Oproep aan geïnteresseerden: Curator voor het Atelier Bouwmeester gezocht Meld u aan vóór donderdag 31 mei, 16u

De context

In zijn ambitienota voor 2010-2015 stelde voormalig Vlaams Bouwmeester Peter Swinnen dat de kantoren van de Vlaamse overheid in het Boudewijngebouw geen geschikte thuis waren voor het Team Vlaams Bouwmeester. Een Bouwmeester moest aanwezig zijn in de stad, zijn werking zichtbaar maken en een ‘voorbeeldrol’ opnemen in de publieke ruimte. Om aan deze behoefte te voldoen, ging het Team op zoek naar een nieuwe plek. De keus viel op een leegstaande vitrineruimte op de eerste verdieping van de rotonde in de Ravensteingalerij te Brussel. De galerij is niet alleen uiterst centraal gelegen, zij bezit ook onmiskenbare ruimtelijke kwaliteiten. Vlaams Bouwmeester Peter Swinnen in 2012: ‘De galerij is een beschermd monument, een overtuigende en lichtjes dwarse getuige van een klassiek modernistisch idioom. Geen monofunctionele moloch, maar een intelligent verzamelgebouw uit 1958 dat letterlijk verbindingen maakt, tussen een hoog en een laag stadsdeel, tussen een openbaar vervoersknooppunt – het Centraal station - en een representatieve en culturele wijk. Een ruimte gelegen tussen twee late parels van Victor Horta, het station en het Paleis voor Schone Kunsten. De architecten, de gebroeders Dumont, zijn erin geslaagd een onmogelijk stedelijk knooppunt ruimte en zuurstof te geven. (…) Het gebouw clustert op een fluïde wijze zeer uiteenlopende stedelijke functies, van winkels over horeca tot kantoorruimte: een bij uitstek publieke plek.’ Vanaf oktober 2011 werd de ruimte, met eigen beleidsmiddelen van het Team Vlaams Bouwmeester, gehuurd om er het nieuwe Atelier Bouwmeester onder te brengen: ‘de ontvangst- en presentatieruimte van het Team Vlaams Bouwmeester, een plek om na te denken over architectuur, stedenbouw, landschap, infrastructuur, publieke ruimte, kunst.’ – zoals op de vitrine wordt aangegeven. 

De inrichting van het Atelier werd toevertrouwd aan NU architectuur en Nick Top, terwijl beeldend kunstenares Suchan Kinoshita werd uitgenodigd om een artistieke ingreep te realiseren. Oktober 2011 gingen de werken van start, en op 20 januari 2012 opende het Atelier Bouwmeester de deuren. Inmiddels is het Atelier, waar het Team Vlaams Bouwmeester vergadert en bezoekers verwelkomt, workshops houdt, maar ook tentoonstellingen, lezingen, debatten en jury’s organiseert, een vertrouwde ontmoetingsplek geworden. Tot voor kort functioneerde het Atelier ook als tweede werkplek voor de teamleden, in combinatie met kantoorruimte in een van de nabijgelegen kantoorgebouwen van de Vlaamse overheid.  

Huidig Bouwmeester Leo Van Broeck, het Team en de Bouwmeester Expertengroep zijn van mening dat het Atelier Bouwmeester op vandaag nog steeds een grote meerwaarde biedt. Niet alleen verleent het Atelier de werking en de verbindende rol van het bouwmeesterschap reeds meer dan vijf jaar zichtbaarheid en herkenbaarheid in de publieke sfeer: de plek biedt bovendien letterlijk ruimte voor samenwerking en synergie binnen en buiten de Vlaamse overheid. Het Atelier kan – als uiterst centraal gelegen, laagdrempelige en ‘neutrale’ werkplek - de fysieke manifestatie en het uithangbord zijn van een brede samenwerking rond stads- en ruimtelijke vraagstukken, een plek waar de Vlaamse overheid in interactie treedt met vele andere maatschappelijke initiatieven rond stad en landschap, duurzame architectuur en ruimtelijke ontwikkeling. De voorbije jaren is dit type werking trouwens met succes opgestart en getest. Het Atelier heeft daarbij zelfs voor een nieuwe, culturele dynamiek gezorgd in de Ravensteingalerij. 

De werking van het Team Vlaams Bouwmeester is sinds 2012 evenwel op een aantal punten veranderd, meer bepaald  op het vlak van huisvesting en financiële armslag. Terwijl het Team tot eind 2017 over “back office” ruimte beschikte in de onmiddellijke nabijheid van het Atelier (achtereenvolgens aan de Grasmarkt en in het Arenberggebouw), en er vlot kon worden gependeld tussen beide locaties, zijn de kantoren nu verhuisd naar het nieuwe Herman Teirlinckgebouw op de site van Tour & Taxis. De grotere afstand maakt het Atelier minder geschikt als doordeweekse (tweede) werkplek. Daarnaast zijn de beschikbare beleidskredieten van het Team Vlaams Bouwmeester verminderd door de overdracht van de kunstcel naar het departement CJM, met als gevolg dat de kostprijs van het Atelier (huur, energieverbruik, belastingen, onderhoud…) in verhouding te zwaar is gaan wegen op de beleidsmiddelen. Het Team wil dan ook werk maken van een vernieuwde Atelier-werking, die nog meer focust op de potentie van het Atelier als publieke ontmoetingsplek, en dit in synergie met partnerorganisaties, die hieraan ook financieel bijdragen. 

