Kortrijk - Crematorium Kortrijk

Het ontwerpvoorstel integreert het nieuwe crematorium Hoog Kortrijk op de site van het geplande landschappelijke beeldenpark, binnen het BPA 33/4 Begraafplaats Hoog Kortrijk, in het verlengde van het bestaande ceremoniegebouw, op veertig meter afstand. Het nieuwe crematorium ‘verdwijnt’ in het bestaande landschap, komt als volume nog geen meter boven het landschap en maaiveld, en wordt het eerste ‘beeld’ van het landschappelijk ‘beelden’park. Het nieuwe crematorium wordt onderdeel van begraafplaats en landschap.

Concept

Het bestaande landschap en omgeving worden maximaal gerespecteerd. De bestaande ‘richtlijnen’ van de begraafplaats worden als vanzelfsprekend gerespecteerd en tussen deze richtlijnen ontplooit het crematorium. Deze richtlijnen geven perspectief en ritme, waarbinnen het nieuwe crematorium zich ontwikkelt als een panoramische foto. Ons ontwerpvoorstel integreert zich maximaal in landschap en omgeving, zoals Le Corbusier het pertinent heeft omschreven : “L’architecture, ce n’est pas les choses, mais entre les choses.”

Organisatie

Alle ceremoniële episodes in het nieuwe crematorium ontplooien zich strikt lineair in één ondergrondse verdieping en er ontstaan nergens mogelijke conflicten tussen beide ceremonieën: een zachte helling leidt naar ingang en centrale inkom, twee aula’s met afzonderlijke familiekamers, ruimte voor diensten, priester en morele consulent, sociale dienst, regiekamer, administratie en management, wachtruimtes, technische ruimtes, parkeerruimte, bloemen… De toegang voor de ceremonie – voor familie en verwanten – wordt tevens strikt gescheiden van de toegang voor de lijkwagens en andere technische functies. De toegang tot inkom wordt hoofdzakelijk te voet bereikt maar is tevens bereikbaar voor mindervaliden en minder mobiele mensen.

Architectuur en materialen

Het nieuwe crematorium bestaat volledig uit beton – met dezelfde textuur als het huidige ceremoniegebouw – en glas. Alle ruimtes hebben een hoogte van 3,40 meter. De constructie onderscheidt grondoppervlaktes, muren en plafonds met een duidelijke voeg. Drie betonkleuren onderscheiden zich doorheen de constructie maar de verschillende kleurschakeringen zijn haast niet zichtbaar, daar het gevarieerde lichtspel dat binnenkomt uit plafond en muren :

- een donkergrijze grondoppervlakte die gepolijst is

- muren van helder grijs beton

- plafonds in een witte of lichtgrijze kleur om de verschillende lichtinvallen van buiten te versterken

De intergemeentelijke vereniging voor crematoriumbeheer in Zuid-West-Vlaanderen is een samenwerkingsverband van 21 gemeenten uit het zuiden van West-Vlaanderen, die zal instaan voor de organisatie van het crematoriumbeheer in deze regio. In 1990 werd een globale stedenbouwkundige plan opgemaakt voor de ontwikkeling van het gebied ‘Hoog Kortrijk’.  Midden de jaren negentig werd op Hoog Kortrijk een nieuwe  begraafplaats gerealiseerd.
Vijtien jaar na de opmaak van het stedenbouwkundig plan voor Hoog Kortrijk zijn een aantal randvoorwaarden gewijzigd. Bij het ontwerp dient de aandacht gericht te zijn op de ontsluiting van de zones, het parkeren, de buffering tussen verschillende activiteiten (o.m. sportcentrum, begraafplaats, crematorium), het vastleggen van de bouwplaats voor het crematorium, enz. 
De bouwheer en de stad Kortrijk wensen dat het nieuwe crematoriumproject zich inschrijft in het concept van de bestaande begraafplaats.  Er dient gestreefd te worden naar een eenheid van organisatie, eenheid van beeld, eenheid van sfeer, eenheid van architecturale kwaliteit voor het integrale project van begraafplaats met crematorium.
Het inhoudelijke programma van het crematorium omvat de volgende functies:
Onthaal en ontmoeting
Twee afscheidsruimtes
Crematieuitvoering (2 ovens, uitbreidbaar naar 3 ovens)
Ruimte voor familiebijeenkomsten, met eenvoudige catering
Technische en administratieve ruimtes (o.m. lokalen voor technische regie, administratie, receptie, begrafenisondernemers, morele adviesverlening)
De ovens en filterinstallaties vormen geen onderdeel van de studieopdracht