Situering

Emiliani vzw biedt ondersteuning aan een 180-tal volwassenen met een verstandelijke beperking in het Oost-Vlaamse Lokeren. Het betreft ondersteuning op maat bij wonen, werken, leren en vrije tijd, voor mensen die nog veel zelf kunnen en willen doen, maar ook voor mensen met ernstige en meervoudige beperkingen die op elk moment van de dag veel zorg nodig hebben. De doelgroep waartoe de voorziening zich richt is vrij breed: iedereen, ongeacht de leeftijd of de ondersteuningsnood, kan bij Emiliani terecht. Emiliani heeft hierbij zowel aandacht voor de persoon met een beperking als voor zijn of haar netwerk. 

De dienstverlening is overwegend residentieel en georganiseerd op een centrale campus aan de Krekelstraat/Molenstraat te Lokeren. De campus ligt op wandelafstand van het centrum van Lokeren en van het natuurreservaat het Molsbroek. De voorziening bestaat zestig jaar en heeft verschillende bouwfasen achter de rug. De oudste gebouwen zijn in gebruik genomen begin jaren 1990, de jongste vleugel dateert van 2005.

De zorgsector is in volle evolutie. Met het oog op de vermaatschappelijking van de zorg wordt gestreefd naar een inclusieve omgang met mensen met blijvende beperkingen. Dit impliceert dat zij een volwaardig sociaal leven kunnen leiden en toegang hebben tot alle diensten in de samenleving. Hiertoe is een voorziening voor zorg en ondersteuning die maatschappelijk geïntegreerd is een vereiste. De voorziening moet toegankelijk zijn en geen uitsluiting of separatie in de hand werken.

Op korte en middellange termijn wil Emiliani evolueren naar een aantal kleinschalige, autonome woonsettings voor twintig bewoners én een centrale campus voor cliënten met een complexere ondersteuningsvraag. Voor een eerste entiteit van 22 bewoners is met succes de procedure Open Oproep via de Vlaamse Bouwmeester afgerond en wordt momenteel naar het definitieve ontwerp toe gewerkt. Voor een tweede entiteit is een oude dokterswoning met een ruime tuin aangekocht vlak bij de dorpskern van Zaffelare. Zaffelare is een landelijke gemeente die wordt gekenmerkt door verkavelingen en lintbebouwing langs de N449. Ze grenst aan het Provinciaal Domein Puyenbroeck.

De site

De dokterswoning is gelegen in de straat Oosteinde 20, nabij de hoek met de Kasselstraat. In de directe omgeving van de site bevinden zich een lagere school, een woonzorgcentrum, een sporthal, de kerk en wat lokale kleinhandel.

Het bouwprogramma bestaat uit het renoveren van de dokterswoning – die dateert van de late jaren 1950 – tot een woning voor acht personen met een verstandelijke beperking, en het bouwen van een ‘meergezinswoning’ voor twintig cliënten. De bouwoppervlakte voor de nieuwbouw bedraagt ongeveer 1300 m², op een perceeloppervlakte van ca. 4.212 m² (bestaande woning inclusief). Van de ontwerpers wordt verwacht dat zij het bouwproject kaderen binnen een uit te werken inrichtingsplan voor het volledige bouwterrein, met respect voor het waardevolle groen (zeer oude bomen) dat deze site kenmerkt. Naast dit inrichtingsplan en het ontwerp van de woonvoorziening maakt ook de studie van de inrichting van de open ruimte deel uit van de opgave.

Het bouwproject

Het is belangrijk dat beide onderdelen van het bouwproject – de bestaande dokterswoning voor acht personen en een nieuwbouw van geclusterde woningen voor twintig personen – op elkaar afgestemd worden. Het bouwconcept moet kleinschalig wonen mogelijk maken met voldoende individuele ruimte voor wie daar nood aan heeft. Kwalitatief contact met de groene omgeving en buitenruimte zijn belangrijk voor de bewoners. Voor medewerkers die instaan voor de ondersteuning zijn een goede verbinding tussen de woningen, overzicht en evenwicht tussen afstand en nabijheid met de bewoners noodzakelijk. Het is de bedoeling het karakter van het bestaande gebouw zoveel mogelijk te vrijwaren. De nieuwbouw moet een open uitstraling hebben ten aanzien van de buurt, in functie van een maximale integratie maar met aandacht voor rust, privacy en veiligheid.

Universal design houdt rekening met mensen met specifieke beperkingen op vlak van mobiliteit, sensorische of communicatieve vaardigheden. Daarnaast moet het gebouw zoveel mogelijk flexibel en levensloopbestendig zijn. Ondanks deze specifieke noden staat het principe ‘speciaal waar nodig, maar vooral gewoon waar mogelijk’ in deze opdracht voorop.

Er dient ingezet te worden op een energiezuinig en kostenefficiënt ontwerp en op maximale functionaliteit binnen de voorziene oppervlakte. De uitdaging is een bouwprogramma op de site te realiseren dat de integratie maximaal bevordert, toegankelijk en veilig is en tegelijkertijd optimaal wonen, zorgen, leven én welzijn mogelijk maakt, zowel vanuit het oogpunt van de cliënten als vanuit het oogpunt van de organisatie.
Via de Open Oproep procedure wil Emiliani inzetten op een kwalitatief en kostenefficiënt ontwerp voor een nieuwbouw op deze site.

Selectiecriteria

1. de algemene ontwerpmatige deskundigheid met betrekking tot de projectopdracht
2. de vakbekwaamheid
3. de relevante ervaring

Gunningscriteria

1. de kwaliteit van de concept- en visievorming en het ontwerpend onderzoek in het licht van de ambities en verwachtingen van de publieke opdrachtgever, zoals ze geformuleerd zijn in het bestek: 
   1.1   in een ruim maatschappelijk kader
   1.2   meer functioneel toegepast op de praktische eisen van de gebruiker
2. de procesgerichtheid en procesbereidheid
3. de aanpak van duurzaamheid
4. het honorarium
5. de raming van de projectkost