Om het mogelijk te maken eigen middelen te genereren voor het Atelier, werd het bestaande fonds van het departement Kanselarij en Bestuur uitgebreid met een stroom ‘Team Vlaams Bouwmeester’. Het fonds laat ook toe om middelen te ‘bewaren’ over de jaren heen.

De taak van de curator

Het Team is op zoek naar een curator die, uitgaande van eigen expertise en een eigen netwerk in de domeinen van architectuur, ruimte en planning, voor het Atelier een programmatie kan uitwerken. Tot zijn/haar taak behoort niet alleen de inhoudelijke uitwerking, in samenspraak met  partnerorganisaties binnen en buiten de Vlaamse overheid, van een programma van (semi)publieke evenementen, maar ook het verzekeren van de financiering hiervan via coproductie tussen het Team Vlaams Bouwmeester en andere organisaties en entiteiten binnen en buiten de Vlaamse overheid. Daarbij wordt niet gedacht aan een samenwerking op structurele basis (de mogelijkheden daarvan werden eerder reeds zonder succes afgetast), maar aan het opzetten van coproducties ‘op maat’ naar aanleiding van concrete projecten en initiatieven. Het kan gaan over lezingen, debatten, tentoonstellingen, workshops, …

De doelstelling is niet de volledige kost van het Atelier via coproductie terug te verdienen, maar een groeimodel te ontwikkelen waarbij een (in overleg te bepalen) deel ervan wordt afgedekt. 

  • De curator zorgt voor een inhoudelijk programma, dat tot stand komt in nauw overleg met het Team Vlaams Bouwmeester en de Vlaams Bouwmeester expertengroep. Hij/zij vertrekt hierbij van het Bouwmeester Meerjarenprogramma 2017-2020, en besteedt de nodige aandacht aan bestaande partnerschappen en het nauwer betrekken van deze partners bij de Atelier-werking. Ook de viering van 20 jaar bouwmeesterschap (najaar 2019) zal in het programma een plaats krijgen.
  • De curator voert de gesprekken met externen, zowel inhoudelijk als financieel. 
  • De curator kan rekenen op de steun van de beheerder van het Atelier, die kan helpen met de praktische coördinatie van de activiteiten en de productie.
  • De curator kan rekenen op ondersteuning voor het opstellen van het administratieve deel van de overeenkomsten met de externe partners.

Het profiel van de curator

Personen die in aanmerking komen voor de opdracht dienen

  • expertise te hebben in de domeinen architectuur, stedenbouw, ruimtelijke vraagstukken 
  • vertrouwd te zijn met de betekenis, historiek en werking van het Vlaamse bouwmeesterschap
  • te beschikken over kennis van de spelers in het veld van architectuur en ruimte, zowel binnen de Vlaamse overheid als erbuiten, en te beschikken over een netwerk in deze sectoren (vakwereld, academische wereld, vakpers…).  
  • kennis te hebben van de actuele trajecten, studies, projecten, tentoonstellingen, enz… binnen dit veld, met bijzondere aandacht voor de trajecten rond integrale duurzaamheid. Voorbeelden hiervan zijn de transitiesporen zoals omschreven in de Visie 2050, het Open Ruimte Platform van de VLM, de IABR, studiedagen of opleidingstrajecten van de VRP, studies in opdracht van het departement Omgeving, ….

Ervaring met programmatie in het kader van multidisciplinaire initiatieven strekt tot aanbeveling. 

Selectie en ereloon 

De curator van het Atelier zal aangesteld worden via een onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking. Er zullen minimum 3 kandidaten worden uitgenodigd om een offerte in te dienen. 

Voor het curatorschap wordt een honorarium voorzien van 20.000€ btw incl. om de opdracht 1 jaar uit te voeren. De opdracht kan maximum 3 maal verlengd worden. De opdracht gaat onmiddellijk na de gunning van start. 

Indicatieve planning

  • Aanmelding geïnteresseerden: tot donderdag 31 mei (indienen vóór 16 u)
  • Uitnodigingen om een offerte in te dienen: vrijdag 1 juni 
  • Indienen offertes: vrijdag 29 juni (indienen vóór 16 u)
  • Onderhandelingsgesprekken: woensdag 4 juli
  • Gunning van de opdracht: medio juli 

Als u interesse heeft voor deze opdracht, stuur dan ten laatste op 31 mei 2018, vóór 16 u, een e-mail naar het Team Vlaams Bouwmeester via bouwmeester@vlaanderen.be, waarin u blijk geeft van uw belangstelling en kort aangeeft waarom u in aanmerking komt (max 1 A4 in bijlage van de mail). 

De Oproep aan geïnteresseerden heeft als doel om een lijst van geïnteresseerde kandidaten samen te stellen. Deze lijst zal de opdrachtgever in staat stellen om een selectie te maken van aan te schrijven kandidaten. Aan de aanmelding zijn geen rechten of plichten verbonden, noch voor de indiener, noch voor de opdrachtgever. De aanmelding of de selecties die hier uit volgen, zijn louter voor intern gebruik en zullen nergens bekendgemaakt worden.

Atelier Vlaams Bouwmeester

Hebt u interesse?

 

Stuur ten laatste op 31 mei 2018, vóór 16 u, een e-mail naar het team Vlaams Bouwmeester via bouwmeester@vlaanderen.be, waarin u blijkt geeft van uw belangstelling en kort aangeeft waarom u in aanmerking komt (max 1 A4 in bijlage van de mail).