Alles wat inbegrepen zit in de opdracht, moet ook inbegrepen zijn in het opgegeven honorarium – uitgesplitst per onderdeel of vervat in het algemene ereloon)

Niet inbegrepen in deze opdracht 

• Omgevingsaanleg (uitvoering)

Selectiecriteria

1. de algemene ontwerpmatige deskundigheid met betrekking tot de projectopdracht
2. de vakbekwaamheid
3. de relevante ervaring

Gunningscriteria

1. de kwaliteit van de concept- en visievorming en het ontwerpend onderzoek in het licht van de ambities en verwachtingen van de publieke opdrachtgever zoals ze geformuleerd zijn in het bestek:
   1.1.  in een ruim maatschappelijk kader
   1.2.  meer functioneel toegepast op de praktische eisen van de gebruiker
2. de procesgerichtheid en procesbereidheid
3. de aanpak van duurzaamheid
4. het honorarium en de raming van de projectkost
5. de teamsamenstelling

De gewichten van de criteria zijn respectievelijk als volgt: 4/3/2/2/1