illustratie Eva le Roi

Maatschappelijke en ruimtelijke winsten in PPS

Overheden wereldwijd worden geconfronteerd met grote investeringsnoden en een beperkt budget. Anderzijds leggen private marktpartijen soms een grote wendbaarheid en inventiviteit aan de dag bij het inspelen op maatschappelijke evoluties. Om die redenen opteert men, ook in Vlaanderen, steeds vaker voor vormen van publiek-private samenwerking bij het realiseren van - veelal grootschalige - openbare bouw- en infrastructuurprojecten en gemeenschapsvoorzieningen. In de beleidsnota Algemeen Regeringsbeleid 2014-2019 bevestigt de huidige Vlaamse regering PPS als belangrijk beleidsinstrument.

Idealiter streven de private en publieke actor in een PPS-constructie daadwerkelijk naar de realisatie van een gemeenschappelijk project met niet enkel financiële maar ook maatschappelijke meerwaarde. Het realiseren van een dergelijk volwaardig partnerschap en van integrale meerwaarde blijken echter niet zo eenvoudig: ze veronderstellen niet alleen de ontwikkeling van een specifieke methodologie, maar ook en vooral een nieuwe mindset. Het Team Vlaams Bouwmeester, het Vlaams Kenniscentrum PPS en de Participatiemaatschappij Vlaanderen wensen zich hier op een constructieve wijze voor te engageren, met het oog op de verdere optimalisering van het ruimtelijk aanbestedingsbeleid van de Vlaamse overheid. Een eerste stap in het traject dat met dit doel werd uitgezet, was de organisatie van een brede bevraging van belanghebbenden en experts, zowel lokaal als internationaal, met de bedoeling een stand van zaken op te maken rond PPS in Vlaanderen en de vitale aandachtspunten hieromtrent op te lijsten. De bevraging vond medio 2014 zijn neerslag in de publicatie 100 STEMMEN, waarin zowel beleidsmakers als betrokkenen uit de financiële wereld, ontwikkelaars, ontwerpers en juridische experts hun ervaringen, ideeën en bekommernissen omtrent PPS delen.

De publicatie vormde de aanleiding tot de organisatie van twee workshops in oktober 2014, waarin telkens een 25-tal kernspelers werden samengebracht om een aantal thema’s uit de bevraging onder de loep te nemen. De eerste workshop was gewijd aan integrale meerwaarde en (ontwerp)kwaliteit door PPS, met focus op het infrastructuurproject voor de nieuwe verbindingsweg A11, die het verkeer van en naar Zeebrugge en Knokke-Heist vlotter moet laten verlopen. Een tweede workshop ging over de uitdaging om in PPS-gebiedsontwikkelingsprojecten verweving en functievervlechting te realiseren. Hier werden drie concrete PPS-projecten onder de loep genomen: het Intergenerationeel project Linkeroever (IGLO) in Antwerpen, de nieuwe wijk SLIM Turnhout en het Gentse stadsontwikkelingsproject Tondelier. De resultaten werden op 2 december 2014 tijdens een colloquium in Bozar toegelicht, besproken en internationaal gekaderd. Workshops en colloquium werden inhoudelijk begeleid door het PPS-onderzoeksteam van de Universiteit Antwerpen (Koen Verhoest, Tom Willems, Tom Coppens) in samenwerking met Joris Voets (UGent).

Een tweede boekje, ‘Vuistregels voor meerwaarde’, vormt de voorlopige conclusie van dit gedeelde onderzoekstraject: een aanbevelingsnota ter attentie van het brede werkveld en de bevoegde beleidsverantwoordelijken. PPS wordt er (her)bevestigd als belangrijk instrument, maar verschijnt er ook als een aanbestedingsvorm die nog vele tot nog toe onbenutte kansen biedt. De potentiële meerwaarde van PPS reikt zoals gezegd veel verder dan financieel management en risicobeheersing. Ze schuilt in een integraal project dat op alle fronten winsten boekt. De in het boekje opgesomde aanbevelingen zetten voluit in op die winsten. Ze zijn te gebruiken als vuistregels voor een goede voorbereiding en een consequent traject. 

PPS Bouwcultuur

In tijden van terugtredende of afslankende overheden wordt steeds vaker geopteerd voor vormen van publiek-private samenwerking (PPS) voor het realiseren van openbare bouw- en infrastructuurprojecten en gemeenschapsvoorzieningen. Wanneer het aankomt op het waarborgen van ruimtelijke en maatschappelijke winsten in PPS-projecten, is er een absolute nood aan een totaalvisie en geïntegreerde aanpak.

bekijk de projectwebsite

Publicaties
8 stellingen richting aanbevelingen PPS

8 stellingen PPS

Lees de 8 stellingen

Artikel in tijdschrift Ruimte 25