De stad Antwerpen wil voor de iconische Rubenssite, die een grote erfgoedwaarde en internationale uitstraling heeft, een vernieuwende visie laten ontwikkelen op het onthaal, het belevingsparcours en de werking, met een gefaseerde realisatie waarvan een innovatief onthaal prioritair en gebudgetteerd is. Aanleiding tot de opdracht zijn enerzijds knelpunten als het niet langer functioneel voldoen van het huidige ticketpaviljoen en de versnipperde toegang tot de site en anderzijds de nood aan optimalisatie van bezoekersfaciliteiten en ondersteunende functies.

Het Rubenshuis en -palazzo met portiek en tuinpaviljoen, het Kolveniershof en de gereconstrueerde zeventiende-eeuwse stadstuin zijn als beschermde monumenten onaanraakbaar en deze historische site moet maximaal gerespecteerd worden, maar de locaties waar de site het openbaar domein raakt zijn interessante invulplaatsen voor de verschillende lagen van de onthaalinfrastructuur: Wapper, Hopland en Kolveniersstraat.

Vertrekkend van een globale strategische visie voor de site wordt ingezoomd op een nieuw bezoekerscentrum in de brede en verruimde zin van het woord.

Het bezoekerscentrum is dé centrale hub waar al het Rubens-gerelateerd erfgoed samenkomt en van waaruit alle aan Rubens en de barok verwante verhaallijnen in Antwerpen kunnen geëxploreerd worden. Bezoekers worden er voor een directe ervaring doorverwezen naar het Rubenshuis, voor meer kennisvergaring naar het Rubenianum of voor een verdere ontdekkingstocht naar de monumentale kerken met hun kunsthistorische schatten en naar andere relevante musea en erfgoedplekken.

Dit bezoekerscentrum is open, transparant, vlot toegankelijk, uitnodigend, verleidelijk, authentiek, … en biedt diensten aan die persoonlijk beleefd en ervaren worden, die hedendaags, innovatief en interactief zijn. Het bezoekerscentrum is de toegang voor individuele museumbezoekers en diverse types van groepen, meer geïnteresseerde bezoekers en gespecialiseerde onderzoekers, leveranciers en personeel. Het omvat onder meer bezoekersinformatie (information desk), ticketbalie, vestiaire, sanitair, shop, groepsonthaal en meeting point, maar ook verbeterde museale infrastructuur als een multimediale belevingsruimte met stimuli en verdieping voor bezoek aan ander Rubens- en barokerfgoed (experience centre)

Binnen een ruimere visie dient ruimte gedefinieerd en bepaald te worden voor educatieve en polyvalente ruimten, een bibliotheek met leeszaal, , een klein restauratieatelier, (overslag)depot en archieven, personeelsruimten, conferentiefaciliteiten, ruimte voor recepties (corporate entertainment). Dit wordt gecombineerd met een positionerende rol in de historische binnenstad en vormt zo het onthaalpunt en kompas bij uitstek voor het verhaal dat Antwerpen te bieden heeft aan een breed en internationaal doelpubliek.

De geoptimaliseerde bezoekersstroom door gebouwen en tuinen moet een belevingsparcours vormen, een verhoogde appreciatie verzekeren en een meerwaarde betekenen. De stad Antwerpen wil een nieuwe kijk op bezoekersfaciliteiten ontwikkelen en wil faciliteiten ontwerpen die een hedendaagse invulling van het begrip ‘onthaal’ en ‘beleven’ bieden, met inbegrip van een scenografische aanzet voor het bezoekerscentrum, en die tegelijkertijd het waardevol bouwkundig en kunsthistorisch erfgoed op een duurzame en kwaliteitsvolle wijze weten te valoriseren, met inbegrip van de heraanleg van de historische tuin.

De ontwikkelingsmogelijkheden worden onderzocht op basis van de door de opdrachtgever aangeleverde randvoorwaarden, nl. het bouwhistorisch onderzoek met waardenstelling en het ruimtelijk kader. Hiervoor rekent de opdrachtgever op een weloverwogen globale visie en schetsontwerp van de ontwerper, die rekening houden met het karakter van de site en de uitstraling van het geheel met zijn nieuwe functie. Dit project ambieert het erfgoed van de Rubenssite op een duurzame en creatieve manier in te schakelen in een nieuwe ontwikkeling die een ruimtelijke, toeristische en architecturale meerwaarde beoogt voor de stad.

Visie, plan van aanpak en ontwerpvoorstel worden in een intensieve samenwerking tussen ontwerper en bouwheer uitgediept, waarbij multidisciplinaire expertise en procesbereidheid cruciaal zijn om tot een maatschappelijk evenwichtig eindresultaat te komen.